HOUTCOLLECTIES van België en Nederland - Nehosoc

HOUTCOLLECTIES van België en Nederland
Voorwoord ter nagedachtenis aan Lily van der Dussen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . iii
1. Inleiding................................................................................. 1
2. Houtverzamelen begon eeuwen geleden. ...................................................... 2
Veranderend wereldbeeld. ............................................................... 2
Verzamelen, een nieuwe trend............................................................. 3
Apotheker Seba de eerste houtverzamelaar?................................................. 3
Doctor Houttuyn bezat in 1791 honderden houtmonsters. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Idealisten vatten de natuur in boekvorm. .................................................... 4
3. Houtcollecties en xylotheken uit de vergetelheid.................................................. 6
Terminologie rond ‘houtcollecties’.......................................................... 6
Wat is een xylotheek.................................................................... 6
von Schlümbach xylotheken in Nederland.................................................... 7
De xylotheken uit de vergetelheid. ......................................................... 7
4. Vier soorten houtcollecties .................................................................. 8
Historische- en curieuze collecties......................................................... 8
De von Schlümbach-xylotheek van Franeker is nog volledig. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Harderwijk, eens trotse bezitter van een xylotheek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Natuurmuseum Enschede vertroetelt Harderwijker xylotheek.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Nationale Plantentuin Meise verstopt unieke houtcollectie in de kelder. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Hout met geneeskundige kracht in glazen stolpen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Massieve boekvormen bij het HCTO.................................................... 11
Mét museum ‘De Veluwezoom' ging de houtcollectie ten onder. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Heidemij koesterde karpers en houtstammen............................................. 11
De verdwenen xylotheek van Wageningen............................................... 11
Houtschatten in kelders van Gronings Universiteitsmuseum. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Kasteel Groeneveld herbergt herboren xylotheek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Japan-collectie in Rijksmuseum voor Volkenkunde Leiden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Koninklijk Instituut voor de Tropen dekt houtcollecties toe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Wetenschappelijke collecties............................................................. 16
Xylarium Tervuren, houtverzamelen sinds 1897........................................... 16
Unieke collectie Nederlandsinheems hout. .............................................. 16
Gentse houtcollectie, sterk verbonden met de praktijk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
HCTO-collectie van 1289 botanische soorten............................................. 17
Eeuwenoude en recente collecties in Rijksherbarium Leiden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Tropisch Amerikaans hout in Herbarium Utrechtse Universiteit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
De collecties van de Landbouw Universiteit Wageningen.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Instituuts-collecties..................................................................... 20
Ambacht en hobby monden uit in enorme houtcollectie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
TNO houtverzameling voor overheid en industrie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
TCHN - CTIB houtcollectie ten dienste van de houtnijverheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Grenenhouten attachékoffer met 95 houtsoorten uit Brussel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Centrum Hout levert houtmonsterpakketten.............................................. 22
Dieselcollectie ten dienste van het onderwijs............................................. 22
Privé-collecties........................................................................ 22
Bouwkundigtekenaar uit Eelde maakte boekvormen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Houtcollectie en dienstbaarheid. ...................................................... 23
Een fascinerend woud aan de wand.................................................... 23
Verslaving aan dubbelharten.......................................................... 24
Kennis over hout investeren in de jeugd................................................. 24
Collectie in de duisternis zeker gesteld.................................................. 24
De bekoring van kleine kopse houtschijven. ............................................. 25
Prachtige collectie in attractieve presentatie.............................................. 25
Omvangrijke hout- en herbariumcollectie................................................ 25
5. Drie houtverzamelverenigingen.............................................................. 27
Nederlandse Vereniging van Houtsoortenverzamelaars. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Houtstudie Centrum voor het Technisch Onderwijs.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
International Wood Collectors Society...................................................... 27
i