Naar een democratische arbeidsverdeling in Vlaanderen en Europa?

model reflecteert duidelijk de specifieke maatschappelijke achtergrond en de normatieve
visies in de VSA. Bittman et al. (2005) gebruiken de historische modellen
van Crompton (1999) om de veranderingen in de arbeidsverdeling in Australië te
bestuderen en te vergelijken met die in andere moderne welvaartsstaten.
Het Tweeverdiener-Tweeverzorgermodel (TTM) is gedeeltelijk geïnspireerd op het
toekomstmodel dat werd voorgesteld door Fraser (1994) vanuit een feministisch
politiek-wetenschappelijk perspectief. Zij stelt vast dat veel actoren niet tevreden
zijn met de nog ongelijke verdeling van beroeps- en gezinsarbeid in de VSA. Vanuit
dat perspectief vindt ze dat "normative theorizing remains an indispensable intellectual
enterprise for feminism, indeed for all emancipatory social movements. We
need a vision or picture of where we are trying to go, and a set of standards for
evaluating various proposals as to how we might get there." (Fraser, 1994, 595)
Uitgaande van een kritische evaluatie van het Universele Kostwinnersmodel (Universal
Breadwinner Model) en het Gelijkwaardig Zorgverlenermodel (Caregiver Parity
Model), stelt ze een nieuw integrerend toekomstmodel voor dat de troeven van de
twee modellen combineert. Dit toekomstmodel beoogt volledige gelijkwaardigheid
tussen mannen en vrouwen inzake de verdeling van beroeps- en gezinsarbeid en de
resultaten ervan. Fraser (2006) noemt dit nieuwe model het Universeel Zorgverlenermodel
(Universal Caregiver Model).
Om de ontwikkeling en de betekenis van het Combinatiemodel in de Europese landen
te laten zien, is het nuttig een vergelijking te maken met de bovenvermelde
beleidsmodellen. We beklemtonen de gelijkenissen tussen de modellen maar besteden
ook voldoende aandacht aan de graduele verschillen, uitgaande van de maatschappelijke
context, de wetenschappelijke disciplines, de maatschappelijke
domeinen en de conceptuele en normatieve benadering van de arbeidsverdeling.
Elk model is gebaseerd op enkele structurerende factoren van de arbeidsverdeling
die worden gebruikt om enkele centrale typologieën te ontwikkelen. Deze vormen
op hun beurt de basis voor de maatschappelijke modellen.
1.5 Ontwikkeling van het Combinatiemodel in Vlaanderen/België
Dit boek is gebaseerd op het onderzoek van de voorbije jaren naar de ontwikkeling
van het Combinatiemodel (conceptueel, empirisch en normatief) in Vlaanderen en
België in de periode 1950-2000, binnen de Europese context.
In Van Dongen (1990, 1993) (Nieuwe Krijtlijnen voor gezin, markt en maatschappij:
een geïntegreerde benadering) werd de basis gelegd voor een geïntegreerde, interdisciplinaire
benadering van de arbeidsverdeling binnen gezinnen en organisaties,
conceptueel, empirisch en beleidsgericht. Het empirisch onderzoek laat de vrij positieve
ontwikkeling van de arbeidsverdeling van vrouwen zien, met de klemtoon op
de meer volwaardige deelname aan de arbeidsmarkt. Tegelijk worden de maatschappelijke
drempels voor een meer gelijke arbeidsverdeling tussen mannen en
17