Veelbelovende verklaringen voor de daling van de criminaliteit na

6 Vergelijking met andere Europese landen
In hoeverre wijken de trends in de criminaliteit in Nederland na 2002 af van de
ontwikkelingen in andere Europese landen? Zonder binnen het kader van deze
verkenning een uitgebreide analyse uit te kunnen voeren naar de verklarende factoren
van Europese trends in criminaliteit, kan een sterk afwijkende ontwikkeling in Nederland
een aanwijzing zijn dat in Nederland in de periode na 2002 iets bijzonders is gebeurd.
6.1 Geweldscriminaliteit
De trends in geweldscriminaliteit lopen tussen Europese landen sterk uiteen. Zo zagen
Engeland en Wales geweld binnen het huishouden en tussen bekenden begin jaren
negentig sterk toenemen, gevolgd door een langdurige afname vanaf 1995. In 2001 was
het niveau van de totale geweldscriminaliteit volgens de British Crime Survey weer terug
op het niveau van 1991. Het geweld tegen vreemden bleef al deze jaren stabiel. De
Nederlandse ontwikkeling van het geweld tussen bekenden en onbekenden samen is
precies gespiegeld, met een daling tot 1996 en een stijging daarna. Ook in een land als
Denemarken is geen daling in slachtofferschap van geweld te zien in de periode 1995-2005
(Balvig en Kyvsgaard, 2006). In België is sprake van een toename van slachtofferschap van
lichamelijk geweld sinds 1997 (Van den Bogaerde en Van den Steen, 2006).
6.2 Vermogenscriminaliteit
De ontwikkelingen in de vermogenscriminaliteit kennen wel duidelijke overeenkomsten.
Net als in Nederland zijn verschillende vermogensdelicten in veel andere Europese landen
rond de jaren 1993-1995 gaan dalen. In een enkel land als België valt dit omslagpunt iets
later, rond 1999. Het gaat dan om de delicten woninginbraak, autodiefstal en (in Nederland
volgens de PMB ook) fietsdiefstal. Of de daling ook andere vermogensdelicten betreft, is
niet duidelijk. De daling in autodiefstal en woninginbraak zet zich in deze landen ook na
2002 voort. De dalingen in autodiefstal en woninginbraak in Nederland in de jaren na 2002
zijn dus niet ongewoon vergeleken met enkele andere Europese landen. De recente sterke
daling van fietsdiefstal in Nederland is wel ongewoon. In Denemarken, Engeland en Wales,
Schotland en België lijkt de daling in de fietsdiefstal rond 2002 juist afgevlakt.
Zoals gezegd zijn er goede gronden om aan te nemen dat een deel van de daling in de
autodiefstal het gevolg is van betere beveiliging. Omdat auto’s internationaal verhandeld
worden (en startonderbrekers sinds 1998 EU-breed verplicht zijn), en het niveau van
beveiliging dus sterk overeenkomt tussen landen, is het daarom logisch dat de meeste
Europese landen eenzelfde omslagpunt in de autodiefstal kennen, 1994. Zweden kende al
een eerdere daling. Of Zweden voorop liep met betere beveiliging is niet bekend.
Welk samenspel van factoren achter de omslag in woninginbraak en fietsdiefstal rond 1995
zit, is nog niet helemaal duidelijk (Farrell et al., 2008). Zoals gesteld in hoofdstuk 3 zijn er
voor Nederland enkele factoren die in ieder geval een bijdrage hebben geleverd aan de
daling, waaronder een verbetering van de economische situatie en gunstige demografische
ontwikkelingen. Qua demografische veranderingen lijken veel Europese landen op elkaar.
De verbetering van de arbeidsmarktperspectieven in de tweede helft van de jaren ’90 betrof
49