Amsterdam Waterbestendig (pdf) - Waternet

Verstedelijkingsopgave
De 2e fase van IJburg met de realisatie van 9000 woningen vormt het sluitstuk van
het Waterfront in het IJmeer.
In de Zuidflank vinden grote fysieke veranderingen plaats zoals de uitbreiding van
Schiphol, de ontwikkeling van de Zuidas, de intensivering van de Zuidoostlob (waaronder
de verdichtingopgave in de Bijlmer en de transformatie van de werkgebieden
Amstel I, II en III), de verdere verstedelijking van Buitenveldert en de verfraaiing van
de koppen van de Amsterdamse Bosscheg en de Amstelscheg. De omgeving van het
AMC breidt zich uit met het Medical Business Park. En in de Watergraafsmeer zorgen
ontwikkelingen rond het Amstelstation en in Sciencepark en de herstructurering van
woonbuurten voor verder intensivering van de stedelijke ruimte.
De infrastructuur gaat mee in de verstedelijkingsopgave met onder andere een
verbreding van A10, A1 en A2, mogelijk een tunnelvariant voor de A6/A9, verlaging
van de Gooiseweg, een spoorwegverdubbeling naar Utrecht en een nieuwe verbinding
naar IJburg
Aangezien er binnen de verdichtingsopgave weinig mogelijkheden zijn voor hoogbouw,
wordt er steeds meer naar de ondergrond gekeken. Met name binnen de
Ring is dat het geval. Er wordt gebouwd aan de Noord-Zuidlijn en kansen voor extra
verblijfsruimten liggen onder de winkelstraten zoals het Damrak, Rokin, P.C. Hooftstraat
en Ferdinand Bolstraat.
Alle toevoegingen in de boven- en ondergrond hebben enorme consequenties
voor het water. Bovengronds doorsnijden infrastructuur en bebouwing gebieden,
waardoor water lange afstanden af moet leggen om de boezem te bereiken. Ondergronds
ontstaan eveneens belemmeringen waardoor in het ene gebied grondwateroverlast
ontstaat als gevolg van grondwaterblokkades elders.
Hoewel geen twijfel bestaat over de noodzaak van verdichting, is aanpassing van de
ruimtelijke ingrepen aan het watersysteem onontkoombaar. Omgekeerd is het een
uitdaging het watersysteem goed te laten functioneren in een intensiverende metropool.
Met de klimaatverandering voor de deur wordt deze opgave nog urgenter.
Verandering van het klimaat
Zeespiegelstijging spreekt tot de verbeelding en is het overheersende kader geworden
in het denken over klimaatverandering. Hierbij wordt als eerste gedacht aan
problemen aan de kust: het risico op het doorbreken van duinen en dijken, waardoor
het land achter de duinen overstroomt. Het werkelijke klimaatvraagstuk is echter vele
malen complexer. Het kan namelijk ook warmer worden, heet zelfs en gedurende
lange perioden droog blijven. Maar het kan ook heftig en langdurig regenen wat
lokaal tot wateroverlast leidt en, gecombineerd met toenemende afvoeren van de
Rijn, tot wateroverlast benedenstrooms. En door de stijging van de zeespiegel rukt
het zoute water op richting essentiële drinkwaterbronnen.
De veranderingen in het klimaat hebben invloed op de ruimtelijke inrichting en het
gebruik van het stedelijk systeem en het watersysteem. Voor een aantal zaken is snel
en adequaat handelen noodzakelijk, zoals bescherming tegen overstromingen, maar
de klimaatverandering biedt ook aanknopingspunten voor een nieuwe ruimtelijke
strategie. Hitte is vervelend, maar water toevoegen in de openbare ruimte en een
groene aanplant, juist op plekken die sterk ‘versteend’ zijn, zorgt voor een kwaliteitsimpuls.
De behoefte aan meer ruimte voor de opvang en afvoer van extra water
moet samengaan met verbeteringen aan te krap gedimensioneerde watersystemen,
maar levert ook een bijdrage aan het versterken van de beleving en gebruiksmogelijkheden
van het water. Water is ook fun en biedt kansen voor nieuwe woonmilieus,
ander vormen van toerisme en innovaties op het gebied van water- en hittebestendig
39