19 -eeuwse liefdadigheid in de praktijk - Faro

More documents

Recommendations

Info

Gijs De Boeck, Negentiende-eeuwse liefdadigheid in de praktijk . 4. Geetbets 4.1. Algemeen 4.1.1.Naamgeving: Bece, Beche, Betze, Beze, Beetse, Beche, Beeche, Betz, Geetbets 4.1.2. Ligging: in het oosten van de provincie Brabant (arrondissement Leuven, kanton Zoutleeuw sinds 1795), waar Hageland en Haspengouw elkaar ontmoeten. 4.1.3. Burgemeesters voor de onderzochte periode: Frans Coenen (1855-1875) Denis Jacobs (1875-1881) Henri De Wyngaert dienstdoende (1881-1885) Arnold Tallon (1885-1918) In 1947 zou een Ryckman de Betz het ambiëren en erin slagen om burgemeester te worden, namelijk Alain de Ryckman de Betz 4.1.4. Pastoors voor de onderzochte periode: Martinus Livinus Vanlooi (1865-1882) Joannes Ludovicus Braeckmans (1882-1914). 4.1.5. Kerkelijke indeling: Sinds de verordening van de aartsbisschop van Mechelen in 1875 werd opnieuw een dekanaat Zoutleeuw opgericht met de parochies Zoutleeuw, Budingen, Booienhoven, Geetbets Grazen, Halle, Dormaal, Melkwezen, Neerlinter, Orsmaal, Helenbos, Ransberg, Rummen en Wommersom. 46
Gijs De Boeck, Negentiende-eeuwse liefdadigheid in de praktijk . 5. Armenzorg te Geetbets 5.1. Armenzorg vanuit parochiale en gemeentelijke hoek te Geetbets Er is weinig overgeleverd over de initiatieven die voor de Franse Revolutie doorgingen in Geetbets. Wat we wel weten is dat er in de 15 de eeuw een zogenaamde Lazarij gevestigd was, waar melaatsen en petslijders afgezonderd werden en er tot in de 17 de eeuw een gasthuis moet geweest zijn waar zieke en ouderen werden verpleegd. Vanaf 1400 wordt er gewag gemaakt van de Tafel van de Heilige Geest, dat met de Franse overheersing werd afgeschaft. “Het waren nog eens tijden van bestendige armoede, zoals de voorgaande eeuwen het geweest waren. Oorzaken daarvan waren vooral de economische toestand op landbouw- en nijverheidsgebied, de lage lonen, het mislukken van den oogst en ziekten. De gemeente Geetbets heeft er nog eens een ruim aandeel in gehad en het “armbestuur” bleef niet bij de pakken zitten, maar helaas! De uitgestoken handen waren altijd te talrijk en de inkomsten te gering”. 71 De Franse overheersing zorgde ervoor dat de weinige bezittingen die de parochie van een kleine gemeente als Geetbets had, in beslag genomen werden. Doordat de belastingen die zij als religieuze instelling kon heffen, haar werden afgenomen, werd de bron die uitgaven zoals de liefdadigheid moest dekken drooggelegd. “Het grootste gedeelte (6:7) van wat aanvankelijk, bij de instelling van het parochiewezen, bedoeld was als het middel om het kerkelijk leven, incluis (voor een derde) de kristelijke liefdadigheid, mogelijk te maken, was te Geetbets, zoals elders, in het bezit van leke machthebbers te zijn ontvreemd. Wel waren de tiendeheffers verplicht het kerkgebouw in behoorlijke staat te houden en desnoods te herbouwen. Maar erg toeschietelijk waren zij nooit; telkens, wanneer de nood dwong, moesten zij er toe gepraamd worden, zoals hierachter, wat Geetbets betreft, zal blijken. (...) Het tiendenstelsel werd onder de Franse overheersing afgeschaft. Bij het concordaat 1802 verkreeg de kerk, ter vergoeding hiervoor, het recht van stoelgeld onder de goddelijke diensten (gedurende meer dan een eeuw één cent, na 1918 gelijk aan de muntwaarde aangepast).” 72 Ze was nu volledig aangewezen op de welschikkendheid van haar inwoners. Stilaan werden opnieuw bezittingen verworven, waardoor het parochiaal bezit in het midden van de 19 de eeuw evolueerde van zo’n 10 Ha, tot 39Ha, 26a, 82ca in 1881. 73 In dat jaar ontving de kerk een totaal bedrag van 5.518,75 frank, dat in zijn geheel gespendeerd werd 71 Borgers, F., 1949. p.171. 72 Ibid., p.133. 73 Wauters, A., 1887. p.179. 47
Page 1 and 2: Universiteit Gent Faculteit Lettere
Page 3 and 4: Gijs De Boeck, Negentiende-eeuwse l
Page 45: Gijs De Boeck, Negentiende-eeuwse l

19 -eeuwse liefdadigheid in de praktijk - Faro

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?