54673-Tijdschrift 'Agora' - Katholieke Hogeschool Kempen

4
KH Kempen • Agora
oog bekijken. Uiteraard is werk niet dé doelstelling
van onderwijs. Onderwijs moet de jongeren
een brede vorming geven, zodat ze hun eigen
persoonlijkheid kunnen ontwikkelen. Dat gaat
veel verder dan de vraag of ze een job zullen
vinden. In de vorige legislatuur is er voor het
wetenschapsbeleid goed werk geleverd. We
hebben nog wel een probleem met de bruggen
tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt, vooral
voor de zwaksten in onze maatschappij. Die
bruggen zijn voor een minister van Onderwijs
maar een secundaire doelstelling. Toch vind ik
het mijn plicht om die bruggen voor de zwakste
groepen te realiseren.
Dat is een kwestie van gelijke kansen. De rechtvaardigheid
van het beleid van een minister mag
je afmeten aan wat hij voor de zwakste groepen
gedaan heeft. In het onderwijs zijn dat bijvoorbeeld
de leerlingen van het deeltijds onderwijs.
Na twintig jaar moeten we durven toegeven dat
het deeltijds onderwijs voor een groot stuk een
mislukking is. Zowel het onderwijs als de werkgevers
hebben daaraan schuld. Iemand moet er
zich wel eens mee bezighouden. Het deeltijds
onderwijs is maar één - symptomatisch - voorbeeld
van het feit dat de samenhang van en de
taakverdeling tussen onderwijs en werk niet duidelijk
zijn. Wie is verantwoordelijk voor het opstellen
van de beroepsprofielen, voor de opleidingen,…?
Dat zijn gevoelige vragen. Er was in
het verleden immers onvoldoende samenwerking
tussen twee wat rivaliserende werelden, die
dan nog een verschillende minister hadden. Nu
zitten de bevoegdheden in één hand, waardoor
ik gedwongen word om oplossingen te zoeken.
En toch zitten onderwijs en werk als leverancier
en klant niet altijd op hetzelfde
spoor. Is in die relatie niet een zekere
onafhankelijkheid nodig?
Die onafhankelijkheid moet er zeker zijn; alsook
een evenwichtige taakverdeling die duidelijk
stelt wie waarvoor verantwoordelijk is. Het gesprek
tussen onderwijs en werk moet helder en
eenvoudig georganiseerd zijn. Nu zijn er te veel
onduidelijke procedures. Ook moet het onderwijs
grenzen trekken en tegen het werkveld
kunnen zeggen dat iets niet kan. Maar, het
onderwijs heeft ongelijk als het alleen defensief
en afwijzend reageert op de roep uit het
bedrijfsleven om onderwijsmethoden te vernieuwen,
om meer aandacht te besteden aan technologische
vorming en meer jongeren klaar te
stomen voor de arbeidsmarkt. Het onderwijs
moet die roep ook als een kans zien.
Vanaf 1960 heeft het Vlaamse hoger onderwijs
een enorme expansie gekend. Meer jongeren
dan ooit kregen kansen in het onderwijs en dus
ook in het maatschappelijke leven. Die expansie
is er niet zomaar gekomen, men wou ze: er
waren economische redenen en een maatschappelijk
draagvlak voor. Als organisaties zoals het
VBO en VOKA nu een aantal vragen stellen en
bijvoorbeeld zeggen dat het bedrijfsleven goed
geschoolde allochtone jongeren nodig heeft, dan
is dit voor het onderwijs een buitenkans. Het
onderwijs krijgt voor een aantal eigen vragen
immers een merkwaardige bondgenoot. Op zo’n
kans moet snel een positieve reactie volgen,
want kansen verdwijnen soms even vlug als ze
gekomen zijn. Voor de professionele bachelorsopleidingen
liggen hier kansen. Toch hoeft het
hoger onderwijs daarom niet kritiekloos mensen
te leveren, die snel op de arbeidsmarkt ingezet
kunnen worden. Een kritische reflectie op de
samenleving hoort thuis in het vormingspakket
voor jongeren. Trouwens, ook het huidige bedrijfsleven
zoekt mensen met een goed ontwikkelde
persoonlijkheid, en geen vakidioten.
Het flexibiliseringsdecreet geeft het onderwijs
meer kansen om ook andere groepen
dan de traditionele student te bedienen.