Veelbelovende verklaringen voor de daling van de criminaliteit na

Het is aan te nemen dat de kwaliteit van sloten (en wellicht ook de toepassing van sloten) is
verbeterd. In de jaren tachtig is het keuren van fietssloten geïntroduceerd.
Verzekeringsmaatschappijen stellen gebruik van goedgekeurde sloten verplicht. Hoe
belangrijk diefstalpreventie door gebruikmaking van een goed slot is, blijkt uit het feit dat
fietsendiefstal sterk steeg nadat in december 2007 bekend werd dat een bepaald type
ringslot van Axa en Abus gemakkelijk te openen was (Politie Haaglanden, 2008b).
Klaarblijkelijk zijn er veel potentiële daders die snel toeslaan wanneer de drempel tot
diefstal tijdelijk lager is.
Figuur 4.3 Preventiemaatregelen tegen fietsdiefstal (percentage fietsenbezitters)
90
60
30
0
1985 1988 1991 1994 1997 2000 2003 2006
Veiligheidsslot (%) Gegraveerde postcode (%)
Registratiekaart (%)
Diefstalpreventiechip (%)
Bron: CBS, PMB, VMR.
Fietsdiefstalverzekering (%)
Empirisch onderzoek naar het effect van private preventiemaatregelen op fietsdiefstal is
ons niet bekend. Opvallend is dat de recente daling in de fietsdiefstal zowel het totale
slachtofferschap betreft als de geregistreerde diefstal. Geregistreerde fietsdiefstal betreft
relatief veel jonge, dure, verzekerde fietsen (volgens de VMR is op dit moment bijna de
helft van alle fietsen verzekerd tegen diefstal). De daling sinds 2003 lijkt dus zowel jonge
als oude fietsen te betreffen.
In de jaren 1995-2001 was de daling in slachtofferschap bijna drie keer zo groot als de
daling in geregistreerde fietsdiefstal (terwijl de aangiftebereidheid volgens de PMB niet
sterk is veranderd). Vooral eigenaars van wat oudere fietsen lijken te hebben geprofiteerd
van de daling in deze periode. In lijn met deze bevinding geeft het POLS voor de periode
1995-2001 een stijging aan in de gemiddelde schade van fietsdiefstal. 21 Het zou zo kunnen
zijn dat in deze periode toegenomen preventie vooral de diefstal van de wat minder jonge
en dure fietsen heeft afgeremd. Gegeven de relatief lage waarde van deze fietsen kan
preventie wellicht eerder diefstal van deze groep fietsen onaantrekkelijk maken dan voor
jonge, dure fietsen.
Het verschil tussen beide statistieken vormt een verdere aanwijzing dat de daling in de
fietsdiefstal van na 2002 anders van aard is dan in de periode ervoor, conform de analyse in
21 De relatief geringe afname in diefstal van jonge, dure fietsen in de periode 1995-2001 kan voor een deel het
resultaat zijn een toename in het aandeel van deze fietsen, die daarna lijkt te zijn afgevlakt. Branchegegevens
over het gemiddelde aankoopbedrag van fietsen over de periode 2001-2007 laten een gemiddelde jaarlijkse
stijging zien van twee procent, wat ongeveer gelijk is aan de inflatie (RAI, 2008).
35