Programma Najaar 2012 - Senioren Academie

Friesland Studiegids najaar 2012
Cursuscode 12NF05
Cursuscoördinator
Drs. G. H. Weertman
georgine.weertman@gmail.com
Docenten
Drs. G. H. Weertman
Prof. dr. Philiep Bossier
Dr. Anneke Mulder-Bakker
Prof. dr. Dick de Boer
Dr. Hanno Brand
Dr. Bunna Ebels-Hoving
Cursusvorm
9 colleges
Data
Dinsdag 25 september t/m
27 november 2012,
23 oktober vervalt
Tijd
13.15-15.00 uur
Cursuslocatie
Stenden Hogeschool
Rengerslaan 8
8917 DD Leeuwarden
Cursusprijs
€ 172,50
Cursusmateriaal
handouts
Uiterste inschrijfdatum
11 september 2012
Van jong tot oud in de middeleeuwen
De middeleeuwers waren erg gesteld op indelen en ordenen. De bevolking werd ingedeeld in standen,
de kloosterdag in getijden, de engelen in koren, de geschiedenis in perioden en de mens in levensfasen.
De indeling in levensfasen kwam in grote lijnen overeen met de manier waarop wij dat doen, maar
verschilde toch ook in belangrijke mate.
In deze cursus laten we ons leiden door de levensfasen
van de mens en bespreken we aan de hand
daarvan aspecten van de middeleeuwse cultuur. De
middeleeuwse wereld was hard en hard was ook het
kinderleven. Vaak is beweerd dat middeleeuwse ouders
niet van hun kinderen hielden. Was dat ook zo, of was de
middeleeuwse wereld een andere dan de onze?
Zodra het daartoe in staat was, werd het kind geschoold
in een vak of hielp het in het boerenbedrijf. Óf het ging
in het klooster waar het psalmen leerde en Latijnse
grammatica. De zonen van de beter gesitueerden
gingen naar de parochieschool. Jonge ridders werden
aan het hof van hun leenheer opgeleid voor het
ridderhandwerk en ingewijd in de geheimen van de
hoofse liefde. We komen in de wereld van de volwassenen en bekijken eerst het middeleeuwse
huishouden. Het heilig huisgezin van Jozef en Maria speelden hierbij een voorbeeldrol. Het
bereiken van de leeftijd van veertig jaar, ‘de jaren des onderscheids’, heeft een grote betekenis
in het leven van vrouwen. Prachtige voorbeelden tonen welke verandering deze cesuur voor
een aantal middeleeuwse vrouwen bracht. Het stadsleven, met de kooplieden als belangrijkste
groep, bood mogelijkheden en rijkdom, maar ook ondersteuning aan zieken en behoeftigen.
Daarmee komen we aan de laatste levensfase en de dood. De dood aan het einde van de
levenscyclus plaatsen is passend, maar in werkelijkheid danste de dood met alle levensfasen
mee. De geneeskunde stond nog in de kinderschoenen en de dodendans toont de angst van de
middeleeuwer om plotseling en voortijdig uit het leven weggerukt te worden.
Programma
1. Inleiding: De middeleeuwse levenscyclus
Drs. Georgine Weertman, historica ­ middeleeuwse geschiedenis
2. Kindertijd: Het kind: bemind of onbemind?
Drs. Georgine Weertman, historica­ middeleeuwse geschiedenis
3. Jeugd: Groot genoeg om naar school te gaan
Drs. Georgine Weertman, historica­middeleeuwse geschiedenis
4. Jeugd: Riddercultuur: De hoofse liefde
Prof.dr. Philiep Bossier, hoogleraar Oudere Romaanse Cultuur en Letterkunde, RUG
5. Volwassenheid: Het middeleeuwse huishouden
Dr. Anneke Mulder­Bakker, oud­docent Middeleeuwse Geschiedenis RUG
6. Volwassenheid: De jaren des onderscheids
Dr. Anneke Mulder­Bakker, oud­docent Middeleeuwse Geschiedenis RUG
7. Volwassenheid: De stadscultuur: zorg en opvang van jong tot oud
Prof.dr. Dick de Boer, emeritus hoogleraar Middeleeuwse Geschiedenis RUG
8. Volwassenheid: Stadscultuur: Handel en Hanze
Dr. Hanno Brand, hoofd Vakgroep Geschiedenis Fryske Akademy
9. Ouderdom: Ouderdom en voorbereiding op de dood
Dr. Bunna Ebels, oud­docent Middeleeuwse Geschiedenis RUG
Senioren Academie Groningen - Friesland - Drenthe • 45