Jaarrapport 2011 De Rijn - Riwa

Bazel. Bij deze beide meetstations worden daarnaast met behulp van SPE en HPLC stoffen
geanalyseerd die lastig via gaschromatografi e te meten zijn. Vanwege de, vergeleken met de
GC beperkte resolutie van HPLC is een speciale detectiemethode vereist, met behulp van MS/
MS of met spectrale absorptie in het UV-gebied. Een nadeel is dat het daarbij niet mogelijk
is de concentratie van onbekende stoffen te schatten.
Fullscan-spectra die via een LCMS-systeem worden verkregen, worden sterk beïnvloed door
de voor de ionisatie gevolgde methode en het gehanteerde type instrument. Bovendien zijn
de spectrabibliotheken die hiervoor beschikbaar zijn beperkt tot een paar honderd spectra,
terwijl er voor de GCMS-screening bibliotheken zijn met wel honderdduizenden spectra. Voor
de identifi catie van stoffen in het Rijnwater is daarom nog altijd hogeresolutie-MS vereist, en
dat is in de meetstations niet aanwezig.
De GC- en HPLC-methoden zijn gebaseerd op omkeerfasenmateriaal, waarbij polaire stoffen
niet kunnen worden gepreconcentreerd. Om het analysevenster te kunnen uitbreiden tot
polaire verbindingen die niet geschikt zijn voor GC, wordt in Weil am Rhein sinds 2010 met
succes gebruik gemaakt van een speciaal op de eisen afgestemde LTQ-Orbitrap-procedure.
Of er een uitzonderlijke belasting van de Rijn kan worden vastgesteld, hangt sterk af van de
frequentie waarmee de monsters worden genomen. Normaal gesproken worden mengmonsters
vergaard (bijvoorbeeld 12 of 24 uurs-mengmonsters), waarmee weliswaar permanente
bewaking mogelijk is, maar waarbij de pieken in de belasting worden gladgestreken. Voor de
aanmaak van mengmonsters zijn speciale voorzieningen nodig, bijvoorbeeld voor continue
fi ltratie vooraf. Ook moet worden voorkomen dat de stoffen waar men naar op zoek is bij de
monstername verloren gaan, een risico dat bij de conventionele methoden niet denkbeeldig
is. Anderzijds is het bij de analyse van steekmonsters noodzakelijk om de monsters te nemen
met hoge frequentie, teneinde de garantie te hebben dat de bewaking ook werkelijk semipermanent
is. Bij langzame veranderingen in de concentratie is het voldoende om dagelijkse
steekmonsters of 24 uurs-mengmonsters te onderzoeken. Daarbij kan het bijvoorbeeld gaan
om een verhoogde belasting door uit diffuse bronnen afkomstige gewasbeschermingsmiddelen,
gedurende de toepassingsperiode. Bij directe lozingen die in kort tijdsbestek plaatsvinden
echter kan het voor de detectie noodzakelijk zijn de monsters te nemen met een hogere
frequentie, en bovendien monsters te gebruiken afkomstig van meerdere locaties.
Aangezien de oriënteringswaarden van het WAP Rijn betrekking hebben op vrachten over 24
uur of op de concentraties in mengmonsters die over 24 uur zijn genomen, zijn mengmonsters
61