Jaarrapport 2011 De Rijn - Riwa

58
Vereniging van
Rijnwaterbedrijven
groter de frequentie waarmee de monsters worden genomen en hoe beter het daarbij gehanteerde
instrumentarium, hoe meer succes deze strategie zal hebben.
Gaschromatografi e (GC) en hogedrukvloeistofchromatografi e (HPLC) worden gebruikt voor
de analytische scheiding van de gezochte stoffen, terwijl massaspectrometrie (MS) of spectraalanalyse
(UV) de identifi catie moet garanderen (tabel 2). De resultaten worden in de regel
dagelijks, bij diverse stations ook meerdere malen per dag geëvalueerd. Als de resultaten
de overeengekomen alarmdrempels overschrijden, zeker waar het bovengenoemde oriënteringswaarden
betreft, worden de IHWS daarover geïnformeerd. Informatie over opvallende
meetresultaten beneden de oriënteringswaarden worden via het platform voor de “uitwisseling
van informatie” (zie hoofdstuk 2) gemeld en evt. ook besproken door de diverse experts.
Tabel 3.2: Screeningmethoden om organische microverontreinigingen real-time te analyseren
Doelstoffen
Monstervoorbewerking
Screeningmethoden voor organische microverontreinigingen
Zeer vluchtige
verbindingen
Headspace of
Purge&Trap
Apolaire en middelpolaire
verbindingen
RP-SPE continue adsorptie en
desorptie (in het laboratorium)
Apolaire en middelpolaire
verbindingen
RP-SPE
Scheiding GC GC HPLC
Detectie MS, FID, ECD MS UV, MS/MS
Gangbare,
gekalibreerde
substanties
BTEX, gehalogeneerde
koolwaterstoffen,
MTBE/ETBE
Industrieel vervaardigde
organische stoffen, organische
stikstof-, fosfor- en
halogeenverbindingen,
gewasbeschermingsmiddelen
Gewasbeschermingsmiddelen,
medicijnen
Sommige stoffen (zoals PAK’s en PCB’s) adsorberen bij voorkeur aan zwevend stof en sediment.
In de meetstations wordt echter doorgaans gefi lterd water geanalyseerd. De opwerking
van monsters van zwevende stof is voor de alarmbewaking te omslachtig. Bovendien wordt
zwevende stof er bij de bereiding van drinkwater al uit gefi lterd. Toch kunnen schadelijke
stoffen die aan zwevende stof gebonden zijn aanwijzingen bevatten dat er ongeoorloofde of
door een ongeval veroorzaakte lozingen hebben plaatsgevonden. Deze hiaten in de bewaking
kunnen gedeeltelijk worden opgevangen met continue biotestsystemen (zie verderop).
De methode voor het opsporen van organische microverontreinigingen die voor de Rijn standaard
wordt toegepast is de zogeheten vaste-fasenextractie (solid phase extraction, SPE),
in combinatie met een fullscan-GCMS-analyse. Deze methode is zeer geschikt voor apolaire
en middelpolaire, relatief weinig vluchtige stoffen, die met omkeerfasenmateriaal en zonder
bijzondere scheiding uit de waterfase kunnen worden geëxtraheerd. Met de adsorptiestap
van de SPE is het mogelijk over een periode van meerdere uren (bijvoorbeeld 6, 12, 24 uur of