I. Landmeetkundige instrumenten

15. Grafometers
In de tijd van de oprichting van het Kadaster werd er in bijna iedere kadastrale gemeente een plaatselijk driehoeksnet
gemeten. Voor dat driehoeksnet moesten er veel hoekmetingen worden uitgevoerd. Hiervoor was de pantometer niet
nauwkeurig genoeg, omdat deze maar een vrij kleine cirkelrand heeft waarop de graadverdeling was aangebracht.
Net als bij de theodolieten was het ook bij alle andere soorten van hoekmeetinstrumenten zo, dat hoe groter de
diameter van de rand, hoe beter het mogelijk was om daarop een nauwkeurige verdeling aan te brengen. Daarom
werd er voorgeschreven om gebruik te maken van “de geheele cirkel” en “bij gebrek van dit werktuig, gebruikt men
een graphometer of halven cirkel met lunetten of kijkertjes”. De grafometer was dus een halve cirkelrand, voorzien
van een graadverdeling van 180º. Hierop was een vaste richtkijker aangebracht of twee vizieren die samen vielen
met de lijn door het 0º-punt en het 180º-punt. Draaiend door het middelpunt van de graadverdeling is daarop een
vizierinrichting of een kijker aangebracht met aan het einde ervan, waar deze over de graadverdeling draait, een
nonius verdeling, voor een nauwkeuriger aflezing. De grafometer uit de collectie is niet voorzien van kijkers, maar van
vizieren.
Grafometers
nr. omschrijving
1786 Grafometer, ook wel halve cirkel genoemd. Geen vermelding van fabrikant of leverancier aanwezig. Voorzien van
kompas. In de vizieren ontbreken op twee gedeelten de paardeharen.
1787-1788 Gereserveerd
73