I. Landmeetkundige instrumenten

More documents

Recommendations

Info

meetgegevens. Andere waren gekoppeld aan een electronisch veldboek of aan een klein geheugenblokje. Een totaal afwijkende tachymeter in de collectie, is de dubbelbeeld-afstand-tachymeter Kern DK-RT (nr. 1716). Hierbij werd de afstand verkregen doordat er in de kijker voor de helft van de objectieflens een speciaal daarvoor geslepen prisma was aangebracht, waardoor men het direkte beeld van de afleesbaak en het verschoven beeld boven elkaar zag. Door de kijker zodanig te richten dat de scheidingsnaad tussen het wel en niet verschoven beeld ongeveer in het midden van de baakverdeling viel, kon de afstand op de baak worden afgelezen. Het bijzondere bij dit instrument is, dat het zodanig geconstrueerd is dat de afgelezen afstand direkt de horizontale afstand tot de afleesbaak aangaf, ongeacht het hoogteverschil tussen instrument en baak. Het is dus een zelfreducerende tachymeter. Ook de bijbehorende afleesbaken zijn in de collectie aanwezig. Tachymeters nr. omschrijving 1712 Oranjekleurige Aga Geodimeter, type 400, instr. nr. onbekend. Afkomstig van het Kadaster te Arnhem. 1712 A Oranjekleurige Aga Geodimeter, type 500, met toebehoren, compleet met statief onder hetzelfde nummer. 1712 B Oranjekleurige Aga Geodimeter, type 500, met batterijen. 1713 Kern DKM 2-AE, instr. nr. van het theodoliet gedeelte 258399, afstandmeter Kern DM 503, instr. nr. 347686, met aluminium statief. 1713 A Kern DKM 2-AE, instr. nr. van het theodoliet gedeelte 277989, de opzet afstand meter Kern DM 503, instr. nr. 325334. 1714 Kern DKM 2-AE, instr. nr. van het theodoliet gedeelte 277991, afstandsmeter Kern DM 502, instr. nr. 309229. Met statief. 1715 Losse afstand meter Kern DM 501, instr. nr. 258725. De bijbehorende digitale theodoliet ontbreekt. 1716 Dubbelbeeld afstand-tachymeter Kern DK-RT (=Doppel Kreis Reductions Tachymeter) inst. nr. 95730. Met dit instrument kon men de afstanden meten door gebruik te maken van speciale horizontale afstandsbaken. Deze zijn opgenomen onder de nrs. 1837, 1838 en 1839; de 3 grotere baken en nr. 1836, de kortere baak, en in de complete set in houten kist vermeld bij nr. 1831. Met tweede exemplaar (inst.nr. 121517), inclusief statief en loodstaaf. 1717 Wild TC 1600 Tachymat, instr. nr. F 331412, compleet met stelschroevenblokje. 1718 Wild TC 1 Tachymat, fabrikant Wild Sercel, inclusief Wild stelschroevenblokje gemerkt “18”, en Wild GRE 1, instr. nr. 27026 casetterecorder. Het casettebandje ontbreekt; met statief. 1719 Meetkast Wild Sercel DI 3S, instr. nr. 34930. Hierin moest een theodoliet geplaatst worden, waarop een richtkop geplaatst kon worden. 1720 Meetkast Wild Sercel DI 3S, instr. nr. 33807, compleet met stelschroevenblokje en een op de theodoliet te plaatsen richtkop nr. 24930, compleet met contragewicht, gemerkt “5”. 1721 Meetkast Wild Sercel DI 3, instr. nr. 31204, met een op de theodoliet te plaatsen richtkop, instr. nr. 21204. 67
68 1722 Zelfregistrerende electronische tachymeter Zeiss Reg Elta 14, instr. nr. 90465. Registreert de gegevens d.m.v. het bijbehorende ponsbandapparaat, de “Zeiss Stanzer nr. 91 306” Compleet met dat ponsbandapparaat, statief en stelschroevenblokje. Het Kadaster heeft zelf nooit met dit type instrument gemeten, maar ingenieursbureau’s hebben met deze <strong>instrumenten</strong> t.b.v. het Kadaster gemeten. 1723 Electronische Tachymeter Zeiss Elta 2, compleet met stelschroevenblokje, centreerkijkertje en geheugenblokje Zeiss MEM 200. 1724 Wild Sercel DI 3 meetkast, instr. nr. 31205, met een op de theodoliet te plaatsen richtkop, instr. nr. 23755. Compleet met bijbehorend contragewicht, gemerkt “5”. Met statief. 1725 Electronische Tachymeter Zeiss Elta 2, compleet met batterijoplader en 3 batterijen, geheugenblokje Zeiss MEM 200, stelschroevenblokje enz. Inclusief de uitleeseenheid Zeiss DAC 100, instr. nr. 141124, voor het uitlezen van de geheugenblokjes Zeiss MEM 200 inclusief zo’n geheugenblokje, de bijbehorende batterijoplader en netsnoerkabel. 1725 A Electronische Tachymeter Zeiss Elta 2, met batterijoplader, 3 batterijen, 4 geheugenblokjes Zeiss MEM en centreerkijker. 1726 Om op een Wild theodoliet te plaatsen richtkop van Wild Sercel distomat DI 4, instrument nummer 45985, met 2 batterijen. 1727 Tachymeter Wild TC1600, tachymat, fabr. nr. 342515, met statief. 13. Theodolieten Omdat bij het Kadaster alles wordt gemeten in het horizontale vlak, wordt al vele jaren gebruik gemaakt van de theodoliet die daarvoor speciaal is ontworpen. Het hoofdonderdeel van een theodoliet is een horizontale cirkelrand, waarop een graadverdeling is aangebracht. Precies in het midden daarvan en loodrecht daaraan bevestigd, zit aan de onderkant een buisje waaraan drie armen zijn gemaakt (bij Amerikaanse en Engelse theodolieten meestal vier), die aan het einde elk van een stelschroef zijn voorzien waarmee de rand zuiver horizontaal gesteld kan worden, en aan de bovenkant een constructie voorzien van twee stutten, waaraan een as is aangebracht waar omheen de kijker kan draaien. Het midden van dat buisje en het verlengde er van noemt men de 1eas; de as waar de kijker omheen draait is de 2e-as. Als men nu in een punt P een hoek willen meten die ligt tussen de richtingen naar bijvoorbeeld de punten A en B, dan plaatst men het instrument op een driepoot (statief). Men zorgt er voor dat het midden van de horizontale rand precies boven het punt P komt te liggen, en zorgt m.b.v. de stelschroeven dat deze rand precies horizontaal ligt. Als men met de kijker richt op punt A, dan draait het bovengedeelte van het instrument over de rand heen, en geeft een aangebrachte index de mogelijkheid de rand af te lezen. Als men vervolgens de kijker richt op punt B, dan kan men m.b.v. de index de horizontale rand aflezen. Door nu de aflezing van de richting naar A af te trekken van de aflezing van de richting naar B krijgt men de hoek die men wilde weten. Om de kijker goed op een ver punt te kunnen richten en aflezen, heeft men in de kijker zogenaamde kruisdraden aangebracht. Men ziet dus steeds dat kruis in beeld als de kijker wordt gedraaid. Bij het richten op een punt, laat men dat punt in het terrein samenvallen met het midden van de kruisdraden. Vaak is bij een van de stutten een tweede, nu verticale rand aangebracht, met de 2e –as van het instrument als middelpunt. In dat geval kan men behalve horizontale ook verticale hoeken meten. Hoe groter de diameter van de rand, hoe nauwkeuriger graadverdeling er op kon werden aangebracht. De onder nr. 1728 genoemde theodoliet van Julius Wanschaff uit Berlijn is met zijn diameter van 35 cm dan ook gebruikt voor
Page 2: I. LANDMEETKUNDIGE INSTRUMENTEN49
Page 5: die tijd de ketting meetrokken werd
Page 8 and 9: 1557 Kadastermeetband, lengte 20 me
Page 10 and 11: 1604 Set van 11 meetpennen, lengte
Page 12 and 13: 1616 Set van 6 driehoekige jalons,
Page 14 and 15: 8. Prisma’s en hoekspiegels Een v
Page 16 and 17: 1659 Dubbel pentagon prisma, met gl
Page 18 and 19: Het meten van afstanden m.b.v. van
Page 22 and 23: de meest belangrijke hoekmetingen,
Page 24 and 25: 1762 Twee ruiterniveau’s, zwart e
Page 26 and 27: 15. Grafometers In de tijd van de o
Page 28 and 29: HULPINSTRUMENTEN EN HULPMATERIALEN
Page 30 and 31: 18. Afstandsbaken Om te kunnen mete
Page 32 and 33: Bij het meten met de elektro-optisc
Page 34 and 35: 20. Schietloden voor opstelling the
Page 36 and 37: 22. Richtmerken De richtmerken ware
Page 38 and 39: 1942 Veldboek Betacord 64, fabrikan
Page 40 and 41: 1962 Koperen verkenningsheliotroop,
Page 42 and 43: 2001 Altimeter Barometer, merk YCM,
Page 44 and 45: collectie, die alle nr. 2060 hebben
Page 46 and 47: 2055 Drie beschermingsdoppen om op
Page 48: Reclame voor meet- en tekenapparatu

I. Landmeetkundige instrumenten

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?