19 -eeuwse liefdadigheid in de praktijk - Faro

Gijs De Boeck, Negentiende-eeuwse liefdadigheid in de praktijk
.
directed to the comfort of the consumer himself, and is, therefore, a mark of the master.” 53
“Since the consumption of these more excellent goods is an evidence of wealth, it becomes
horific; and conversely, the failure to consume in due quantity and quality becomes a mark of
inferiority and demerit.” 54
Grant McCracken wijst op het belang van wat hij patina noemt, waarmee hij verder
bouwt op wat Veblen had aangehaald. 55 Conspicuous consumption kon dan wel tonen dat je
over voldoende middelen beschikte om je een riante levensstijl aan te meten waardoor je
status in de gemeenschap werd bestendigd of vergroot, maar bij status speelde de anciënniteit
van een familie een even grote rol als de rijkdom die ze bezat. McCracken’s concept doelt
eenvoudig uitgedrukt op de oorzaak van verwering die een product heeft doorgestaan,
namelijk de tijd. Zo kon een familie uit de 19 de eeuw een borstbeeld laten aanmaken van het
gezinshoofd als uiterlijk teken van rijkdom, maar wanneer de familie een borstbeeld in haar
collectie bezat van twee eeuwen eerder, duidde dat op continuïteit met een roemrijk verleden
en een familie met een eerwaardige stamboom. Langs deze weg probeerden adellijke families
zich te onderscheiden van de noveaux riches die pas recent hun fortuin hadden vergaard.
Ik meen dat schenkingen aan de lokale maar vaak meerbepaald religieuze
gemeenschap ook kunnen ondergebracht worden tot de bovenstaande vormen van
consumptie, wat geruggensteund lijkt te worden door de motieven van Stijn Van De Perre om
over te gaan tot liefdadigheid of filantropie (zie eerder). Ook Hemelsoet, die het over het
engagement van de vrouw in de liefdadigheid heeft, erkent het belang van imponeren en de
verbondenheid van status in de sociale kwestie (zie later).
Veblen wijdt in een deel van zijn voorlaatste hoofdstuk in The Theory of the Leisure
class,“survival of the non-invidious interests”, aan de link tussen liefdadigheid en status,
weliswaar in New York. "The tendency to some other than an invidious purpose in life has
worked out in a multitude of organisations, the purpose of which is some work of charity or
social amelioration. (...) such, for instance, are the agitation for temperance and similar
social reforms, for prison reform, for the spread of education, for the suppression of vice, and
for the avoidance of war by arbitration, disarmament, or other means; such are, in some
measure, university settlements, neighbourhood guilds, the various organisations typified by
the Young Men's Christian Association and the Young People's Society for Christian
Endeavour, sewing-cicles, social clubs, art clubs, and even commercial clubs; such are also,
53 Veblen, T., 1949. p.72
54 Veblen, T., 1949. p.74.
55 De Vliegher-De Wilde, K., 2005. p.110.
36