19 -eeuwse liefdadigheid in de praktijk - Faro

Gijs De Boeck, Negentiende-eeuwse liefdadigheid in de praktijk
.
2.2. Income Pooling & kinderarbeid
Om het bovenstaande budget bijeen te krijgen en ervoor te zorgen dat een gezin niet
onder de wat Rowntree ‘the poverty line’ noemt, of het minimum aan noodzakelijke uitgaven
dat nodig is om fysieke activiteit mogelijk te maken, was bij de arbeiders het loon van het
gezinshoofd en de samenstelling van het gezin van cruciaal belang. Het inkomen is van
cruciaal belang om de situatie van het gezin op zowel sociaal, economisch, zelfs cultureel en
medisch vlak te kunnen kaderen. We schetsen hieronder hoe een gezin dat inkomen bijeen te
garen opdat ze niet te beurt zouden vallen aan de welwillendheid van anderen.
Wanneer we kijken naar het inkomen zien we op Europees vlak fluctuaties. Zo lag het
totale inkomen in Engeland relatief hoog, maar hadden gezinnen ook meer kinderen ten
opzichte van Duitsland en zeker Frankrijk, dat in het comparatief onderzoek van Daunton het
laagste scoorde op het vlak van inkomen. Wanneer het inkomen van een Engels gezin uit de
19 de eeuw door middel van een index op 100 wordt gelegd ten opzichte van 5,2 kinderen per
huishouden, scoorde Duitsland 85 ten opzichte van 4,5 kinderen, en Frankrijk 76 ten opzichte
van 3,9 kinderen. 12 Kinderen betekenden in de eerste fases van hun leven in economisch
opzicht enkel uitgaven. Ze zorgden ervoor dat er een flinke hap uit het budget werd genomen,
zonder dat ze inkomsten konden genereren. Afhankelijk van de wetgeving op het vlak van
kinderarbeid, konden ze pas na jaren ingezet worden om bij te dragen tot het totale
gezinsbudget. In Engeland werden reeds in 1802 beperkingen opgelegd en later in 1833
uitgebreid, Frankrijk vaardigde in 1841 wettelijke maatregelen uit maar in België werden
kinderen officieel pas, na een enquête uit 1886, vanaf 13 december 1889 enige bescherming
geboden. 13 Nochtans waren in België al eerder stemmen opgegaan om de kinderarbeid te
beperken. In 1846 en 1848 diende een commissie met onder meer Edouard Ducpétiaux,
August Vissers en vijftal andere hoge ambtenaren haar eindverslag in om een voorontwerp te
vervaardigen. Kinderen jonger dan tien jaar mochten niet in fabrieken of industriële
instellingen tewerkgesteld worden; van tien tot veertien jaar zou hun dagelijkse arbeid beperkt
worden tot 6.30u, van veertien tot achttien jaar tot 10.30u en voor alle arbeiders ouder dan
achttien tot 12u. Voor arbeiders onder achttien jaar werd zondagswerk en nachtarbeid
verboden. Charles Rogier maakte op 19 mei 1849 het rapport over aan de Kamer, maar zou
het later opnieuw intrekken. In 1859 zag een nieuw voorontwerp het daglicht: kinderarbeid
12
Daunton, M.J., “income flows, the family economy and survival strategies” [in] Scholliers, P., 1989. p.147.
13
Vandaele, A., Kinderarbeid in het Internationale Recht Vroeger en NU [op]
http://law.kuleuven.be/iir/nl/onderzoek/wp/WP08n.pdf [geconsulteerd op 9 mei 2009].p.6.
12