Naar een democratische arbeidsverdeling in Vlaanderen en Europa?

28
en evaluatie die ingebed is in de maatschappijvisie. De traditionele economische
classificatie impliceert dat de productieve, economische marktactiviteiten de waarde
of welvaart produceren voor de maatschappij en daarom belangrijker worden geacht
voor de ontwikkeling van de maatschappij.
Figuur 2.1 Traditionele economische classificatie van menselijke activiteiten
1. Productieve, economische marktactiviteiten: arbeid of werk
- betaalde beroepsarbeid: officiële job, nevenactiviteiten
2. Consumptieve, niet-economsiche activiteiten: vrije tijd
- slapen, rusten
- ontspanning: TV kijken, cafébezoek, muziek luisteren
spelen, sport enz.
- onbetaalde huishoudelijke activiteiten
. voor het eigen gezin
. voor externe personen en organisaties
Al sinds 1930 bekritiseert Margeret Reid de duale visie in het economisch denken
met het argument dat de zogenaamde niet-productieve activiteiten in het huishouden
ook productief zijn omdat ze een materieel tastbaar product voortbrengen dat
geconsumeerd kan worden door de gezinsleden (Reid, 1934). In deze periode ging
de meeste aandacht evenwel naar de studie van het ruime concept 'vrije tijd' (leisure)
als een waardevol goed dat door de productieve arbeid mogelijk wordt gemaakt.
Hierdoor werd uit het oog verloren dat de vrije tijd een brede waaier van uiteenlopende
activiteiten omvat. Als gevolg daarvan had het vernieuwende werk van Reid
(1934) in die periode niet zoveel invloed.
Vanaf 1965 was de uitdaging van Reid (1934) het voornaamste motief voor de ontwikkeling
van de New Home Economics (Becker, 1965, 1975, 1976, 1981; Pollak &
Wachter, 1975; Hawryslyshyn, 1976, 1977; Gronau, 1973, 1977, 1980; Ferber &
Birnbaum, 1977, 1980). De traditionele definitie van arbeid werd bekritiseerd met
het argument dat huishoudelijke arbeid ook een productieve, economische activiteit
is, weliswaar buiten de markt, aangezien huishoudelijke arbeid een waardevolle
tastbare output voortbrengt door de combinatie van marktgoederen en huishoudelijke
arbeid/tijd als inputelementen. Dit argument was de basis voor de ontwikkeling
van een bredere definitie van 'betaalde en onbetaalde arbeid' (Figuur 2.2).
In deze context formuleerde Hawrylyshyn (1976, 1977) twee criteria voor de nieuwe
definitie en classificatie. Volgens het eerste criterium van het 'directe versus indirecte
nut' is gezinsarbeid 'productief' of 'economisch' omdat gezinsarbeid ook 'indirect