Jaarrapport 2011 De Rijn - Riwa

62
Vereniging van
Rijnwaterbedrijven
over 24 uur meestal de meest adequate methode, omdat de uitslagen van de screening dan
direct zijn te interpreteren op de manier zoals bedoeld in het WAP Rijn.
Een van de belangrijkste taken bij de waterkwaliteitsbewaking is het opsporen van de bronnen
van vervuiling. Met een fi jnmazig netwerk is het mogelijk opvallende constateringen aan de
hand van specifi eke patronen (bijvoorbeeld het massaspectrum) te herleiden tot de bron van
de vervuiling, ook wanneer de substantie zelf niet voor 100% geïdentifi ceerd kan worden.
In de eerste fase van deze speurtocht worden de gegevens van de verschillende meetstations
met elkaar vergeleken. In de volgende fase kunnen dan de monsters afkomstig uit de
automatische monsternameapparatuur aan bijvoorbeeld de mondingen van de zijrivieren erbij
betrokken worden. Over de volle breedte van de rivier kunnen monsters worden genomen
door laboratoriumschepen of vanaf de boten van de waterpolitie. Tot slot kan men ook nog
de bewaarmonsters erbij halen die afkomstig zijn van de zuiveringsinstallaties van de industriebedrijven
die mogelijk voor de lozing verantwoordelijk zijn. Normaal gesproken moet het
dan mogelijk zijn de veroorzaker te vinden – althans, als het gaat om een vast lozingspunt.
Het meetstation in Worms ligt direct naast een brug over de Rijn. Aan beide oevers en tegen
de pijlers van de brug zijn in totaal vier monsternamepunten aangebracht. Daarmee is het
mogelijk om over de gehele breedte van de rivier watermonsters te nemen. Aan de linkeroever
worden de metingen beïnvloed door afvalwater afkomstig van de zuiveringsinstallatie
van een groot chemiebedrijf dat circa 10 km stroomopwaarts gezuiverd afvalwater loost. Aan
de rechteroever daarentegen wordt informatie verkregen over de invloed van een hele reeks
lozingen in de deelstaten Hessen en Baden-Württemberg. Als er opvallende resultaten zijn die
alleen in een enkele meetwaterleiding worden gedaan, dan is het meestal niet al te moeilijk
die te herleiden tot een bepaalde oorzaak / herkomst.
Op die manier kon bijvoorbeeld in oktober 2008 de lozing van de stof MITC door een groot
industrieel bedrijf worden opgespoord. De overheden langs de Bovenrijn werden daar pas
op geattendeerd na een analyse in Noordrijn-Westfalen. De vervolgens uitgevoerde analyse
van bewaarmonsters van al het meetwater dat verzameld werd door het meetstation Worms
wees uit dat de opvallende verhogingen in de concentraties alleen aanwezig waren op de
meetlocatie aan één oever. Daarmee kon het lozende bedrijf zonder problemen worden
geïdentifi ceerd.
In 2000 werden bij het meetstation in Worms aan de linkeroever in totaal 31 opvallende
bevindingen in de GCMS-screening geregistreerd, waarbij de onderste “Alarmdrempel” van