^ -r

•, ■
BIJ HET ROTTERDAMSCH HOFSTAD TOONEEL
THEO FRENKEL (links) en A. ROEMER (rechts).
Tfoen ik „Drijfjacht' had gezien dacht ik
* direct aan de intrig-es en verwikkelingen
uit het Czarenryk door Savage zoo.knap
in zijn roman „Mijn officieele vrouw", welke
in „Het Weekblad" verschenen is, verwerkt.
Natuurlijk, een andere atmosfeer, die "een
uitgebroken revolutie overheerscht. Doch
unfair zijn de Russen in beide scheppingen
afgeteekend als intriganten, die met vuur
spelen. De strijd tusschen de overheid en
de ondermijners van het gezag, de op-
standigen in beide gevallen.
„Drijfjacht" heeft zeer bijzondere kwa-
liteiten. - Het is een stuk dat bange stem-
ming in de zaal brengt. En toch is het
geen draak zooals dergelijke stukken in
den tijd van onze ouders en grootouders
plachten te zijn.
Tanja Balbanowa (mevr. Carelsen) is
een gevierde danseres, die succes heeft,
ook in het roode Russen-rijk. Zij en haar
minnaar Gogolin (Roemer) geven hun dien-
sten' aan de contra-revolutie. Hoe gevaar-
lijk dit spel is, leeren wij direct in het
eerste bedrijf, door het lot dat Baron Firks
(Theo Frenkel) treft.
Ogan, de chef der geheime politie (van
Ollefen), is het type van den ambtenaar,
die zijn plicht volgt en geen weifelen, geen
medelijden kent. Hij is geen wreedaard,
maar een overtuigde, die weet dat orde
SCÈNE UIT HET TWEEDE BEDRIJF.
en regel alleen door onverbiddelijke en
onverzoenlijke tucht kunnen worden bereikt.
Tusschen Tanja, Gogolin en Ogan wordt
het spel gespeeld. Het spel om het leven
en het heil van den nieuwen staat.
Snugal, de generaal der roode troepen
(v. d. Linden), Wuul (Groenier), Wankin
(Alex Paassen Jr.) evenals Lisaweta (Annie
Brugman) en Olga (Mevr. Heymans) zijn
de figuren die om hen heen gegroepeerd
zün. Spuller, de Amerikaansche reporter
(Eringa), is er een beetje met de haren
bijgesleept.
Tanja is ten slotte den strijd moede, niet
zoo Gogolin, die voor zijn leven vecht.
Om haar minnaar het ontsnappen moge-
lijk te maken, offert Tanja zich op. Zij
pleegt zelfmoord. Dit liever dan weer de
gevangenis. De dood is haar een verlossing.
Er wordt goed gespeeld, door de hoofd-
personen en door hen, die de bijrollen
vervullen.
Het moet voor de speienden (en voor
de directie en regie) wel een bittere teleur-
stelling zijn, dat ondanks goed spel en
goede verzorging, het publiek blijkbaar
zoo weinig belangstelling voor een der-
gelijk stuk heeft.
Zijn we dan zoo ver, dat alleen het
blijspel het nog doet?
L. E. Kos
- 6 -
^^^^^^^^^^^^^ ■■l....l..M^-fa»^v^«agg^a ^-K ^^ 2 SäS^KB aäsaäi il êak ^^Ci^S:
{VeivolÊ van pog. 4}
een ziekte van zes maanden mijn be-
trekking heb verloren en nergens meer
slagen kon, terwijl ik voor een pond
het verhaal van een ongelukkige specu-
latie opdisch. Maar een geval als van-
avond maak ik voor den eersten keer
mee. En daarom zal ik u, mijnheer
ChaJmers, de waarheid vertellen, indien
u er naar luisteren wilt. En die zal
moeilijker voor u zijn om te gelooven
dan alle verdichtsels, die ik de anderen
op hun mouw heb gespeld."
Een uur later lag Plumer behaaglijk
achterover in een fauteuil en keek met
een weemoedigen glimlach om zijn lip-
pen naar Phülis, die de koffie en
sigaren binnenbracht. Toen deze ver-
dwenen was, vroeg hij met een zon-
derlingen klank in zijn stem: „Heeft u
al eens gehoord van Sherrard Plumer?"
„Ik herinner mij dien naam wel," zei
zijn gastheer. „Het was een schilder,
geloof ik. Maakte hij een jaar of wat
geleden niet heel veel naam ?"
„Ja," zei de gast. „En toen was het
opeens met zijn reputatie gedaan. Ik
ben Sherrard Plumer I Het laatste por-
tret, dat ik heb geschilderd, verkocht
ik voor duizend pond. Nadien kon ik
zelfs niemand meer vinden voor wien
ik gratis een portret mocht schilderen."
„Hoe kwam dat?" kon Chalmers
zich niet weerhouden te vragen.
„Ja," antwoordde Plumer grimmig,
„dat heb ik zélf nooit goed begrepen.
Een heelen tijd ging het uitstekend.
Bestellingen kwamen van links en rechts
binnen. De couranten noemden mij een
mode-schilder. Toen kwam de kentering.
Op een grappige manier. Als ik een
schilderij klaar had, kwamen de men-
schen er naar kijken en dan fluister-
den zij tegen elkaar en keken elkaar
vreemd aan ...
Al heel gauw had ik ontdekt, wat
de oorzaak was. Ik had de gewoonte
om in het gelaat van den geportret-
teerde het verborgen karakter van het
origineel te onthullen. Ik weet niet,
hoe dit kwam — ik schilderde, wat ik
zagl Sommige van mijn modellen waren
^reeselijk woedend en weigerden hun
portretten. Ik schilderde eens een por-
tret van een zeer gevierde en bekende
society-dame. Toen het klaar was, be-
keek haar man het met een eigen-
aardige uitdrukking in zijn oogen en
de volgende week diende hij een eisch
tot echtscheiding in.
Ik herinner mij het geval van een
bekend bankier, die voor mij poseerde.
Toen ik het potret in mijn atelier ten-
toonstelde, kwam een kennis van hem
er naar kijken. „Allemachtig," riep hij
uit, „ziet hij er werkelijk zóó uit?"
Ik zei hem, dat iedereen het buiten-
gewoon gelijkend vond. „Ik heb die
uiitdiukking nog nooit eerder in zijn
oogen gezien," zei hij. „Ik zal maar
gauw mijn geld bij hem weghalen."
MIJNHARDrS
-A"-
V
Hij deed wat hij voornemens was ge-
weest, maar zijn geld was al weg en mijn-
heer de bankier ook.
Het duurde niet lang, of ik kreeg
geen bestellingen meer. De menschen
hebben niet graag, dat hun karakter
zoo bloot wordt gegeven ter beoor-
deeling. Ze kunnen lachen en met hun
eigen gezichten doen, wat ze willen
en je voor den gek houden, maar een
geschilderd portret kan dat niet. Ik
moest het portret-schilderen wel op-
geven. Een tijdlang werkte ik als teeke-
naar voor een bekend weekblad, daar-
na werd ik retoucheur bij een fotograaf,
maar mijn zonderlinge eigenschap be-
zorgde mij overal dezelfde moeilijk-
heden. Als ik een portret teekendenaar
een foto of als ik die retoucheerde, zag
je in mijn teekening eigenschappen, die
je in de foto niet zag, maar ik ver-
onderstel, dat het origineel ze in ieder
geval had. De klanten trokken hun
wenkbrauwen op, vooral de vrouwen,
en ik kon nergens lang blijven. Het
beetje ^eld, dat ik had, was spoedig
op en zoo kwam ik in de rij te staan
voor een gratis bed. — Heb ik u
verveeld met mijn geschiedenis, mijn-
heer Chalmers?"
- „Neen, neen," zei de gastheer ernstig,
„integendeel. Ik vind hetgeen u vertelde
zeer belangrijk. Onthulden al uw por-
tretten slechte eigenschappen of waren
er menschen, die geen schade onder-
vonden van uw penseel?"
„O ja, er wären er wel," zei Plumer.
„Vooral kinderen. Ook wel goede vrou-
wen en dan ook wel eens een enkelen
keer een man. Alle menschen zijn niet
slecht, weet u. Als het origineel goed
was, was het portret het óók. Zooals
ik al gezegd heb, ik verklaar niets, maar
ik vertel u alleen feiten."
Op Chalmers' schrijftafel lag het
portret, dat hij dien avond uit het bui-
tenland had ontvangen. Tien minuten
later had hij het aan Plumer gegeven
om er een teekening naar te maken
in pastel. Het krijt en papier had
PhiÜis in allerijl in een nabungen win-
kel gehaald.
Na verloop van een uur stond de
artist moeizaam op en rekte zich uit.
„Ik ben klaar," geeuwde hij. „Neemt
u me niet kwalijk, dat het zoo lang
geduurd heeft. Ik kreeg er plemer in,
toen ik er mee bezig was. Hemel, wat
ben ik moe! Gisterennacht heb ik niet
in een bed geslapen, weet u. Wat zal
ik vannacht genieten I"
Chalmers liep met hem mee naar de
deur en duwde een paar biljetten in
zijn hand.
„Mijn diner heb ik betaald door u
mijn levensloop te vertellen en dit geld
neem ik aan als betaling voor' de ge-
maakte teekening," zei Plumer. „Dank
u wel. Ook voor den uitstekenden maal-
tijd. Vannacht slaap ik in een veeren
[is het Merk der goede Films]
bed en droom ik van de Duizend-en-
een-Nacht... Goeden avond, mijnheer
Chalmers!"
Weer begon Chalmers als een ge-
vangen roofdier de kamer met groote
passen op en neer te loopen. Een paar
keer wilde hij naar de schets gaan, die
op zijn bureau lag, maar hij vond er niet
den moed toe. Hij zag het bruin en
blauw en rood van de kleuren, maar
zijn vrees had tusschen hem en het por-
tret een muur opgetrokken, waar hij
niet door- of overheen kon. Hij ging
zitten en trachtte zich te kalmeeren.
Toen sprong hij opeens op en belde
Phillis.
„Er woont hier ergens boven een
jong schilder, niet?" vroeg hij, „een
zekere mijnheer Reiman, als ik het wel
heb. Weet je, waar hij zijn appartemen-
ten heeft?"
„Hoogste verdieping, mijnheer," zei
Phillis.
„Ga naar boven en vraag hem, of
hij mij het genoegen wil doen een paar
minuten hier te komen."
Reiman kwam direct. Chalmers stelde
zich voor.
„Mijnheer Reiman," zei hij, „op dat
bureau daar ligt een pastelteekening. Ik
zou het erg op prijs stellen, als u mij
uw opinie erover wilde zeggen, zoowel
over de artistieke kwaliteit als over...
over het gezicht!"
De jonge schilder ging naar het bu-
reau en nam de schets in zijn hand.
Chalmers had zich half afgewend
en leunde tegen de tafel.
„Hoe-vindt-u-het ?" vroeg hij lang-
zaam.
„Als teekening," zei de artist, „is het
buitengewoon knap. Het is het werk
van iemand, die een meester is in zijn
vak. Eerlijk, eenvoudig . en levensecht.
Ik heb in geen jaren zulk een knap
werk gezien!"
„Het gezicht, man... de vrouw zélf ...
het origineel... wat zeg je däär van?"
„Het gezicht," zei Reiman, „is het
LON CHANEY, die
ook al 1 April een
jaar ouder wordt.
Zijn adres Is het-
zelfde als van
Dorothy
Sebastian.
gezicht van een. engel van goedheid.
Mag ik vragen, wie ... ?"
„Het is mijn vrouw" riep Chalmers
opgetogen uit. Hij hep op den artist toe
en greep diens handen, terwijl hij ze
krachtig schudde, zoo blij was hij. „Ze
vertoeft voor haar gezondheid in het
Zuiden van Frankrijk. Neem die schets
mee, kerel en maak er een schilderij
naar en laat het honorarium ervoor
aan mij over ..."
Toen Reiman weg was, zonk Chal-
mers uitgeput in een stoel neer, en
huilde van emotie. Tóch was hij geluk-
kig, want hij wist nu, dat de brief van
die andere vrouw slechts leugens be-
vatte ...
Scène uit Vondei's Treurspel „Lucifer", waarvan de N.V. Nieuw Nederlandsch Tooneel
onder artistieke leiding van Louis Saalborn ter gelegenheid van den 60sten verjaardag
van Cornells Dopper in den Stadsschouwburg te Amsterdam een voorstelling gaf.
7 -