Jaarrapport 2011 De Rijn - Riwa

More documents

Recommendations

Info

96 Vereniging van Rijnwaterbedrijven zuivering, zoals oeverfi ltratie, vlokvorming, ozonatie, adsorptie door actieve koolstof en chloring, in laboratoriumproeven en bij systematische proefnemingen in een zestal waterleidingbedrijven onderzocht. Het totale kwalitatieve resultaat is samengevat in tabel 3. ACE SAC CYC SUC Oeverfi ltratie – + + – Vlokvorming – – – – Ozonatie 0 / + – 0 – Actieve-koolfi ltratie – / 0 + – 0 / + Chloring – – – – Tab. 5.3: De werkzaamheid van de fasen in de conventionele zuivering bij waterleidingbedrijven Voor het verwijderen van de vier geteste kunstmatige zoetstoffen zijn slechts enkele zuiveringstechnieken geschikt. Terwijl de in de afwateringskanalen nog aanwezige geringe sporen van SAC en CYC al bij oeverfi ltratie worden geëlimineerd, blijven de mogelijkheden voor het verwijderen van ACE en SUC beperkt. ACE reageert onder voor waterleidingbedrijven normale omstandigheden relatief snel met ozon. De omzetting van ACE blijft daarbij echter beperkt tot om en nabij de 50%. Het vermoeden is daarom dat ACE bij de ozonatie niet volledig wordt gemineraliseerd en dat er in plaats daarvan tot dusver onbekende reactieproducten ontstaan. Om die reden is er uitgebreid onderzoek gedaan om de oxidatieproducten van ACE te kunnen identifi ceren. Daarvoor is gebruik gemaakt van diverse analysemethoden (LCMSn , LC-q-ToF, IC-ICP-MS, NMR, vergelijking met referentieverbindingen). Naast kleine zuren als azijnzuren is er ook een oxydatieproduct met een molaire massa van 170 g/mol (OP170) geïdentifi ceerd (afbeelding 8). Afb. 8: Structuren van de ACE-ozonatieproducten OP170 en OP168
Chemisch gezien gaat het hierbij om een aldehydhydraat dat gevormd wordt door een aanval van ozon op de in het ACE aanwezige dubbele band in de ring. Het reactieproduct OP170 wordt bij de verdere reactie met ozon geoxideerd tot het desbetreffende zuur (OP168). Bij een enkel onderzoek in een waterleidingbedrijf is tot dusver alleen de verbinding OP 170 na de fase van de ozonatie aangetroffen. Dit oxydatieproduct is bij de fase met biologisch actieve koolstof weer verwijderd. Aangezien er voor dit nu voor het eerst ontdekte reactieproduct geen referentieverbinding bestaat, is kwantifi cering niet mogelijk. In een worst-case scenario kan ervan worden uitgegaan dat het gehele ACE met ozon reageert tot OP 170. Doordat de molmassa’s van beide verbindingen ongeveer even groot zijn, betekent dit dat bij een massaconcentratie van ongeveer 1 μg/L ACE vóór de ozonatie, er vervolgens in de drinkwaterproductie maximaal circa 1 μg/L OP170 aanwezig geweest kan zijn. Samenvatting en conclusies Zoetstoffen als antropogene stoffen in de Rijn en in het drinkwater zijn niet alleen een weerspiegeling van de aanwezigheid van werkzame farmaceutische stoffen en nog een hele reeks van andere sporenverontreinigingen, maar weerspiegelen ook de leefgewoonten binnen onze maatschappij. De analyse van zoetstoffen in de waterkringloop, vooral van ACE, stelt ons in staat de routes die het afvalwater volgt goed te traceren. Daardoor is het bijvoorbeeld mogelijk lekkages in het afvoersysteem op te sporen en kan er worden vastgesteld of andere moeilijk afbreekbare sporenverontreinigingen eveneens grotendeels afkomstig zijn uit communale zuiveringsinstallaties dan wel ergens anders door veroorzaakt zijn. De herkomst van een verdachte sporenstof in communaal afvalwater wordt hierbij zichtbaar gemaakt door een vaste concentratieverhouding (correlatie van de concentraties) van deze concentraties van sporenstoffen. Aan het voorbeeld van kunstmatige zoetstoffen wordt echter andermaal duidelijk dat het veelvuldig voorkomt dat antropogene stoffen geproduceerd en decennialang voor verschillende doeleinden toegepast konden worden, zonder dat ze werden beoordeeld op hun effecten voor het aquatisch milieu. Daarom is het van belang om in de toekomst nieuwe chemicaliën nog voor deze op de markt worden gebracht te testen op dergelijke ongewenste bijwerkingen, in het belang van een betere bescherming van de natuurlijke hulpbronnen en het drinkwater. Ook onschuldige sporenstoffen zoals de zoetstof ACE vormen in de reactie met ozon ongewenste en doorgaans onbekende bijproducten, waarvan het risico zich niet zonder meer laat beoordelen. Aan het voorbeeld van een reactieproduct van ACE kon echter ook worden 97
Page 1:
Jaarrapport 2011 De Rijn Vereniging
Page 4 and 5:
2 Vereniging van Rijnwaterbedrijven
Page 6 and 7:
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
10 Vereniging van Rijnwaterbedrijve
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18:
Page 21 and 22:
DMR-2008 streefwaarde Lobith 2011 N
Page 23 and 24:
Monocyclische aromatische koolwater
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38:
Page 41 and 42:
Waarschuwings- en Alarmplan Rijn -
Page 43 and 44:
uitgebreide beschrijving die versch
Page 45 and 46:
Elk IHWS is verantwoordelijk voor e
Page 47 and 48: aantal meldingen dat verband houdt
Page 49 and 50: Tab 2.3: Oriënteringswaarden voor
Page 51 and 52: Internationaal Waarschuwings- en Al
Page 53 and 54: Nu de oriënteringswaarden en formu
Page 55 and 56: Waarschuwings- en Alarmplan Rijn -
Page 57 and 58: De chemische bewaking is in de loop
Page 59 and 60: Alarmbewaking - Procedures en ervar
Page 61 and 62: langer) direct uit de meetleidingen
Page 63 and 64: Bazel. Bij deze beide meetstations
Page 65 and 66: 1 μg/l was overschreden. In septem
Page 67 and 68: Afb. 2: Vergelijking van de prognos
Page 69 and 70: Continue biologische waarschuwingss
Page 71 and 72: Gedragsveranderingen of andere kenm
Page 73 and 74: Tab 3.3: Opzet van de permanente bi
Page 75 and 76: consequent aan te houden, want daar
Page 77 and 78: Behandeling met biociden in de kern
Page 79 and 80: niet genoeg maatregelen getroffen w
Page 81 and 82: eisten en waren er geen chemicalië
Page 83 and 84: Vooralsnog is het een kwestie van a
Page 85 and 86: Kunstmatige zoetstoffen - hulpstoff
Page 87 and 88: In tegenstelling tot andere chemica
Page 89 and 90: in de orde van grootte van 1000 ton
Page 91 and 92: ACE-concentratie in μg/l Afb. 3: C
Page 94 and 95: 92 Vereniging van Rijnwaterbedrijve
Page 96 and 97: 94 Vereniging van Rijnwaterbedrijve
Page 100: 98 Vereniging van Rijnwaterbedrijve
Page 103 and 104: Lopende en nieuwe onderzoeksproject
Page 105 and 106: 103
Page 107 and 108: Verschenen rapporten 7 In dit hoofd
Page 109 and 110: 107
Page 111 and 112: Vereniging van Rijnwaterbedrijven D
Page 121 and 122: Vereniging van Rijnwaterbedrijven B
Page 141 and 142: Vereniging van Rijnwaterbedrijven B
Page 149 and 150:
Vereniging van Rijnwaterbedrijven D
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Vereniging van Rijnwaterbedrijven B
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Bijlage 6 Innamestops en beperkte p
Page 181 and 182:
Bijlage 7 Lidbedrijven van de RIWA-
Page 183 and 184:
Bijlage 9 Externe overleggroep RIWA
Page 185 and 186:
RIWA-Rijksoverheden Overleg Voorzit
Page 187 and 188:
Bijlage 12 IAWR Internationale Arbe
Page 189 and 190:
mevrouw S. Ciarelli Rijkswaterstaat
Page 191 and 192:
dr. ir. J.P. van der Hoek MBA Water
Page 193 and 194:
dr. R. van der Oost Waternet t. +31
Page 195 and 196:
ir. L.M. de Waal Brabant Water N.V.
Page 197 and 198:
Colofon Tekst en redactie RIWA-secr
Page 200:
Vereniging van Rijnwaterbedrijven B
show all

Jaarrapport 2011 De Rijn - Riwa

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?