Veelbelovende verklaringen voor de daling van de criminaliteit na

zijn naar schatting 1.100 te rekenen tot de groep verslaafde veelplegers (Gemeente
Amsterdam, 2005). Het aantal nieuwe opiaatverslaafden dat in de hulpverlening
terechtkomt is al sinds het begin van de meting in 1994 dalende (Van Laar et al., 2007). Het
aantal mensen dat in een ziekenhuis wordt opgenomen en opiaatgebruik als secundaire
diagnose heeft, daalt sinds 1997 (begin van meting: 1996) (ibid.). Kortom, het aantal
heroïnegebruikers lijkt eind jaren tachtig te hebben gepiekt. Als het aandeel crimineel
actieve verslaafden niet is gestegen, dan is het aannemelijk dat dit een drukkend effect
heeft gehad op de criminaliteit.
Ook uit schattingen voor Den Haag voor de jaren 1993-2002 blijkt het uitblijven van
nieuwe aanwas van verslaafden en vergrijzing van de bestaande groep (Burger, 2007: 13).
In Den Haag lijkt net als in Amsterdam ongeveer een derde van de harddrugsverslaafden
tot de groep veelplegers te behoren (ibid.: 9). Vanaf 1996 neemt het aandeel dat tien of
meer keer in een jaar is aangehouden af. Ook blijkt dat vanaf 1996 zowel het percentage
‘veelplegers plus’ 10 , het gemiddeld aantal vermogensfeiten tot en met jaar van aanhouding,
en het gemiddeld aantal aanhoudingen in jaar van aanhouding afneemt (ibid.). De trends
in Rotterdam zijn niet duidelijk, omdat slechts schattingen bestaan voor 1990 en 2003.
Daaruit blijkt overigens geen duidelijke afname van de groep opiaatgebruikers (Biesma en
Bieleman, 2005).
Figuur 3.1 Geschat aantal aan opiaten verslaafden in Amsterdam, 1985-2006
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005
Noot: Gebaseerd op two-sample capture-recapture methode
Bron: GGD Amsterdam (Centrale Methadon Registratie) in Van Laar et al. (2008)
Een andere aanwijzing voor een daling in het aantal drugsverslaafden is de afname in de
overlast van drugsgebruik. Het betreft hier vooral overlast van heroïneverslaafden, omdat
andere drugsverslaafden (cocaïne, ecstasy) minder zichtbare overlast veroorzaken. Uit de
PMB blijkt landelijk een gestage afname sinds het begin van de meting, in 1997. Hier kan
natuurlijk ook beleid achter zitten, zoals opvang van verslaafden in de Pauluskerk in
Rotterdam, maar een dergelijke gestage afname over zo’n lange periode duidt ook op een
afname van de problematiek als geheel. Figuur 3.2 laat de ontwikkeling zien in de
gemeente Den Haag en twee Haagse achterstandswijken (Transvaal en Schilderskwartier).
De sterke daling in de Schilderswijk na 2003 kan te maken hebben met overheidsbeleid.
Daar gaan we in hoofdstuk 5 op in.
10
Een ‘veelpleger plus’ is vanwege het plegen van delicten ten minste vijftig keer in zijn leven aangehouden,
waarbij een proces verbaal is opgemaakt; een ‘veelpleger’ ten minste elf keer.
20