Naar een democratische arbeidsverdeling in Vlaanderen en Europa?

VOORWOORD
De voorbije decennia heeft de thematiek 'verdeling van beroeps- en gezinsarbeid' in
alle Europese landen een centrale plaats verworven in het maatschappelijke, wetenschappelijke
en politieke leven. Onderzoeker Walter Van Dongen heeft in het voormalige
Centrum voor Bevolkings- en Gezinsstudie (CBGS 1 ) vele jaren beleidsgericht
onderzoek gedaan naar de dagelijkse combinatie van beroeps- en gezinsarbeid in
Vlaanderen.
In 1999 werd het 'Combinatiemodel' geïntroduceerd tijdens de Vlaamse rondetafelconferentie
‘Beroeps- en gezinsleven’, als een beleidsgerichte wetenschappelijke
benadering van de verdeling van beroeps- en gezinsarbeid. De voorbije jaren was
het Combinatiemodel een inspiratiebron voor de beleidsdiscussie in Vlaanderen.
Dit onderzoek wordt binnen de Studiedienst van de Vlaamse Regering voortgezet.
Deze studie plaatst deze thematiek in een internationaal perspectief. Ze behandelt
de verdeling van de beroeps- en gezinsarbeid in de diverse Europese landen, met
specifieke aandacht voor de situatie in Vlaanderen/België. Ze wil een antwoord geven
op de centrale beleidsvraag: welke verdeling van beroeps- en gezinsarbeid is
wenselijk en haalbaar in een echt democratische maatschappij?
Uitgaande van een brede theoretische en normatieve benadering wordt de feitelijke
evolutie van de arbeidsverdeling van mannen en vrouwen voorgesteld aan de hand
van een aantal eenvoudige empirische modellen. In het verlengde daarvan worden
drie normatieve toekomstmodellen uitgewerkt om de mogelijke en wenselijke arbeidsverdeling
weer te geven, uitgaande van het normatieve concept ‘democratische
arbeidsverdeling’. Eén van deze modellen, het Volledige Combinatiemodel,
wordt als het meest geschikte beleidsmodel naar voren geschoven. Dit model wordt
dan gebruikt om beleidsperspectieven uit te tekenen op diverse maatschappelijke
domeinen.
De studie is niet tot stand gekomen in een Vlaamse cocon maar door wisselwerking
met soortgelijke integrerende modellen in het buitenland, in de context van enkele
internationale wetenschappelijke netwerken. Daarom gaat de nodige aandacht naar
de gelijkenissen en verschillen tussen deze beleidsgericht modellen.
1 In het kader van haar algemene bestuurlijke reorganisatie (BBB) besliste de Vlaamse Regering
om het Centrum voor Bevolkings- en Gezinsstudies op te heffen. Sedert april 2006 is de expertise
van het CBGS-personeel verdeeld over de Studiedienst van de Vlaamse Regering en het
Kenniscentrum van het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin.
3