19 -eeuwse liefdadigheid in de praktijk - Faro

Gijs De Boeck, Negentiende-eeuwse liefdadigheid in de praktijk
.
slechts gedeeltelijk te beantwoorden. Ze steunde weliswaar enkele verenigingen, maar het
gros van haar uitgaven waren aalmoezen die meteen door de belanghebbende in ontvangst
werden genomen. Door erelid van een vereniging te worden, zorgde de persoon in kwestie
niet enkel voor inkomsten voor de vereniging. De vereniging verbond zich ertoe om uiting te
geven aan haar dankbaarheid naar haar leden toe, wanneer het erelid kwam te overlijden. Zo
was het bij de Dames de la Miséricorde de gewoonte om haar ereleden bij hun dood te eren.
Wanneer een erelid stierf, na jaarlijks minstens 5 frank te doneren, werd een speciaal
overlijdensbericht gedrukt en naar de leden gezonden om ze op te roepen aanwezig te zijn bij
de uitvaart. 58
Het was van belang een bericht van goeie wil naar de gemeenschap te zenden,
waardoor grote kosten om ingrijpende veranderingen teweeg te brengen wegviel. Bij een
schenking was het bovendien niet ongewoon om het doel te vermelden waartoe de schenking,
al dan niet in natura, diende, zoals bijvoorbeeld de onmiddellijke hulp aan een onfortuinlijk
gezin of met de expliciete wens om het geld te beleggen opdat de toekomst van de vereniging
werd verzekerd. Ook hier maakten de verenigingen gebruik van de mogelijkheid hun aanzien
te vergroten zoals de vereniging der garentwijnders en het genootschap van Sint-Ursula te
Aalst: ze zorgden voor de middelen om 4 bedden in het ongeneesbarenhuis Louise op te
trekken (waar een aantal van hun leden later zouden terechtkomen). Ik vond geen referentie
terug naar of het hier om een ietwat retorische vraag van de instelling ging, of het een
strategie van de verenigingen was. In 1855 schonken ze in ieder geval 2.936 frank, in 1862
5.000, in 1867 5.000 en ten slotte in 1872 opnieuw 5.000 frank. 59 Er waren er in Aalst
verschillende vormen om de appreciatie van de gemeente ten opzichte van buitengewone
genereuze inwoners duidelijk te maken aan de rest van de gemeenschap: wanneer met 20.000
frank stortte verkreeg de schenker indien hij dat wenste en portret dat werd opgehangen in de
kamer van beraadslagingen. Stortte men 10.000 frank werd in de voorgevels van een van de
godshuizen een herinneringssteen opgetrokken. De Aalsterse deken De Hert (1771-1851) liet
na zijn gift zichzelf door Lebrun portretteren, waarop zijn beeltenis in de publieke ruimte
prijkte. 60
58 Courteaux, F., De Kapel van de H.Geest en de armenzorg te Aalst 1470-1970 [in] Het Land van Aalst, 22
(1970), p.225.
59 Ibid., p.69.
60 Ibid., p.70.
38