vlot leidraad en toetsen vierde leerjaar - Centrum voor Taal ...
vlot leidraad en toetsen vierde leerjaar - Centrum voor Taal ...
vlot leidraad en toetsen vierde leerjaar - Centrum voor Taal ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
12<br />
(toets<strong>en</strong>) waarmee op vaste tijdstipp<strong>en</strong>, verspreid over de basisschool, de evolutie <strong>en</strong> positie van<br />
leerling<strong>en</strong> m.b.t. tot bepaalde basisvaardighed<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> objectieve <strong>en</strong> vergelijkbare wijze kan<br />
word<strong>en</strong> gevolgd, met de bedoeling in te grijp<strong>en</strong> wanneer de evolutie of positie niet gunstig is. Deze<br />
definitie zegt al heel wat, maar zeker niet alles <strong>en</strong> niet precies g<strong>en</strong>oeg. Daarom zett<strong>en</strong> we ev<strong>en</strong> de<br />
gangbare criteria <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> goed leerlingvolgsysteem (hieronder afgekort tot LVS) <strong>en</strong> de fas<strong>en</strong> die er<br />
traditioneel in onderscheid<strong>en</strong> word<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> rijtje. [noot 2, pag. 30]. Om de criteria te concretiser<strong>en</strong>,<br />
illustrer<strong>en</strong> we ze telk<strong>en</strong>s aan de hand van dit leerlingvolgsysteem VLOT, waar dan in paragraaf 2 nog<br />
verder wordt op ingegaan.<br />
- E<strong>en</strong> LVS heeft betrekking op de gehele basisschool.<br />
Met ‘gehele’ basisschool word<strong>en</strong> zowel het kleuter- als lager onderwijs bedoeld. VLOT beslaat echter niet<br />
dat volledige veld. In principe richt het zich, met mogelijkheid tot latere uitbreiding, op de vijf hoogste<br />
leerjar<strong>en</strong> van de lagere school, d.w.z. het tweede tot <strong>en</strong> met het zesde <strong>leerjaar</strong>.<br />
Voor de laatste kleuterklas <strong>en</strong> het eerste <strong>leerjaar</strong> bestaan reeds de TALK (<strong>Taal</strong>vaardigheidstoets Aanvang<br />
Laatste Kleuterklas) <strong>en</strong> de TAL (<strong>Taal</strong>vaardigheidstoets Aanvang Lager onderwijs) [noot 3, pag. 30].<br />
De algem<strong>en</strong>e taalvaardigheidsscores die leerling<strong>en</strong> op deze toets<strong>en</strong> behal<strong>en</strong>, kunn<strong>en</strong> als aanknopingspunt<br />
<strong>voor</strong> VLOT word<strong>en</strong> gebruikt.<br />
- E<strong>en</strong> LVS heeft betrekking op de basisvaardighed<strong>en</strong>.<br />
Onder ‘basisvaardighed<strong>en</strong>’ wordt dan meestal verstaan: lez<strong>en</strong>, schrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> rek<strong>en</strong><strong>en</strong>. In de praktijk<br />
word<strong>en</strong> de eerste twee meestal omgezet in de goed meetbare vaardighed<strong>en</strong> spelling <strong>en</strong> technisch lez<strong>en</strong>.<br />
Slechts e<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel LVS gaat verder <strong>en</strong> probeert werkelijk het totale veld van leerinhoud<strong>en</strong> <strong>voor</strong> Nederlands<br />
op de basisschool te beslaan. Daarbij kom<strong>en</strong> dan ook de meer globale vaardighed<strong>en</strong> aan bod, waarop<br />
ook VLOT zich toespitst: de vier vaardighed<strong>en</strong> luister<strong>en</strong>, sprek<strong>en</strong>, lez<strong>en</strong> <strong>en</strong> schrijv<strong>en</strong>. Daarnaast bevat<br />
VLOT ook edit-toets<strong>en</strong>, die e<strong>en</strong> beeld gev<strong>en</strong> van de globale taalvaardigheid.<br />
- E<strong>en</strong> LVS is methode-overstijg<strong>en</strong>d.<br />
Op de beperking<strong>en</strong> <strong>en</strong> risico’s die toets<strong>en</strong> inhoud<strong>en</strong>, die al te nauw aansluit<strong>en</strong> bij het gevolgde onderwijstraject<br />
of de gebruikte methode zijn we al in paragraaf 1.2 ingegaan. Het is nodig voldo<strong>en</strong>de kritisch<br />
<strong>en</strong> onafhankelijk na te gaan of het onderwijs wel is afgestemd op de eindterm<strong>en</strong> <strong>en</strong> de leerling<strong>en</strong> op de<br />
goede weg zijn om deze te bereik<strong>en</strong>. De toets<strong>en</strong> van VLOT voldo<strong>en</strong> aan deze <strong>voor</strong>waarde, omdat ze bij<br />
ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele specifieke methode of traject aansluit<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijgevolg door iedere<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gebruikt.<br />
Enkele, eerder technische criteria waaraan e<strong>en</strong> LVS moet voldo<strong>en</strong> zijn:<br />
- betrouwbaarheid,<br />
- validiteit,<br />
- objectieve scoorbaarheid <strong>en</strong><br />
- vergelijkbaarheid van de toetsscores.<br />
Betrouwbare toets<strong>en</strong> lever<strong>en</strong> betrouwbare resultat<strong>en</strong> op, d.w.z. dat ze e<strong>en</strong> nauwkeurig beeld gev<strong>en</strong> van<br />
iemands kunn<strong>en</strong> in het getoetste domein. Die nauwkeurigheid wordt des te belangrijker naarmate m<strong>en</strong><br />
toets<strong>en</strong> met elkaar wil gaan vergelijk<strong>en</strong>, wat het geval is bij e<strong>en</strong> LVS. Bij het mak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> toets kan<br />
m<strong>en</strong> al e<strong>en</strong> heel aantal stapp<strong>en</strong> zett<strong>en</strong> om de betrouwbaarheid te vergrot<strong>en</strong>: zo lever<strong>en</strong> precieze instructies,<br />
© Wolters Plantyn • VLOT • <strong>leidraad</strong>