54673-Tijdschrift 'Agora' - Katholieke Hogeschool Kempen

MEDIATHEEK
36
KH Kempen • Agora
WIE VINDT, HEEFT MISSCHIEN
NIET GOED GEZOCHT
KENNIS IS MACHT, DAT WETEN WE AL SINDS MENSENHEUGENIS. VEEL VAN
DIE KENNIS IS TE VINDEN IN GESCHREVEN BRONNEN. WIE NIET KAN LEZEN
OF SCHRIJVEN, IS DAAROM SOCIAAL BENADEELD. MAAR OOK WIE VANDAAG
NIET OMKAN MET ELEKTRONISCHE INFORMATIE, IS IN TOENEMENDE MATE
VAN HET SOCIALE LEVEN UITGESLOTEN. DAT ONDERVINDEN STEEDS MEER
MENSEN DIE NIET (VLOT) MET COMPUTERS KUNNEN OMGAAN. DE MEDIA
GEWAGEN VAN EEN CYBERKLOOF.
De Vlaamse overheid heeft alvast de boodschap
begrepen. In 1999 kocht ze databanken aan voor
het Vlaamse hoger onderwijs om op die manier
studenten vertrouwd te maken met digitale
informatie. Intussen ligt het initiatief bij de instellingen
zelf. En het moet gezegd: in het aanbod
zitten enkele zeer waardevolle databanken:
zo is er de Business Source Elite, die toegang
geeft tot meer dan 1 000 tijdschriften over ondernemen
en waarin je van ruim 10 000 bedrijven
het profiel kan opvragen. En wat dacht je van
Science Direct met meer dan 1 000 tijdschriften
uit alle mogelijke gebieden, gaande van sociale
wetenschappen over technologie tot economie
en leefmilieu, om er maar een paar te noemen.
Informatie is m.a.w. voldoende beschikbaar in
de KHK, zeker als je bedenkt dat je op het
Internet massa’s gratis informatie vindt.
En daar zit nu net het probleem: dé bedreiging
van de moderne informatiezoeker is een information
overload. Een willekeurige term in Google
- hoe vergezocht ook - leidt zowat altijd tot resultaat.
Maar is dat resultaat ook relevant? En betrouwbaar?
Vinden we wel altijd wat we zoeken?
Het zoeken – en vinden – van waardevolle en
relevante informatie is een kunst op zich. Wie
niet de nodige technieken beheerst en de juiste
attitude aan de dag legt, loopt het risico te werken
met minderwaardig materiaal. De paradox
is dat dit risico net groter wordt naarmate de
technologie ons meer lijkt te helpen. Zo pretendeert
de ranking van zoekmachines de meest
relevante informatie vooraan te zetten. Leuk,
want je kan niet honderden hits stuk voor stuk
checken op bruikbaarheid en we stranden dan al
vaak bij de eerste tien getoonde resultaten.
Maar wie het klappen van de zweep kent, kan de
ranking manipuleren. En hierin schuilt een groot
gevaar. John van de Pas illustreert dit in Informatie
Professional treffend: “De uiterste consequentie
is dat een bijna-monopolie van een
zoekmachine-aanbieder ontstaat, die de hoogste
ranking in de resultatenlijsten aan de hoogste
bieder verkoopt. Zodat op een willekeurige
zoekvraag naar ‘verantwoorde voeding’ de apologie
van een fastfoodketen als hoogst relevant
gepresenteerd wordt. De eindgebruiker weet
niet beter dan dat dat ook het beste antwoord
is, want dat zegt de zoekmachine.”
Logisch dat informatievaardigheden zijn opgenomen
in het nieuwe accreditatiekader als een algemene
competentie, waarin kennis, vaardigheid en
attitude samengaan. Het volstaat dus niet om informatie
in gelijk welke vorm aan te bieden, je
moet studenten leren ermee om te gaan. De Geelse
KHK-mediatheek wil hieraan bijdragen door
docenten in te wijden in de geheimen van elektronische
databanken en zoekstrategieën. Daarom
organiseert ze regelmatig instructies en in maart
komt er een studiedag rond informatievaardigheden,
in het kader van het professionaliseringsaanbod
van de onderwijsraad. Natuurlijk is dit nog
maar een begin: ook de analyse, interpretatie en
verwerking van informatie horen onder de noemer
informatievaardigheden, maar het is alvast een start.
Hilde Sels