03033/Bouwmagazine#3 kopie - Afdeling
03033/Bouwmagazine#3 kopie - Afdeling
03033/Bouwmagazine#3 kopie - Afdeling
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
MAANDBLAD VAN JAARGANG 2 NUMMER 3 MAART 2003<br />
DE HSL IS ONDERWEG<br />
FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 1
Foto omslag: Chris Pennarts<br />
afbouw meubel- en hout woningcorporaties waterbouw<br />
bouw<br />
4 BONT<br />
6 ZOEKEN NAAR EEN BAAN OP INTERNET<br />
8 BOND KIEST VOOR GROENE STROOM<br />
FNV Bouw biedt zijn leden een nieuw product aan: groene energie.<br />
Dat is goed voor het milieu èn voor de portemonnee. Het hoe en<br />
waarom van de groene stroom van Yourenergy in vraag en antwoord.<br />
10 CULTUUR DOORBREKEN<br />
In een interview met FNV Bouw Magazine kijkt voorzitter Marijke<br />
Vos van de parlementaire enquêtecommissie bouwfraude terug op<br />
haar merkwaardige kennismaking met de bedrijfstak. Ze gaat in op<br />
de maatregelen die volgens de commissie nodig zijn om de oude<br />
cultuur te doorbreken.<br />
14 IN BEELD<br />
16 BETAALBARE WONINGEN VOOR ZUID-AFRIKA<br />
18 GEMENGD BEDRIJF<br />
20 LID 256594 VAN FNV BOUW<br />
23 DE ZAAK F.<br />
24 DE HSL IS ONDERWEG<br />
Vele honderden werknemers zijn dag in dag uit in de weer om<br />
ervoor te zorgen dat in 2007 de hogesnelheidstrein over nieuw<br />
spoor door Nederland kan razen. FNV Bouw Magazine nam een<br />
kijkje op een paar van de vele bouwlocaties.<br />
30 WAT MAARTJE TROET WOU WETEN: PIKANTE HEILIEDEREN<br />
36 POST<br />
37 IN DE PERS<br />
38 BONDIG<br />
40 FNV NIEUWS<br />
45 PUZZEL<br />
46 WEGWIJS<br />
COLOFON<br />
FNV Bouw Magazine<br />
Jaargang 2, nummer 3, maart 2003<br />
Redactie & medewerkers Peter van der Aa (hoofdredactie),<br />
Monique Akanni (redactie-assistentie),<br />
Stephanie Jansen, Bert Janssen (fotografie), Peter te<br />
Lintel Hekkert, Robert Niessen, Mariska Siebring,<br />
Mieneke van der Wekken (opmaak).<br />
Redactie-adres Postbus 520, 3440 AM Woerden<br />
T 0348 575 575, F 0348 414 897, redactie@fnvbouw.nl<br />
Advertenties MediaPlus bv, Postbus 1079, 1400 BB<br />
Bussum, T 035 69 25 999 F 035 69 25 998<br />
Lithografie Studio FNV Bouw<br />
Druk Senefelder Misset, Doetinchem<br />
Uitgave & copyright FNV Bouw Magazine is het<br />
maandblad van FNV Bouw en een uitgave van de<br />
Stichting FNV Pers. Overname van teksten is alleen<br />
toegestaan met bronvermelding; op beeld berust<br />
copyright.<br />
ISSN 1570-1395<br />
Adressen en telefoonnummers van FNV Bouw<br />
voor informatie, lidmaatschapszaken, contributie,<br />
adreswijziging enz. staan op pagina 46.<br />
Veel informatie is te vinden op de internetsite van<br />
FNV Bouw: www.fnvbouw.nl.<br />
8<br />
10<br />
24<br />
INHOUD<br />
FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 3
VUILE MOPPEN<br />
Bouwen met ernstig vervuilde bakstenen. Als het aan ingenieurs-<br />
en adviesbureau DHV ligt, is dat de toekomst. Dit<br />
bureau heeft samen met andere partners, waaronder Rijkswaterstaat<br />
en een bouwbedrijf, een proces ontwikkeld om<br />
bakstenen te maken van ernstig vervuild baggerslib. Het<br />
vuil, deels vermengd met schone klei, wordt letterlijk en<br />
figuurlijk vastgebakken in de stenen. Het procédé is al<br />
getest op het vrijkomen van stoffen die gevaarlijk kunnen<br />
zijn voor milieu en volksgezondheid. Alles wijst erop, aldus<br />
DHV, dat de ‘Kennemer mop’ veilig is en klaar voor commercieel<br />
gebruik. Omdat het bakprocédé anders is dan van<br />
de reguliere bakstenen moet er wel een speciale fabriek<br />
worden gebouwd. Die ligt nu op de tekentafel.<br />
De innovatieve bakkers hopen twee vliegen in één klap te<br />
slaan, want productie van hun mop zou Nederland van een<br />
groot probleem afhelpen: zo’n 85 miljoen kuub vervuilde<br />
slib. Deze rotzooi wordt nu nog opgeslagen in depots, maar<br />
daar bestaat grote maatschappelijke weerstand tegen.<br />
Bovendien is dat duur. Maar willen Nederlanders wel wonen<br />
tussen vervuilde muren? Om dat geaccepteerd te krijgen,<br />
hopen de stenenbakkers op steun van de overheid en het<br />
bedrijfsleven. Hoe de levensloop van de vervuilde moppen<br />
uiteindelijk eindigt, meldt het persbericht van DHV niet.<br />
MODIEUZE WEGWERKERS<br />
Of het haute couture wordt is nog niet zeker, wèl staat vast dat modeontwerper<br />
Mart Visser voor de wegwerkers van Rijkswaterstaat een<br />
nieuwe outfit gaat ontwerpen. Ook de brug- en sluiswachters kunnen<br />
begin volgend jaar hun oude kloffie verruilen voor de snit van de<br />
modekoning uit Amsterdam. In totaal gaat het om veertienhonderd<br />
mannen en vrouwen die in het nieuw worden gestoken. De voorlichter<br />
van Rijkswaterstaat bevestigt het contract met Visser, maar wil<br />
er verder niets over kwijt. Het was al vervelend genoeg dat dit<br />
bedrijfsgeheim enige tijd geleden<br />
terecht kwam in een wakkere<br />
krant. Het blijft daarom gissen of<br />
de ontwerper zich ook gaat<br />
richten op de ondermode van de<br />
wegwerkers. Geen overbodige<br />
luxe voor mannen (en een enkele<br />
vrouw) die in weer en wind op<br />
pad zijn. Wegwerkers zijn ook<br />
vaak nachtwerkers. Of Visser<br />
daarop gaat inhaken blijft eveneens<br />
duister. ‘Vissers nachtmode,<br />
voor als anderen slapen…’<br />
Een eerdere zomercollectie van Mart<br />
Visser Foto ANP<br />
DOOR PETER VAN DER AA<br />
PAPIER EN GLAS<br />
Ik hou wel van een glaasje. Ook al zou het glas wel eens<br />
mijn ondergang kunnen worden als hoofdredacteur<br />
van FNV Bouw Magazine. Vorige week bespraken de<br />
communicatiemedewerkers van de bond de verhouding<br />
tussen de ‘papieren’ en de ‘glazen’ media in de nabije<br />
toekomst. Tot de eerste groep behoort dit bondsblad;<br />
tot de tweede de periodieken die u leest op de monitor<br />
van uw pc.<br />
De bond krijgt tegenwoordig wel eens een boze reactie<br />
van een lid dat meent dat hij zonder pc niet meer meetelt.<br />
Dat was bijvoorbeeld het geval toen de FNV een protestactie<br />
per e-mail organiseerde tegen de afschaffing<br />
van het spaarloon. Onzin natuurlijk maar het is onmiskenbaar<br />
dat de elektronica oprukt. Steeds meer<br />
gezinnen hebben een pc en bedienen zich van internet<br />
en e-mail met alle gemakken vandien. En wie niet wil<br />
moet er toch aan geloven zodra er schoolgaande<br />
kinderen in huis zijn.<br />
Ik behoor nog tot een generatie die vroeger met de<br />
hand brieven schreef en per post verstuurde. Leg het je<br />
kinderen maar eens uit. De ambachtelijke brief is<br />
verdrongen, eerst door de telefoon; nu door e-mail. Dat<br />
kun je betreuren want romantisch, warm en gezellig is<br />
een mailtje allerminst. Maar er is geen ontkomen aan.<br />
Wat het wel is: snel, zakelijk en efficiënt. En dat past<br />
bij de tijd.<br />
Ook het tijdschrift valt aan de elektronica ten prooi. Al<br />
enkele jaren kunt u zich gratis abonneren op de FNVe-mailkrant<br />
die elke woensdag verschijnt. FNV Bouw<br />
geeft al e-mailsectorkranten uit voor baggeraars en<br />
werknemers van woningcorporaties. En dat is nog maar<br />
een bescheiden begin.<br />
Dit papieren magazine, hoe mooi ook, is een log bakbeest<br />
vergeleken bij zijn glazen concurrenten. Het kent<br />
een lange productietijd en wordt daarna door een postbode<br />
te voet aan huis bezorgd. Een elektronische krant<br />
verstuur je, op het moment dat de actualiteit daar aanleiding<br />
toe geeft, in een oogwenk per kabel.<br />
Bent u nog niet online? Geen paniek. Ook al veroveren<br />
de glazen media snel terrein, voorlopig ontwikkelen ze<br />
zich náást hun vertrouwde papieren soortgenoten. Dat<br />
geeft u de tijd om aan het idee te wennen. En ik hoef<br />
voorlopig niet bang te zijn voor mijn hachje. Doe mij nog<br />
maar een glaasje.<br />
HOT SHOTS<br />
Weinig mensen twijfelen eraan dat wij afstammen van de aap (of was het<br />
andersom?), maar onderzoek legt nu ook een voor velen herkenbare link bloot<br />
naar onze vliegende broeders en zusters. Wat is het geval? Bij de ornaatelfjes,<br />
een Australische vogelsoort, helpen ondergeschikte mannetjes mee bij de<br />
opvoeding van de jonkies van een dominant mannetje. Maar zo onschuldig als<br />
ze zich voordoen zijn deze helpers niet, zo leert een op de VPRO-website aangehaald<br />
onderzoek. Volgens het al bekende principe van het ‘hotshot-model’<br />
groeperen ondergeschikte mannetjes zich rond hun meest aantrekkelijke<br />
soortgenoot om daarvan te profiteren. Zodra de baas zijn nest verlaat, bijvoorbeeld<br />
om te gaan<br />
paren met een buurvrouw,<br />
vergrijpen de<br />
achterblijvers zich aan<br />
diens echtgenote en<br />
aan de vele minnaressen.<br />
Die laatsten<br />
vliegen af en aan<br />
omdat zij volgens de<br />
onderzoekers bewust<br />
op vrijage komen bij<br />
het nest van een dominante<br />
man. Maar ja,<br />
Foto Natura<br />
die is even de deur uit<br />
en de second best<br />
maakt daar dankbaar gebruik van door zich voor te doen als de heer des<br />
huizes. De minnares tippelt daar met open ogen in, want zij valt voor het meest<br />
bazige gedrag. Dat het werkt blijkt uit de cijfers: vijftien op de honderd nakomelingen<br />
van de ornaatelf zijn verwekt door een ondergeschikte ‘helper’. Niet<br />
dat de dominante mannetjes iets tekort komen, want gemiddeld zijn zes op de<br />
tien kindertjes buitenechtelijk verwerkt.<br />
SUPER MCMENU OP DE<br />
BOUWBEURS<br />
‘Het is maar goed dat ook McDonalds een plaats heeft op de<br />
Bouwbeurs in Utrecht’, aldus De Meeuw Bouwsystemen in<br />
een advertentie, gericht op de bezoekers van de beurs.<br />
Immers: ‘Een dagje slenteren, praten, kijken en luisteren<br />
maakt hongerig’. Daarom bood deze leverancier van onder<br />
meer bouwketen ‘speciaal voor slimme bouwers’ een<br />
‘geheel gratis Bouwketen Super McMenu’ aan, te verkrijgen<br />
bij het fastfoodfiliaal ter plaatse. In ruil voor een bonnetje<br />
en - je weet maar nooit met die bouwjongens - alleen zo lang<br />
de voorraad strekte. Als de bezoekers echt slim waren,<br />
hebben McDonalds en De Meeuw slechte zaken gedaan.<br />
Want slimmeriken weten dat fastfood meestal fatfood is<br />
(een hamburgertje schijnt gelijk te staan aan negen boterhammen).<br />
Dommeriken weten dat niet. Dat werd weer eens<br />
bewezen in het thuisland van de fastfoodketen. Een Amerikaanse<br />
zwaargewicht had McDonalds aangeklaagd omdat<br />
dit bedrijf hem niet had gewezen op de gevaren van te veel<br />
junkfood. Zo veel onwetendheid ging zelfs de Amerikaanse<br />
rechter te ver. Hij verklaarde de klacht ongegrond.<br />
WAAR ZIJN ZE?<br />
Gek van - dan wel gek òp wegwerkers? Dan biedt Rijkswaterstaat uitkomst.<br />
Hun website vertelt u precies op welke wegen u moet zijn om de jongens in<br />
de (nu nog) oranje hesjes aan het werk te zien. De service gaat nog verder,<br />
want u kunt u ook abonneren op een e-mailservice die u, voor het traject van<br />
uw keuze, op de hoogte houdt van de werkzaamheden. Het gaat vooralsnog<br />
om de regio’s Noord-Brabant en Limburg. En vooralsnog om service zònder<br />
foto’s of real-time-beelden. Om de mannen te zien arbeiden moet u dus echt<br />
op pad. Kijk op www.reistijdenzuid.nl.<br />
Foto Chris Pennarts<br />
CLUB VOOR BRITSE<br />
BOUWVROUWEN<br />
Eerder stoeiden de Britten al met een plan om een soort ‘Babs de bouwer’, het<br />
zusje van kinderheld Bob the builder, in het leven te roepen om meer meisjes<br />
te bewegen tot een beroep in de bouw. Maar de Britse bouwvrouwen hebben<br />
het heft in eigen hand genomen. Naar het voorbeeld van hun bouwzusters in<br />
de Verenigde Staten, Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika hebben zij eind<br />
vorig jaar een eigen vereniging opgericht: de NAWIC, de National Association<br />
of Women in Construction. Bijna vierhonderd vrouwen hebben zich al aangesloten.<br />
“En dat aantal stijgt nog dagelijks”, zegt oprichter en voorzitter Lorraine<br />
Elliott. De vereniging stelt zich ten doel te bevorderen dat er meer vrouwen in<br />
de bouw gaan werken en dat die ook worden geaccepteerd.<br />
4 MAART 2003 FNV BOUW MAGAZINE FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 5
CWI GAAT WERKLOZE BOUWVAKKERS SNELLER<br />
EN BETER HELPEN<br />
ZOEKEN NAAR EEN BAAN<br />
OP INTERNET<br />
WERKNEMERS DIE WERK<br />
ZOEKEN IN DE BOUW KUNNEN<br />
VOORTAAN OOK TERECHT OP<br />
DE ELEKTRONISCHE VACATU-<br />
REBANK VAN HET CENTRUM<br />
VOOR WERK EN INKOMEN<br />
(CWI). DE VACATUREBANK IS<br />
EEN VAN DE MAATREGELEN<br />
OM VRAAG EN AANBOD<br />
VAN BOUWPERSONEEL BETER<br />
OP ELKAAR AAN TE LATEN<br />
SLUITEN. WERKGEVERS- EN<br />
WERKNEMERSORGANISATIES<br />
HEBBEN HIERTOE BEGIN DIT<br />
JAAR EEN OVEREENKOMST<br />
MET HET CWI GESLOTEN. DOOR<br />
MARISKA SIEBRING.<br />
WWW.WERK.NL<br />
Werk zoeken via de vacaturesite<br />
www.werk.nl van het CWI is makkelijk.<br />
Bezoekers van de site kunnen banen<br />
selecteren op regio, reistijd en het aantal<br />
uren dat ze willen werken. Op de vacaturebank<br />
kunnen werkzoekenden ook hun<br />
gegevens achterlaten.<br />
Het CWI gaat werkloze bouwvakkers<br />
sneller en beter helpen. Zowel bij het<br />
aanvragen van een uitkering als bij<br />
het zoeken naar werk. Om dat te<br />
bereiken gaan de sociale partners -<br />
waaronder FNV Bouw - en het CWI<br />
(het voormalige arbeidsbureau, red)<br />
nauwer samenwerken. Dat is geen<br />
overbodige luxe nu de werkloosheid<br />
in de bouw stijgt en het aantal vacatures<br />
vorig jaar met zestig procent is<br />
gedaald. Aanleiding voor de samenwerking<br />
is de ontevredenheid over de<br />
dienstverlening van het CWI. Die is<br />
nauwelijks toegesneden op de bouwsector,<br />
vindt Joep Jansen, arbeidscoördinator<br />
bij Bouwradius. “Er is daar<br />
weinig kennis van bouwberoepen en<br />
opleidingen. Terwijl er in de bouw<br />
juist een grote diversiteit is. Dè timmerman<br />
bestaat niet, er zijn wel<br />
vijftig verschillende soorten timmerlieden.”<br />
De bouw gaat het CWI<br />
daarom van informatie voorzien over<br />
de arbeidsmarkt. Zo komen er folders<br />
over bouwberoepen en opleidingen<br />
bij alle CWI's te liggen.<br />
Op maat gesneden hulp komt er ook<br />
bij de aanvraag van een uitkering.<br />
Want ook daar gaat het nogal eens<br />
mis. Joep Jansen: “Als een werkloze<br />
bouwvakker zich bij het CWI meldt,<br />
heeft hij lang niet altijd een ontslag-<br />
vergunning op zak. Dat kan in andere<br />
bedrijfstakken heel normaal zijn, in<br />
de bouw werkt dat nu eenmaal<br />
anders. Een werk is soms gewoon<br />
afgelopen. Dat leverde nogal eens problemen<br />
op bij de uitkeringsaanvraag.<br />
Het CWI zal hier nu soepeler mee<br />
omgaan. Ook zijn we met het CWI in<br />
onderhandeling over zogenaamde<br />
bouwspecialisten die werknemers uit<br />
de bouw gaan begeleiden.”<br />
DUWTJE IN DE RUG Werkgevers worden<br />
opgeroepen om hun vacatures te<br />
melden bij het CWI. Die banen komen<br />
dan op de internetsite te staan.<br />
Eenderde van het totale vacatureaanbod<br />
in de bouw staat daar<br />
inmiddels op. Gestreefd wordt om de<br />
helft van alle vacatures op de site te<br />
krijgen. Bouwbedrijven zullen wel een<br />
duwtje in de rug nodig hebben om<br />
hun vacatures door te geven want<br />
nieuw personeel wordt vaak via het<br />
informele circuit geworven. Aannemers<br />
vragen in eerste instantie eigen<br />
werknemers of de uitvoerder of zij<br />
nog ‘iemand’ kennen. Het arbeidsbureau<br />
staat helemaal onder aan het<br />
lijstje van mogelijkheden om personeel<br />
te werven. “Bij het CWI is erop<br />
aangedrongen dat zij bedrijfsbezoeken<br />
gaan afleggen”, zegt Joep Jansen.<br />
“Zodat zij de aannemers leren kennen.<br />
Want vacatures in de bouw vervul je<br />
niet alleen achter de computer.”<br />
Bij werkgeversorganisatie BouwNed<br />
zijn vierduizend bouwbedrijven aangesloten.<br />
De organisatie is redelijk<br />
optimistisch over het werven van personeel<br />
via de internetsite. “We hebben<br />
niet voorop gelopen met internet,<br />
maar volgen nu snel”, zegt een woordvoerder.<br />
Hij verwacht dat steeds meer<br />
werkgevers het internet zullen gebruiken<br />
voor hun personeelsvoorziening.<br />
VERLOOP In de samenwerking met het<br />
CWI ziet BouwNed een aantal voordelen.<br />
Vooral om de ‘personeelsgaten’<br />
in de sector op te vullen. Ondanks de<br />
economische teruggang blijft er volgens<br />
de woordvoerder altijd behoefte<br />
aan nieuwe medewerkers. “Jaarlijks<br />
gaan enkele tienduizenden mensen<br />
met pensioen, raken arbeidsongeschikt<br />
of stappen over naar een<br />
andere bedrijfstak. Dit verloop is door<br />
de opleidingen niet op te vangen. Het<br />
wordt immers steeds lastiger om jongeren<br />
aan te trekken voor een baan in<br />
de bouw. Je kunt het verloop wèl proberen<br />
op te vangen met herintreders<br />
of mensen uit andere bedrijfstakken.”<br />
Of met andere klanten van het CWI,<br />
zoals langdurig werklozen, allochtonen<br />
en WAO'ers. Die moeten meer<br />
kansen krijgen op een baan in de<br />
bouw. Dat lijkt geen makkelijke<br />
Foto’s Chris Pennarts, Sjaak Ramakers, Harold Naayer<br />
en Bert Janssen<br />
opgave nu het economisch minder<br />
gaat. “In tijden van recessie is het<br />
altijd lastig om werklozen of WAO'ers<br />
te plaatsen”, beaamt Joep Jansen van<br />
Bouwradius. “Maar je moet het je wel<br />
ten doel blijven stellen. Een werkgever<br />
zit niet te wachten op een<br />
WAO'er maar wel op een vakbekwame<br />
kracht. Dus kun je WAO’ers<br />
laten omscholen naar functies waar<br />
veel vraag naar is, zoals uitvoerders<br />
en werkvoorbereiders. In de uitvoerende,<br />
technische en administratieve<br />
functies zijn momenteel veel moeilijk<br />
vervulbare vacatures. Daar moet je<br />
mensen veel gerichter op wijzen.”<br />
6 MAART 2003 FNV BOUW MAGAZINE FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 7
COÖPERATIE ‘YOURENERGY’ LEVERT LEDEN<br />
SCHONE STROOM MET FLINKE KORTING<br />
FNV BOUW KIEST<br />
VOOR GROEN<br />
FNV BOUW HEEFT EEN CONT-<br />
RACT GESLOTEN MET YOUR-<br />
ENERGY, EEN LEVERANCIER<br />
VAN GROENE STROOM. LEDEN<br />
VAN DE BOND KUNNEN DAAR-<br />
DOOR MET FIKSE KORTING BIJ<br />
DEZE COÖPERATIE STROOM<br />
KOPEN. DESGEWENST KUNNEN<br />
ZE OOK IN SCHONE ENERGIE<br />
INVESTEREN. DE ORGANISATIE<br />
COUNTDOWN HEEFT HET VOOR-<br />
BEELD VAN DE BOND GEVOLGD<br />
WAARDOOR ALLE FNV-LEDEN<br />
KUNNEN OVERSTAPPEN NAAR<br />
YOURENERGY. DOOR ROBERT<br />
NIESSEN. ILLUSTRATIE RIK TAZE-<br />
LAAR<br />
Leden van FNV Bouw die belangstelling<br />
hebben voor de groene stroom van<br />
Yourenergy, kunnen gebruik maken van de<br />
bon op de ledenpas-pagina’s 33 en 34.<br />
8 MAART 2003 FNV BOUW MAGAZINE<br />
WAT IS GROENE STROOM? Opwekking<br />
van ‘groene’ stroom brengt, in vergelijking<br />
met de gewone ‘grijze’ of<br />
‘vuile’ stroom van conventionele centrales,<br />
weinig milieuschade met zich<br />
mee. Groene stroom kan afkomstig<br />
zijn uit vijf bronnen: windenergie,<br />
zonne-energie, waterkracht, warmtekracht<br />
en biomassa. Bij dat laatste<br />
wordt meestal plantaardig afval, hout<br />
of dierlijke mest, verbrand. Wie voor<br />
groene stroom kiest, vergroot de<br />
vraag en daarmee de productie van<br />
schone energie. Op het elektriciteitsnetwerk<br />
is er geen onderscheid<br />
tussen groene en grijze stroom.<br />
Stroom is immers stroom.<br />
WAT BETEKENT GROENE STROOM VOOR<br />
HET MILIEU? De productie van groene<br />
stroom legt amper beslag op de<br />
beperkte voorraden fossiele brandstoffen<br />
en verpest de atmosfeer niet<br />
verder met vervuilende stoffen.<br />
”Groene stroom is beter dan grijze<br />
stroom”, aldus een woordvoerder van<br />
de stichting Natuur en Milieu. “Maar<br />
nog beter is minder stroom verbruiken,<br />
want zo lang groene energie<br />
niet de norm is, blijft stroomproductie<br />
een van de grootste milieubelasters.”<br />
WAT MOET EEN VAKBOND MET GROENE<br />
STROOM? EN WAAROM VALT DE KEUZE<br />
OP YOURENERGY? “Het is een manier<br />
om onze leden iets extra’s te bieden”,<br />
vertelt bondsbestuurder Rinus<br />
Dalhuizen van FNV Bouw. “Zo kunnen<br />
ze als het ware hun contributie ‘terugverdienen’<br />
en het geeft niet-leden<br />
weer een extra reden zich bij ons aan<br />
te sluiten. En het is natuurlijk goed<br />
voor het milieu.” Overigens is dit balletje<br />
om precies diezelfde redenen aan<br />
het rollen gebracht, zo vertelt<br />
Dalhuizen, door enkele kaderleden<br />
van de bond, zoals bondsraadslid Piet<br />
Kuiper uit Overijssel. Sinds vorig jaar<br />
zomer kunnen consumenten vrijelijk<br />
kiezen van welke leverancier zij hun<br />
groene stroom willen betrekken.<br />
Inmiddels zijn er dertig aanbieders.<br />
Dalhuizen: “We hebben een aantal<br />
aanbieders bekeken, maar alleen<br />
Yourenergy geeft àlle nieuwe klanten<br />
een eenmalige korting van € 12,50.<br />
Andere aanbieders geven alleen een<br />
eenmalige korting aan mensen die<br />
zich via internet aanmelden. Een<br />
ander voordeel is dat Yourenergy geen<br />
opzegtermijn hanteert.” Nog een pluspunt<br />
van Yourenergy is dat deze coöperatie<br />
jaarlijks voor iedere klant<br />
minimaal vijf euro overmaakt naar het<br />
Klimaatcentrum van het Rode Kruis.<br />
En klanten die dat willen kunnen hun<br />
korting beleggen in de bouw van<br />
windmolens.<br />
HOE KAN DEZE GROENE STROOM VOOR<br />
LEDEN VAN FNV BOUW GOEDKOPER ZIJN<br />
DAN ‘GRIJZE’ STROOM? De productie<br />
van groene stroom is duurder dan die<br />
van grijze stroom. Toch belooft Yourenergy<br />
zijn nieuwe klanten een besparing<br />
die varieert van dertig tot<br />
honderddertig euro per jaar. "We<br />
kunnen deze korting geven”, vertelt<br />
Yourenergy-directeur Richard van Pelt,<br />
“door onze samenwerking met energiebedrijf<br />
Greenchoice, door onze efficiënte<br />
organisatie en ons lage-kosten<br />
concept”. Een ander voordeel waar het<br />
bedrijf van profiteert is dat de overheid<br />
minder belasting heft op de productie<br />
van groene stroom dan op<br />
grijze stroom. Overigens dacht Van Pelt<br />
een jaar geleden, bij de oprichting van<br />
Yoourenergy, klanten louter te kunnen<br />
werven met ideële motieven. Van Pelt:<br />
“We hoopten dat mensen voor dezelfde<br />
prijs zouden overstappen van grijze op<br />
groene stroom. Maar mensen blijken<br />
toch vooral op prijs te kiezen, ook<br />
dáárom die korting. Toch blijven we de<br />
consument de mogelijkheid bieden zijn<br />
prijsvoordeel in windmolens te beleggen,<br />
want dat blijft ons achterliggende<br />
doel: het vergroten van de groene productiecapaciteit.<br />
Daar investeren wij<br />
onze winst ook in.” Wat verder meespeelt<br />
bij de prijsvorming is dat<br />
Yourenergy dankzij het collectieve<br />
contract met FNV Bouw en daarmee<br />
met 155 duizend potentiële klanten,<br />
de stroom goedkoop kan inkopen bij<br />
de producent. Dankzij het contract<br />
met Countdown komen daar nog eens<br />
honderdduizenden potentiële FNVklanten<br />
bij.<br />
HOE DUURZAAM IS DE KORTING DIE<br />
YOURENERGY GEEFT? Wie dit jaar<br />
instapt, kan rekenen op de voor dit<br />
jaar beloofde korting op de energierekening.<br />
De korting in de toekomst<br />
hangt af van het nieuwe kabinet. Het<br />
CDA wil de geldende, lage ‘ecotax’<br />
handhaven. De PvdA daarentegen, stel<br />
dat die in het kabinet komt, wil ‘m<br />
afschaffen wat kan leiden tot een stijging<br />
van de groene energieprijzen.<br />
Van Pelt is echter hoopvol gestemd,<br />
want hij hoort ook binnen de PvdA<br />
geluiden vóór de ecotax. Maar stel dat<br />
de ecotax met ingang van volgend jaar<br />
vervalt? “Dan zullen wij groene<br />
stroom leveren tegen dezelfde prijs als<br />
grijze stroom”, verzekert Van Pelt. Wie<br />
zijn lampen dan toch liever brandt op<br />
vuile stroom, kan zo weer overstappen<br />
naar een andere leverancier. “Wij hanteren<br />
geen opzegtermijn.”<br />
WAAR IS MEER INFORMATIE TE VINDEN<br />
OVER GROENE STROOM EN OVER DE VELE<br />
LEVERANCIERS? Op www.greenprices.nl.<br />
staat een overzicht van alle aanbieders<br />
van groene stroom in Europa en de<br />
kortingen die zij bieden. En uiteraard<br />
biedt ook de site www.yourenergy.nl<br />
veel informatie.<br />
FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 9
INTERVIEW<br />
SCHOKKEND VOND ZE DE OMVANG EN DE UITGEKIENDHEID VAN HET SYSTEEM. EN HET FEIT DAT ER<br />
JARENLANG NIEMAND AAN DE BEL TROK OVER HET ‘GROTE, ONDERGRONDSE NETWERK’ VAN DE BOUW-<br />
FRAUDE. HET WERK ZIT ER BIJNA OP VOOR DE ENQUÊTECOMMISSIE. NU MOETEN DE AANBEVELINGEN<br />
WORDEN OMGEZET IN CONCRETE MAATREGELEN. VOORZITTER MARIJKE VOS WIL EEN PERIODIEK DEBAT<br />
OVER DE BOUW IN DE TWEEDE KAMER. DOOR PETER VAN DER AA. FOTO’S BERT JANSSEN.<br />
COMMISSIEVOORZITTER MARIJKE VOS PLEIT<br />
VOOR PERIODIEK KAMERDEBAT OVER DE BOUW<br />
CULTUUR<br />
DOORBREKEN<br />
Half december presenteerde de parlementaire<br />
enquêtecommissie bouwnijverheid<br />
een vernietigend rapport<br />
over het gesjoemel met aanbestedingen.<br />
Alle grote en veel kleinere<br />
bedrijven deden daaraan mee, zo<br />
maakt de commissie aannemelijk.<br />
“De sector bekent schuld”, reageerde<br />
werkgeversvoorzitter Elco<br />
Brinkman. Maar tot nu toe zijn nog<br />
nergens in het bouwbedrijfsleven<br />
koppen gerold of hebben managers<br />
de eer aan zichzelf gehouden. Is dat<br />
niet teleurstellend? “Dat is natuurlijk<br />
aan de ondernemingen zelf”,<br />
zegt commissievoorzitter Marijke<br />
Vos (45). “Maar na wat er boven<br />
water is gekomen had ik het goed<br />
gevonden als bedrijven opening van<br />
zaken hadden gegeven en leidinggevenden<br />
hun verantwoordelijkheid<br />
hadden genomen. Om de lucht op te<br />
klaren en met een schone lei te<br />
kunnen beginnen.”<br />
Het werk van de commissie zit er<br />
bijna op. In maart vindt nog een<br />
debat over het eindrapport plaats<br />
met de Tweede Kamer. Daarna<br />
debatteert de Kamer met het kabinet.<br />
Bij die gelegenheid moeten de aanbevelingen<br />
van de commissie worden<br />
omgezet in concrete maatregelen om<br />
te bereiken dat de bestaande cultuur<br />
wordt doorbroken. Met de parlementaire<br />
afronding komt er een einde aan<br />
de periode van meer dan een jaar dat<br />
Marijke Vos, Tweede Kamerlid voor<br />
GroenLinks, vrijwel uitsluitend bezig<br />
was met de bouwfraude.<br />
PERIODIEK DEBAT Ondanks het feit dat<br />
de verantwoordelijke managers nog<br />
op hun plek zitten, heeft Marijke Vos<br />
wel vertrouwen in een ‘schone’ toekomst<br />
van de bouw. “Maar”, zegt ze<br />
op haar werkplek in het gebouw van<br />
de Tweede Kamer, “er moet wel veel<br />
gebeuren. Met een rapport en goede<br />
intenties zijn we er niet. Als het<br />
daarbij blijft, zitten we over een paar<br />
jaar weer in dezelfde situatie.<br />
Bedrijven moeten anders gaan<br />
werken. Er moet meer openheid<br />
komen; het fêteren van ambtenaren<br />
moet afgelopen zijn.” Maar niet alleen<br />
bij het bedrijfsleven moet een cul-<br />
tuuromslag plaatsvinden. Opdrachtgevers<br />
moeten zorgen dat ze inzicht<br />
krijgen in de bouwsector. En controleurs,<br />
toezichthouders en rechtshandhavers<br />
moeten alert zijn. In dat<br />
opzicht zou het een goede zaak zijn,<br />
vindt de commissievoorzitter, als de<br />
Tweede Kamer zou besluiten periodiek<br />
een debat te wijden aan de bouw<br />
om blijvend de vinger aan de pols te<br />
houden. “Het gaat om een cruciale<br />
sector voor onze economie. De politiek<br />
moet daar bovenop zitten, laten<br />
zien: het gaat ons aan het hart.” Want<br />
ook de politiek en de overheid<br />
hebben de bouw verwaarloosd.<br />
CENTRAAL AANSPREEKPUNT Wat de<br />
rijksoverheid betreft, bepleit de commissie-Vos<br />
een centraal aanspreekpunt.<br />
Het meest voor de hand ligt een<br />
coördinerend bewindspersoon op het<br />
ministerie van VROM met een stevige<br />
afdeling bouwbeleid. Daar moeten de<br />
bouwmarkt en de aanbestedingsregels<br />
in de gaten worden gehouden.<br />
Daar moet expertise worden ontwikkeld<br />
en moeten opdrachtgevers en<br />
10 MAART 2003 FNV BOUW MAGAZINE FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 11
lagere overheden terecht kunnen<br />
voor informatie en ondersteuning.<br />
Vos: “Bij gemeenten bijvoorbeeld gaat<br />
veel mis. Die hebben hulp nodig om<br />
de bestaande cultuur te doorbreken.<br />
De praktijk is dat ze bouwzaken uitbesteden<br />
aan externe bureaus.<br />
Daardoor is hun eigen kennis van de<br />
bouwmarkt en inzicht in kosten en<br />
prijzen verdwenen. Die professionaliteit<br />
moet terugkomen.”<br />
De aanbevelingen aan het adres van<br />
opdrachtgevers, overheid en toezichthouders<br />
mogen echter niet verbloemen<br />
dat de schuld van de bouwfraude<br />
bij het bedrijfsleven ligt.<br />
Vooral daar zal de mentaliteit moeten<br />
veranderen en moet er weer volgens<br />
het boekje worden gewerkt. Eén van<br />
de adviezen van de commissie is om<br />
bedrijven die sjoemelen met de aanbestedingsregels<br />
te registreren. “Geen<br />
zwarte lijst”, zegt Vos, “maar een<br />
register. Het gaat er niet om dat die<br />
bedrijven worden uitgesloten van<br />
opdrachten. Maar wel moet bekend<br />
zijn welke aannemers in de fout zijn<br />
gegaan. Opdrachtgevers kunnen dan<br />
op hun tellen passen.” De voorzitter<br />
kan zich vinden in de kanttekeningen<br />
van FNV Bouw bij zo’n register. De<br />
bond vindt dat bedrijven die schoon<br />
schip maken, bijvoorbeeld door<br />
falende managers de laan uit te<br />
sturen, moeten worden gehonoreerd.<br />
Voorkomen moet immers worden dat<br />
er werkgelegenheid verloren gaat.<br />
Dan zouden werknemers de dupe<br />
worden van een fout van een directeur<br />
die inmiddels al het veld heeft<br />
moeten ruimen. Vos is verder positief<br />
over de suggestie van FNV Bouw om<br />
het register te verbreden door er ook<br />
overtredingen van de CAO en van<br />
arbo- en milieuregels in op te nemen.<br />
“Maar het mag de invoering van het<br />
register niet vertragen. In dat geval<br />
zou ik de uitbreiding stapsgewijs<br />
willen laten plaatsvinden”. Op de<br />
vraag of het register door de bedrijfstak<br />
kan worden beheerd, reageert ze<br />
fel: “Dat zeker niet. Dat is een taak<br />
voor de overheid of een onafhankelijk<br />
orgaan.”<br />
KLOKKENLUIDERS CRUCIAAL Afgezien<br />
van enige contacten met de grond-,<br />
weg- en waterbouw in het verleden,<br />
betekende het voorzitterschap van de<br />
enquêtecommissie voor Marijke Vos<br />
een kennismaking met de bouwsector.<br />
Een nogal verbijsterende kennismaking.<br />
Ze vertelt hoe het<br />
langzamerhand tot de commissie<br />
doordrong wat voor onontwarbare<br />
kluwen aan onregelmatigheden zij op<br />
het spoor kwam.<br />
«KLOKKENLUIDERS ZITTEN<br />
ALTIJD IN DE HOEK WAAR DE<br />
KLAPPEN VALLEN»<br />
“Toen we begonnen hadden we<br />
de schaduwboekhouding van Koop<br />
Tjuchem. Maar op dat moment stond<br />
nog niet vast of die wel echt was.<br />
Nader onderzoek wees uit dat dat het<br />
geval was. En ook dat het niet de<br />
enige was. Stukje bij beetje ontstond<br />
het beeld van een enorm ondergronds<br />
netwerk waarin alle grote en veel<br />
kleinere bouwbedrijven meedraaiden.<br />
De omvang en de uitgekiendheid<br />
ervan hebben me geschokt. En ook<br />
dat niemand – van al die ambtenaren,<br />
controleurs en accountants – aan de<br />
bel heeft getrokken. Uiteindelijk is<br />
het aan een paar klokkenluiders te<br />
danken dat de zaak boven water is<br />
gekomen.”<br />
Vos praat met waardering over deze<br />
individuele werknemers, die hun nek<br />
uitsteken in het belang van de samenleving.<br />
Ze verkeren daarbij vaak in<br />
een moeilijke positie. Niet voor niets<br />
bereidt de fractie van GroenLinks<br />
een initiatiefwetsontwerp voor om<br />
klokkenluiders in het bedrijfsleven te<br />
beschermen, zoals dat voor ambtenaren<br />
al is geregeld. Vos: “Klokkenluiders<br />
zitten altijd in de hoek waar<br />
de klappen vallen. Ze worden gewantrouwd<br />
en er al gauw van beschuldigd<br />
dat ze uit wraak handelen. Maar ze<br />
zijn wel nodig. De rol van de klokkenluiders<br />
in de bouwfraudezaak was<br />
cruciaal.”<br />
FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 13
IN BEELD<br />
Op de Bouwbeurs in Utrecht gingen<br />
steigerbouwers op 6 februari de strijd<br />
met elkaar aan. Acht bedrijven bouwden<br />
in vier uur een steigerconstructie,<br />
die werd beoordeeld op veiligheid, aangehaakt<br />
werken en teamwork.<br />
Foto Ton Poortvliet<br />
14 MAART 2003 FNV BOUW MAGAZINE FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 15
BUITENLAND<br />
BETAALBAAR BOUWEN<br />
IN ZUID-AFRIKA<br />
HET BOUWEN VAN BETAALBARE WONINGEN. DAT<br />
WAS AL BIJ HET AANTREDEN VAN NELSON<br />
MANDELA ALS DE EERSTE DEMOCRATISCH<br />
GEKOZEN PRESIDENT VAN ZUID-AFRIKA ÉÉN VAN<br />
DE BELANGRIJKSTE SPEERPUNTEN VAN HET<br />
BELEID. IN DE AFGELOPEN TIEN JAAR IS DAAR<br />
NOG ONVOLDOENDE VAN TERECHTGEKOMEN.<br />
FNV BOUW WERKT SAMEN MET ZIJN ZUID-<br />
AFRIKAANSE ZUSTERORGANISATIES NU AAN EEN<br />
OMVANGRIJK HUIZENPROJECT IN DE BUURT VAN<br />
JOHANNESBURG. DOOR PETER VAN DER AA.<br />
FOTO’S BEN WILMS.<br />
16 MAART 2003 FNV BOUW MAGAZINE<br />
Bouwen aan internationale solidariteit. FNV Bouw probeert<br />
het niet te laten bij mooie woorden alleen. De bond zoekt<br />
naar concrete projecten om te financieren of mee uit te<br />
voeren. Daar waar dat het hardste nodig is en de voorwaarden<br />
aanwezig zijn om dat ook effectief te doen. Volop in<br />
uitvoering is een woningbouwplan waaraan FNV Bouw<br />
werkt, samen met zijn zusterorganisaties NUM en BCAWU in<br />
Zuid-Afrika. Ook het Pensioenfonds voor de Bouwnijverheid<br />
is daarbij betrokken geraakt. In de township Thokoza,<br />
gelegen op 25 kilometer van de Zuid-Afrikaanse hoofdstad<br />
Johannesburg, worden in een periode van enkele jaren in<br />
totaal 776 wooneenheden gebouwd of gerenoveerd. Veel toekomstige<br />
bewoners zijn leden van de beide bouwbonden.<br />
Jonge Zuid-Afrikanen uit Thokoza helpen mee aan de bouw<br />
en leren zo het bouwvak in de praktijk.<br />
INTERNATIONALE SAMENWERKING Het eerste contact tussen<br />
FNV Bouw en de beide Zuid-Afrikaanse bonden over dit project<br />
ontstond tijdens de Wereld Habitat Conferentie in<br />
FNV BOUW WERKT MET ZUSTERORGANISATIES<br />
AAN HUIZENPROJECT IN THOKOZA<br />
Ankara (Turkije) in 1997. Uit<br />
gesprekken daar bleek hoe groot de<br />
behoefte is aan fatsoenlijke en betaalbare<br />
huur- en koopwoningen voor gewone<br />
werknemers. De Zuid-Afrikaanse<br />
collega’s hadden wel ideeën om<br />
huizen te bouwen maar daar niet de<br />
financiële middelen voor. In Ankara<br />
werd besloten de mogelijkheid te<br />
onderzoeken om op dit punt tot internationale<br />
vakbondssamenwerking te<br />
komen. FNV Bouw zag daarin een<br />
mooie combinatie van een project in<br />
het kader van de internationale solidariteit,<br />
een wezenlijke bijdrage aan de<br />
ontwikkeling van Zuid-Afrika, werkgelegenheid<br />
voor bouwvakkers èn<br />
vakopleiding voor jongeren. Het Pensioenfonds<br />
voor de Bouwnijverheid<br />
werd bereid gevonden om daar, ter<br />
gelegenheid van zijn vijftigjarig<br />
jubileum, een forse financiële bijdrage<br />
aan te leveren. Inmiddels heeft de<br />
huidige Zuid-Afrikaanse regering van<br />
president Mbeki laten weten dat het<br />
project naadloos aansluit bij het overheidsbeleid.<br />
VIER FASEN Eind 1997 werd begonnen<br />
met de voorbereidingen maar door<br />
allerlei (vakbonds)politieke ontwikkelingen<br />
kon pas in februari 2001 een<br />
echte start gemaakt worden. Tijdens<br />
een seminar in Johannesburg,<br />
waaraan alle belangrijke partijen<br />
meededen, werden de mogelijkheden<br />
en moeilijkheden in kaart gebracht.<br />
De conferentie resulteerde in de<br />
oprichting van de Stichting Leamohetswe<br />
(Welkom), waarin vertegenwoordigers<br />
van de drie samenwerkende<br />
vakbonden en de Zuid-<br />
Afrikaanse overheid zitting namen<br />
naast deskundigen op het gebied van<br />
huizenbouw, financiële controle en<br />
juridische aangelegenheden.<br />
De stichting is voortvarend aan het<br />
werk gegaan. Eind 2001 slaagde zij<br />
erin in de township Thokoza op een<br />
openbare verkoop een stuk grond met<br />
opstallen in eigendom te verwerven.<br />
Het terrein ligt vlakbij een trein- en<br />
busstation en bij de snelweg naar<br />
Johannesburg. Voor dit gebied werd<br />
een passend bouwplan ontworpen,<br />
bestaande uit vier fasen. In de eerste<br />
helft van 2002 werd een begin<br />
gemaakt met de eerste fase. Deze<br />
bestond uit het renoveren en restaureren<br />
van de op het terrein aanwezige<br />
gebouwen om ze geschikt te maken<br />
voor woningen met twee en drie slaapkamers.<br />
In april worden de eerste 280<br />
woningen opgeleverd. Inmiddels is de<br />
tweede fase in uitvoering genomen.<br />
Ook dat is een renovatieplan. De derde<br />
en vierde fase voorzien in de bouw van<br />
524 nieuwbouw- woningen. Tijdens<br />
een bezoek aan Zuid-Afrika kwam de<br />
Nederlandse staatssecretaris van Volkshuisvesting<br />
Van Geel naar Thokoza om<br />
het project te bekijken. Hij toonde<br />
zich daarvan bijzonder onder de<br />
indruk. Samen met de Nederlandse<br />
ambassadeur legde hij symbolisch de<br />
eerste steen.<br />
FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 17
DE SPOORWEGSTAKING VAN 1903<br />
Op vrijdag 31 januari was het honderd jaar geleden dat de eerste spoorwegstaking in<br />
een klinkende overwinning voor de stakers eindigde. Dat succes uit 1903 is door Albert<br />
Hahn geïllustreerd met zijn bekende prent met het opschrift ‘Gansch het raderwerk<br />
staat stil als uw machtige arm het wil’. De overwinningsroes van de arbeidersbeweging<br />
zou niet lang duren. Een paar maanden later werd staken voor ambtenaren en<br />
spoorwegarbeiders strafbaar gesteld. Daarop brak een nieuwe staking uit maar die<br />
liep uit op een fiasco. Bij de spoorwegen werden tweeduizend mensen ontslagen en<br />
velen werden in rang teruggezet. In De Burcht (voorheen het Vakbondsmuseum) aan<br />
de Henri Polaklaan in Amsterdam is nog tot 23 maart een tentoonstelling te zien over<br />
de spoorwegstaking van 1903 en de gevolgen ervan. De Burcht is geopend van<br />
dinsdag tot en met vrijdag van elf tot vijf uur en op zondag van een tot vijf uur.<br />
De beroemde prent van de al even beroemde politieke tekenaar Albert Hahn Illustratie IISG<br />
AFBOUWSECTOR SLUIT<br />
ARBOCONVENANT<br />
Op 18 februari ondertekenden werkgevers en werknemers in de<br />
afbouwsector en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid<br />
een arboconvenant. In de overeenkomst staan concrete doelstellingen<br />
die aan het eind van 2006 moeten zijn gerealiseerd. Voor<br />
schilders en glaszetters zijn vooral de maatregelen interessant die<br />
de fysieke belasting op de bouwplaats moeten verminderen. Voor<br />
gipsblokkenstellers, plafond- en systeemmonteurs en vloerenleggers/<br />
terrazzowerkers gaat het daarnaast om maatregelen die het<br />
vrijkomen van kwartsstof op de bouwplaats moeten tegengaan.<br />
Belangrijk is de aandacht die in het convenant gegeven wordt aan<br />
de hele bouwprocesketen. De frustratie is groot in de afbouw- en<br />
onderhoudsector dat zij niet wordt betrokken bij ontwerp en planning.<br />
Praktijkvoorbeelden moeten aantonen dat vooroverleg tussen<br />
de afbouwsector en ontwerpers en organisatoren leiden tot vermindering<br />
van fysieke belasting zonder kostenverhoging.<br />
CAMPAGNE WERKGOED<br />
MOET ARBEIDSRISICO’S<br />
VERMINDEREN<br />
Overheid, werkgevers- en werknemersorganisaties in de bouw zijn<br />
begonnen met de campagne ‘Werkgoed’. Het doel daarvan is het verminderen<br />
van verzuim door ziekte of arbeidsongeschiktheid. Door minder te<br />
tillen en te bukken, minder stof en oplosmiddelen in te ademen en het werk<br />
beter te organiseren, lopen werknemers minder arbeidsrisico’s. In het kader<br />
van de campagne past praktische voorlichting op de werkplek door arbovoorlichters,<br />
scholing voor werkgevers en werknemers en ontwikkeling van<br />
hulpmiddelen. De campagne Werkgoed, die tot tot eind 2005 loopt, is een uitvloeisel<br />
van het arboconvenant dat<br />
is afgesloten tussen overheid en<br />
sociale partners waaronder FNV<br />
Bouw. Zie ook: www.werkgoed.net.<br />
VAKMENSEN<br />
VOOR DE KLAS<br />
Vakmensen uit de bouw zijn welkom voor de<br />
klas. Overheid, vakbeweging en opleidingsfondsen<br />
werken samen in het zogenaamde zijinstroomproject<br />
voor het vmbo (het voorbereidend<br />
middelbaar beroepsonderwijs). Ook FNV<br />
Bouw is daarbij betrokken. Werknemers in de<br />
bouw met een diploma mbo-niveau 4, die gemotiveerd<br />
zijn voor het leraarschap, kunnen aan het<br />
project deelnemen. Zij worden dan deeltijdleraar<br />
naast hun werk in de bouw. Daartoe krijgen zij<br />
een opleiding van twee jaar met aan het eind een<br />
tweedegraadsbevoegdheid als docent vmbo.<br />
Tijdens de opleiding blijven zij in dienst van hun<br />
werkgever en krijgen hun gewone loon. Als zij<br />
daarna deeltijdleraar worden, komen ze deels op<br />
de loonlijst van de school. Met het zij-instroomproject<br />
worden drie doelen gediend: een nieuw<br />
carrièreperspectief voor vakmensen, meer vakdocenten<br />
voor het vmbo en en een brug slaan<br />
tussen onderwijs en beroepspraktijk. Voor nadere<br />
informatie: CINOP, tel. 073 6800615.<br />
EURO-INSPECTIE<br />
De Arbeidsinspectie in Nederland doet dit jaar<br />
mee aan een grootscheepse bouwinspectie in vijftien<br />
EU-landen. In juni en september controleren<br />
alle inspectiediensten in eigen land of bouwlocaties<br />
zijn beveiligd tegen valgevaar en of er vluchtwegen<br />
zijn voor werknemers. Het is uniek dat in<br />
alle EU-landen op hetzelfde moment op dezelfde<br />
inspectiepunten wordt gecontroleerd.<br />
MINISTER KOMT<br />
WINTERWERKLOZEN<br />
IETS TEGEMOET<br />
Minister De Geus van Sociale Zaken en Werkgelegenheid<br />
wil naar acute noodgevallen kijken van schilders<br />
en wegenbouwers die nu geen winter-WW krijgen. Dat<br />
heeft hij toegezegd in een gesprek met FNV Bouw. De<br />
bond, die langdurig actie heeft gevoerd voor het recht<br />
van werknemers op hetzij werk hetzij winter-WW, roept<br />
daarom gedupeerde leden op zich te melden via de vakbondstelefoon<br />
(0900 368 26 89). “Als er mensen tussen<br />
wal en schip raken, wil ik daarnaar kijken. Dat is niet<br />
onze bedoeling geweest”, zei De Geus tegen vice-voorzitter<br />
Dick van Haaster van FNV Bouw. Die laatste had<br />
hem tijdens een gesprek geconfronteerd met enkele<br />
voorbeelden van werknemers die geheel buiten hun<br />
schuld in de bijstand dreigen te raken. De bewindsman<br />
deed daarop zijn toezegging maar voegde daaraan toe<br />
dat dat een structurele oplossing niet in de weg mag<br />
staan. Inmiddels heeft de bedrijfstak zelf gezocht naar<br />
creatieve oplossingen voor werknemers die in de<br />
winter een paar maanden geen werk hebben. Zo gaan<br />
schilders van de Wits-groep in Friesland en Groningen<br />
werken als servicemonteur bij autoruitenspecialist<br />
Carglass. Terwijl schilders in de winter minder werk<br />
hebben, heeft Carglass het juist drukker. Bij Wits<br />
werken over het hele land verspreid vijfhonderd medewerkers<br />
van wie 10 procent werkloos is in de winter. De<br />
schilders die autoruiten gaan vervangen, krijgen daarvoor<br />
een gedegen opleiding.<br />
Werknemers voeren actie tegen de afschaffing<br />
van de winter-WW Foto Ton Poortvliet<br />
NIEUWE WERKGEVER<br />
VOOR HUUB KROON<br />
In de rubriek ‘de zaak’ in het februarinummer van FNV Bouw Magazine<br />
vertelde Huub Kroon hoe hij door toedoen van zijn vorige werkgever<br />
een bedrijfsongeval kreeg en<br />
langdurig arbeidsongeschikt raakte. Op<br />
de foto droeg hij een sweater van zijn<br />
huidige werkgever, Erasmus Afbouw<br />
Systemen bv (EAS) in Beneden Leeuwen.<br />
Om elk misverstand te voorkomen: EAS<br />
is juist het bedrijf dat Kroon een<br />
nieuwe kans geeft op de arbeidsmarkt.<br />
TIMMER De dertienduizend werknemers in de timmerindustrie krijgen er dit jaar<br />
2,5 procent bij. In de nieuwe CAO hebben FNV Bouw en de andere werkgeversen<br />
werknemersorganisaties afgesproken dat de lonen op 15 juli met 1,5 procent<br />
en op 3 november met 1 procent worden verhoogd. Verder zijn diverse verlofregelingen<br />
overeengekomen, onder meer voor stervensbegeleiding.<br />
ORGELBOUW Ook de orgelbouw volgt het najaarsakkoord: de honderdtachtig<br />
werknemers krijgen dit jaar 2,5 procent loonsverhoging. Per 1 januari wordt 1,25<br />
procent uitbetaald en per 1 juli opnieuw 1,25 procent. Werkgevers en bonden zijn<br />
in het principe-akkoord over een nieuwe CAO verder verbeteringen overeengekomen<br />
voor werknemers van 55 jaar en ouder.<br />
PARKET De veertienhonderd werknemers in de parketsector krijgen eveneens<br />
2,5 procent loonsverbetering: 1,5 procent op 1 april en 1 procent op 1 oktober. De<br />
CAO-onderhandelingen stonden sterk in het teken van een nieuwe pensioenregeling.<br />
Werknemers hebben nu recht op prepensioen.<br />
AFBOUW Per 1 januari is het Hoofdbedrijfschap Afbouw en Onderhoud ingesteld.<br />
Daarmee behoren de bedrijfschappen voor schilders en stukadoors en de<br />
Federatie van Afbouwbedrijfschappen tot het verleden. Het hoofdbedrijfschap<br />
wil het kennis-, informatie- en innovatiecentrum worden voor de sector, waarin<br />
55 duizend werknemers werken, verdeeld over dertienduizend bedrijven.<br />
BALLAST NEDAM Na zich ontdaan te hebben van de verliesgevende internationale<br />
divisie, concentreert bouwconcern Ballast Nedam zich weer op de Nederlandse<br />
markt. Na de reorganisatie waarbij tweehonderd mensen worden ontslagen,<br />
behoudt Nederland daardoor volgens FNV Bouw een krachtig bedrijf waarbij de<br />
werkgelegenheid gewaarborgd is. Bij Ballast werken vierduizend mensen.<br />
18 MAART 2003 FNV BOUW MAGAZINE FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 19<br />
Foto Bert Janssen
HIJ VINDT HET EEN PRIMA VAK: METSELAAR. VEEL BUITEN, AFWISSELING, GEEN BAAS DIE CONSTANT IN<br />
JE NEK HIJGT. ERWIN VAN DIJK (30) DOET ZIJN WERK MET PLEZIER. NIET DAT HET NU ZIJN GROTE DROOM<br />
IS OFZO, MAAR HIJ VERDIENT ER ZIJN GELD MEE. TWEE MAANDEN GELEDEN BEGON HIJ BIJ ZIJN DERDE<br />
WERKGEVER IN NEGEN JAAR; EEN KLEINE AANNEMER UIT DE BUURT. ”IK WERK LIEVER VOOR EEN KLEINE<br />
BAAS DAN VOOR ZO’N GROTE JONGEN.” DOOR MANDY BEEKMAN. FOTO’S TON POORTVLIET.<br />
DE VRIJHEID VAN<br />
ERWIN VAN DIJK<br />
Het is zaterdagochtend en rustig in het Zeeuwse dorp<br />
Serooskerke op Walcheren. Met een paar graden boven nul,<br />
lijkt de lucht ineens opvallend zacht in vergelijking met een<br />
week geleden. Toen was het strand bij Vrouwenpolder met<br />
een dik pak sneeuw bedekt en was de grens tussen zand en<br />
zee, vanuit het duinpad bezien, nauwelijks te onderscheiden.<br />
Erwin van Dijk en zijn vriendin Astrid komen net<br />
van het strand. Ze laten de honden uit de auto en even later<br />
kruipen de kruising tussen een Labrador en een Doberman<br />
en de kleine Jack Russel binnen gebroederlijk naast elkaar<br />
in de hondenmand.<br />
“Twee jaar geleden zijn we vanuit Vlissingen hierheen verhuisd<br />
en het bevalt goed” zegt Erwin. “We wilden graag een<br />
vrijstaand huisje kopen, maar in Vlissingen konden we<br />
niets vinden. Ach, dit is een lekker rustig dorp. In de zomer<br />
worden we hier ook niet overspoeld door toeristen, zoals<br />
bijvoorbeeld in Domburg.”<br />
GELD VERDIENEN Hij had niet gedacht dat hij, net als zijn<br />
vader, metselaar zou worden. Na de mavo ging hij het<br />
middelbaar middenstandsonderwijs volgen met het vage<br />
idee om ooit een eigen zaak te beginnen. Maar in het laatste<br />
jaar van de opleiding haakte hij af en ging in dienst. “Ik ben<br />
nooit dol geweest op school, het interesseerde me gewoon<br />
weinig. Ik was negentien toen ik in dienst ging. Ik besefte<br />
goed dat ik na dienst mijn geld moest gaan verdienen en<br />
dat ik met een mavo-diploma geen kant op kon. Kijk,<br />
werken is best leuk, maar liever zou ik lekker rentenieren<br />
en mijn tijd zelf willen invullen. Ik zou daar geen enkele<br />
moeite mee hebben. Er zijn van die mensen die met pensioen<br />
gaan en dan in een gat vallen. Ik kan me daar niets bij<br />
voorstellen. Ik kan mezelf namelijk prima vermaken. Maar<br />
ja, rentenieren op je dertigste is niet reëel. Dus werk ik om<br />
geld te verdienen, want ik zou absoluut nooit van een uit-<br />
20 MAART 2003 FNV BOUW MAGAZINE<br />
kering willen leven. Ik ben na dienst bij het centrum vakopleiding<br />
gaan kijken. Metselen leek me wel wat. Ik weet<br />
niet waarom, misschien zit het wel in mijn genen. Hoewel<br />
mijn vader metselaar is geweest, kan ik mij niet echt verhalen<br />
herinneren over zijn werk. Hij is later trouwens ook<br />
iets anders gaan doen. Metselen sprak me van al die verschillende<br />
vakken op de opleiding gewoon het meest aan.”<br />
MAAR EEN NUMMER Het ging hem goed af en na de opleiding<br />
kwam hij direct bij een grote aannemer terecht. Daar<br />
leerde hij snel te werken en bouwde hij routine op. “We<br />
deden daar vooral veel grote projecten. Voornamelijk<br />
nieuwbouw. Ik heb bijvoorbeeld twee jaar aan een nieuwbouwwijk<br />
in Middelburg gewerkt. De eerste jaren had ik<br />
het daar goed naar m’n zin. Het bedrijf had zestig man in<br />
dienst en ik had veel leuke collega’s. Maar op een gegeven<br />
moment werd het minder. Omdat je bij zo’n groot bedrijf<br />
en bij die grote nieuwbouwprojecten eigenlijk maar een<br />
nummer bent. En omdat het met het bedrijf slechter ging<br />
en het werk anders werd georganiseerd. Wij werden steeds<br />
meer ingezet om het rotwerk te doen. Bijvoorbeeld<br />
opruimen. Mijn baas huurde dan anderen in voor het vakwerk.<br />
Ik ben absoluut niet te beroerd om af en toe op te<br />
ruimen, maar ik ben uiteindelijk metselaar en ik had geen<br />
zin om hele dagen door de blubber te moeten sjokken. Ik<br />
was het helemaal beu. Bovendien speelde rond die tijd ook<br />
de verhuizing naar Serooskerke. Het was een mooi moment<br />
om een nieuwe werkgever te zoeken.” Van Dijk kwam bij<br />
een tegelzetbedrijf terecht en begon met frisse moed aan<br />
zijn nieuwe baan. Het bleek een vak apart te zijn en hij<br />
deed zijn best het tegelzetten snel onder de knie te krijgen.<br />
“Het was wel even een omschakeling om bij mensen thuis<br />
te werken. Een badkamertje hier, een vloertje daar. Dat was<br />
nog eens wat anders dan die eindeloze muren bij grote<br />
SERIE<br />
NEE, LEDEN ZIJN GEEN NUMMER BIJ FNV BOUW. MAAR ZE HÈBBEN ER WEL EEN: EEN LIDMAAT-<br />
SCHAPSNUMMER. DE REDACTIE VAN FNV BOUW MAGAZINE PRIKT VOLSTREKT WILLEKEURIG IN<br />
HET LEDENBESTAND EN ZOEKT NAAR DE MENS ÀCHTER HET NUMMER.<br />
FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 21
ouwprojecten. Ik vond het wel leuk.<br />
Maar mijn baas zat continu te jakkeren<br />
en te jagen. Hij presteerde het<br />
zelfs om me te bellen als ik ergens<br />
druk bezig was en dan vroeg hij of ik<br />
al klaar was. Ik kan je vertellen dat je<br />
daar gek van wordt. Op een gegeven<br />
moment ging ik met zo’n kop iedere<br />
dag naar mijn werk.” Van Dijk kapte<br />
er na twee jaar mee. “Op zo’n moment<br />
ben ik altijd blij dat ik lid ben van de<br />
bond. Je weet maar nooit of er problemen<br />
komen, of dat een baas moeilijk<br />
gaat doen. Ik vind het een prettig<br />
idee dat ik dan de bond kan bellen.<br />
Nee, van mij zal je niet horen dat de<br />
contributie eigenlijk weggegooid geld<br />
is. Toen we vorig jaar die lange staking<br />
hadden, was het wel de bond die<br />
een aardige vergoeding regelde.”<br />
Sinds december werkt hij bij een<br />
kleine aannemer. Hij doet metselwerk<br />
en allerlei andere klussen. “Tot<br />
nu toe gaat het goed”, zegt hij enthousiast.<br />
GEEN AVOND OP DE BANK Zijn werkervaring<br />
bij de tegelzetter zorgde er wel<br />
voor dat hij niet alleen in staat was<br />
zijn eigen uitbouw aan het huis te<br />
metselen, maar ook een prachtige<br />
badkamer te bouwen én te betegelen.<br />
Trots laat hij het resultaat zien.<br />
Een ruime bijkeuken en een glanzende<br />
badkamer met alles erop en<br />
eraan. Van Dijk: “Ik klus hier en daar<br />
’s avonds ook nog wat bij, maar aan je<br />
eigen huis werken, is toch anders.”<br />
Goedbeschouwd zit hij geen avond<br />
thuis op de bank. Daar is hij het type<br />
niet naar. “Maar op zondag ben ik<br />
altijd thuis, dan wordt er niet gewerkt.<br />
Mijn vriendin heeft een eigen paard<br />
waar ze iedere dag op rijdt, dus we<br />
hebben allebei onze bezigheden. Mijn<br />
grote hobby is vissen. Als het even<br />
kan, zit ik ’s avonds of in het weekend<br />
te vissen op het strand of de pier. Ik<br />
vis al vanaf mijn tiende en ik vind het<br />
nog steeds geweldig. Als ik mijn<br />
dobber onder zie gaan, vind ik dat<br />
kicken. Ik vis op tong en paling, ook<br />
wel op kabeljauw en platvis. Nee, wij<br />
22 MAART 2003 FNV BOUW MAGAZINE<br />
kopen zelden vis bij de visboer. We<br />
hebben vaak nog wel wat in de<br />
vriezer. Soms ga ik bij een vriend<br />
paling roken, hij heeft zo’n rookoventje.”<br />
THUIS KOMEN Astrid en Erwin kennen<br />
elkaar nu vier jaar, maar voorlopig<br />
willen ze geen kinderen. “In onze<br />
vriendenkring heeft er het afgelopen<br />
jaar een geboorte-explosie plaatsgevonden.<br />
Dus ineens horen we regelmatig<br />
baby-verhalen. Ik hoef voorlopig<br />
nog niet, want ik ben veel te gehecht<br />
aan mijn vrijheid. Maar ik kan me<br />
voorstellen dat Astrid op een gegeven<br />
moment wel wil. Daar houd ik dan<br />
rekening mee. Maar we hebben alle<br />
tijd. We wonen nog maar twee jaar<br />
samen. Voordat ik haar leerde kennen,<br />
heb ik een tijdje alleen gewoond.<br />
Nadat mijn eerste relatie van zeven<br />
jaar uit was gegaan. Alleen wonen is<br />
niet goed voor me. Ik moet regelmaat<br />
hebben, een doel, iemand om voor<br />
thuis te komen.” Met een wijde armbeweging<br />
wijst hij in het rond,<br />
wetend dat dit huis in Serooskerke -<br />
dat licht en sfeervol is ingericht -<br />
zonder zijn vriendin niet zo’n goed<br />
«VISSEN IS GEWELDIG.<br />
ALS IK MIJN DOBBER ONDER<br />
ZIE GAAN, IS DAT KICKEN»<br />
thuis was geworden. “Toen ik vrijgezel<br />
was, hing ik na het werk met<br />
mijn vrienden alleen maar in de<br />
kroeg en op feestjes rond.” Hij lacht<br />
bij de herinnering. “Best leuk voor<br />
een tijdje, maar ik voel me gewoon<br />
prettiger mét iemand.”<br />
DE ZAAK F. DE BAAS VAN DE 55-JARIGE TIMMERMAN F.<br />
LACHTE SMAKELIJK OM DE REGELS UIT DE MEUBEL-CAO.<br />
WINKELINTERIEURS BOUWEN? WELNEE, WIJ VERKOPEN<br />
REKJES! DOOR STEPHANIE JANSEN. FOTO BERT JANSSEN.<br />
REKJESVERKOPER<br />
“Toen ik bijna twintig jaar geleden bij dit bedrijf kwam werken, had ik<br />
meteen al een akkefietje over vakantiegeld. Dat werd gelukkig snel<br />
opgelost. Later ontdekte ik dat mijn baas, tegen de afspraak in, geen<br />
pensioenvoorziening voor me had getroffen. Hij zei het alsnog in orde<br />
te zullen maken. Je weet hoe dat gaat: ik had het druk, hij had het druk,<br />
hij schoof het op de lange baan, ik geloofde hem. Uiteindelijk kwam er<br />
niets van alle beloftes terecht en was bij mij de maat vol. Ik informeerde<br />
bij de bond hoe het nu zit met pensioenen. Wat doet je baas precies,<br />
vroegen ze. Ik legde uit dat we interieurs bouwen voor schoenwinkels.<br />
We maken wandpanelen, étages, toonbanken en displays. Dan valt het<br />
bedrijf onder de meubel-CAO, was de stellige overtuiging van de bond.<br />
En dan moet de werkgever zich dus keurig aan alle CAO-afspraken<br />
houden, waaronder het afdragen van premies aan het pensioenfonds.<br />
Een logisch verhaal, volgens mij, maar niet volgens mijn baas. ‘Ik bouw<br />
geen interieurs, ik verkoop rekjes,’ was zijn reactie. Zo had hij zichzelf<br />
in 1961 aangemeld bij de Kamer van Koophandel. Dat er sindsdien het<br />
nodige was veranderd in de bedrijfsvoering, schoof hij aan de kant.<br />
‘Hooguit wordt hier af en toe een plankje gezaagd,’ beweerde hij doodleuk.<br />
Terwijl we hele winkels bouwen!<br />
De bond wilde er een rechtszaak van maken en dat leek me een goed<br />
idee. Twee collega’s, ook lid van de bond, deden mee. Als bewijsmateriaal<br />
zijn foto’s gemaakt en ex-werknemers opgeroepen om te getuigen.<br />
De sfeer op het werk werd er natuurlijk niet beter op. ’s Ochtends zei ik<br />
keurig ‘goeiedag’ tegen mijn baas, maar verder communiceerden we<br />
vooral via briefjes. Ik werd er goed depri van en heb een tijd in de Ziektewet<br />
gezeten. Maar opgeven wilde ik niet. Ik wilde mijn recht hebben.<br />
Ook een andere baan zoeken vond ik geen optie. Mijn werk is mooi en<br />
doe ik met veel plezier, dus probeerde ik alle rompslomp eromheen zo<br />
veel mogelijk te vergeten. Al met al heeft het zeven jaar geduurd totdat<br />
de rechter ons, in hoger beroep, gelijk gaf. Een hele opluchting.<br />
Je zou zeggen: mijn baas heeft zijn lesje nu geleerd. Helaas is niets<br />
minder waar. Het pensioen is inderdaad met terugwerkende kracht in<br />
orde gemaakt, maar andere CAO-afspraken lapt hij gewoon aan zijn<br />
laars. Zo hebben we recht op negentien roostervrije dagen. Die hebben<br />
we via de advocaat moeten afdwingen. Per 1 januari gold 1,9 procent<br />
loonsverhoging. Ik heb nog niets op mijn loonstrook gezien. In ieder<br />
geval stap ik nu met elke kwestie rechtstreeks naar de bond. Met mijn<br />
baas ga ik niet meer in discussie. Zijn smoesjes ben ik zat.”<br />
DE ZAAK<br />
Op verzoek van de timmerman in<br />
kwestie, vermelden wij niet zijn naam<br />
en plaatsen wij geen foto.<br />
DE KERN VAN DE ZAAK Govert-Jan Knotter, advocaat<br />
FNV Ledenservice: “Er is op het scherpst van de snede<br />
geprocedeerd. De rechter heeft bepaald: hier is de<br />
meerderheid van het personeel op één of andere<br />
manier bezig met de productie van winkelinterieurs –<br />
of het nou om timmerwerk gaat, transport of administratie.<br />
Dus de CAO is van toepassing.”<br />
FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 23
REPORTAGE<br />
24 MAART 2003 FNV BOUW MAGAZINE<br />
DUIZENDEN BOUWERS IN DE WEER<br />
MET AANLEG HOGESNELHEIDSLIJN-ZUID<br />
VLIEGEN<br />
ZONDER VLEUGELS<br />
VLIEGEN ZONDER VLEUGELS. NOG EVEN EN HET<br />
KAN IN NEDERLAND. WANT, IN NAVOLGING VAN<br />
BUURLANDEN ALS FRANKRIJK, DUITSLAND EN<br />
BELGIË KRIJGEN OOK WIJ EEN HOGESNELHEIDS-<br />
LIJN. DE TREINEN VAN HSL-ZUID RAZEN IN 2007<br />
MET EEN TOPSNELHEID VAN DRIEHONDERD<br />
KILOMETER PER UUR DOOR, OVER EN ONDER HET<br />
POLDERLANDSCHAP TUSSEN AMSTERDAM EN<br />
DE GRENS BIJ HAZELDONK. OM DAT MOGELIJK TE<br />
MAKEN, WERKEN EEN PAAR DUIZEND BOUWERS<br />
ZICH NU UIT DE NAAD. EEN IMPRESSIE. DOOR<br />
PETER TE LINTEL HEKKERT. FOTO’S CHRIS<br />
PENNARTS.<br />
Een tunnelbouwer wandelt de Groene Harttunnel uit en het daglicht in. Links een<br />
‘treintje’ op luchtbanden.<br />
Een vriendelijk zonnetje straalt boven de Bospolder bij Leiderdorp.<br />
Het is twaalf uur ’s middags, ergens in februari. Een<br />
groepje mannen in oranje, fluorescerende werkkleding zakt<br />
in een rammelende kooilift langzaam af naar de mond van<br />
de Groene Harttunnel in aanbouw. Het weer zal hen een<br />
zorg zijn, de elementen hebben de komende tien uur<br />
immers geen vat op hen. Zij laten zich zo dadelijk opslokken<br />
door het duister, om drie kilometer verderop, een meter of<br />
dertig onder de grond, aan het werk te gaan. Op hun gemak<br />
stiefelen de werklui naar de ingang van de tunnel, tasjes met<br />
boterhammen nonchalant over hun schouders geslagen.<br />
Daar kijkt de Heilige Barbara, beschermvrouwe aller tunnelbouwers,<br />
op hen neer vanaf een bidkapelletje aan de muur.<br />
Een elektrisch kaarsje brandt aan haar voeten, symbool voor<br />
het licht dat hen moet begeleiden tijdens hun lange voettocht<br />
door het donker.<br />
TRADITIES “Die zie je bij alle tunnels”, vertelt Hans Volkers,<br />
terwijl hij omhoog wijst naar het heiligenbeeldje. “Ja, deze<br />
tak van sport zit vol tradities.” De boomlange, blonde,<br />
gemillimeterde Volkers is technisch voorlichter en verzorgt<br />
presentaties en rondleidingen bij misschien wel het meest<br />
prestigieuze onderdeel van het project Hogesnelheidslijn-<br />
Zuid: het boren van een ruim zeven kilometer lange spoortunnel<br />
onder het Groene Hart, tussen Leiderdorp en<br />
Hazerswoude-Dorp. Machtig werk, vindt de Zuid-Hollander<br />
FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 25
De grootste tunnelboormachine ter wereld, Aurora, in vol ornaat in een Zuid-Franse fabriekshal. Zij werd in stukken<br />
verscheept naar de Bospolder. Foto HSL-Zuid<br />
die eerder betrokken was bij de<br />
Westerscheldetunnel in Zeeland. Hij<br />
is niettemin steeds weer onder de<br />
indruk. “Het kolossale ervan, de talloze<br />
dingen die erbij komen kijken.<br />
Heel apart allemaal. Je leert hier<br />
iedere dag wel iets. En ik ben ook een<br />
echte treintjesgek. Heb ik van mijn<br />
vader, die werkte bij de Spoorwegen.”<br />
STILLE GETUIGE De HSL-Zuid (de toevoeging<br />
‘Zuid’ is alleen omdat de lijn<br />
van Amsterdam uit in zuidelijke richting<br />
gaat) is een van de grootste bouwprojecten<br />
ooit uitgevoerd in ons land.<br />
Stille getuige is het landelijk gebied<br />
tussen Amsterdam en de grens met<br />
België: één grote bouwput. Even wat<br />
feitjes. De honderd kilometer spoor<br />
komt over en door honderdzeventig<br />
nieuwe viaducten, bruggen en tunnels.<br />
Zeker tweeduizend mensen<br />
werken mee aan de HSL. De lijn<br />
gebruikt 325.099 kubieke meter beton<br />
Wisseling van de wacht bij de tunnelmond. Op de<br />
achtergrond kijkt de Heilige Barbara toe.<br />
26 MAART 2003 FNV BOUW MAGAZINE<br />
(163 olympische zwembaden vol),<br />
34.314 kubieke meter onderwaterbeton<br />
en 40.509 ton aan wapening<br />
(6800 olifanten). Het totale werkbudget:<br />
8,6 miljard euro. Een megaproject<br />
dus dat in 2000 van start ging<br />
na jarenlange procedures. Alleen al<br />
duizenden kap-, sloop- en milieuvergunningen<br />
zijn verleend voordat de<br />
eerste paal werd geslagen. En dat alle-<br />
maal om Nederland te laten aansluiten<br />
op een Europees netwerk van<br />
hogesnelheidslijnen van pakweg<br />
26.500 kilometer. Als alles klaar is in<br />
2007, staan wij in directe spoorverbinding<br />
met steden als Brussel, Parijs<br />
en Barcelona. Een ritje naar de Franse<br />
hoofdstad duurt dan nog slechts drie<br />
uur. Vliegen zonder vleugels, noemen<br />
de projectbazen het. Soms zelfs<br />
sneller dan vliegen, omdat je niet<br />
hoeft in te checken. De overheid als<br />
opdrachtgever en voornaamste geldschieter<br />
verwacht de enorme investering<br />
er makkelijk uit te halen. Zij<br />
houdt rekening met twaalf tot veertien<br />
miljoen reizigers per jaar; de<br />
helft in het binnenland op het traject<br />
Amsterdam, Schiphol, Rotterdam,<br />
Breda en Den Haag, de andere helft<br />
op buitenlandse tripjes.<br />
PARADEPAARDJE Voor het zover is,<br />
moet er wel nog heel wat gebeuren.<br />
De tunnel onder het Groene Hart bijvoorbeeld<br />
is nog niet eens voor de<br />
helft uitgegraven. Op het bouwterrein<br />
in de Bospolder heerst een en al<br />
bedrijvigheid. Liefst zeshonderd man<br />
is hier dagelijks in de weer voor de<br />
Frans-Nederlandse aannemerscombinatie<br />
Bouygues-Koop Tjuchem. De<br />
automobilisten op de A4 kijken uit op<br />
een uit de grond gestampt kantorencomplex<br />
van opeen gestapelde witte<br />
keten. Kiepwagens rijden af en aan van een tijdelijke betoncentrale<br />
naar de randen van de beginschacht. Uit de diepste<br />
krochten van de tunnel klinkt het geronk van machines.<br />
Daar wacht het paradepaardje van het HSL-project: Aurora,<br />
de grootste tunnelboormachine ter wereld, vernoemd naar<br />
de Romeinse godin van de dageraad. In 2004 zal zij het daglicht<br />
weer zien. Het honderdtwintig meter lange gevaarte<br />
weegt meer dan drie miljoen kilo en heeft een diameter van<br />
vijftien meter. Je voelt je een muis als je ernaast staat. Voor<br />
het sommetje van 41 miljoen euro is de machine gebouwd<br />
in een Zuid-Franse fabriek en in delen vervoerd, met een<br />
omweg over drie zeeën en de Dordtse binnenwateren.<br />
«HONDERD KILOMETER<br />
SPOOR DOOR EN OVER<br />
HONDERDZEVENTIG<br />
TUNNELS, BRUGGEN<br />
EN VIADUCTEN»<br />
MECHANISCHE POLS De boormachine valt het beste te vergelijken<br />
met een reusachtige worm die steeds verder de grond<br />
inkruipt. Een gigantisch graafwiel, aangedreven door veertien<br />
zware elektromotoren, glijdt als een glad schild door de<br />
bodem heen. Daarachter zit een mechanische pols die de<br />
14.500 kilo zware stukken tunnelwand (in totaal 35.000<br />
stuks) in de zandgrond vastdrukt. Aparte ‘treintjes’ op luchtbanden<br />
vervoeren materialen van de bouwplaats naar de<br />
Aurora. Daarachter werkt een ploeg aan een tussenwand die<br />
beide sporen van de HSL scheidt. De boor legt zo’n tien<br />
meter per dag af, op goede dagen het dubbele. De tunnel<br />
wordt gebouwd door mensen van talloze nationaliteiten. Op<br />
de machine vooral Fransen, zij zijn deskundigen in het<br />
‘boren in de slappe grond’, zoals dat heet. De 32-jarige<br />
Vincent de Vos uit Delft is een van de weinige Nederlanders<br />
die, naast verder veel Portugezen, op Aurora staat. Als elektriciën<br />
is hij - in ploegendiensten van tien uur per dag, zes<br />
dagen per week - verantwoordelijk voor het onderhoud. Het<br />
is ‘zijn’ derde tunnel. Een prachtige klus. “Veel nieuwe technieken<br />
en je werkt in teamverband, daar hou ik wel van.”<br />
TAALVERSCHIL Het taalverschil met de rest van de ploeg<br />
zorgde aanvankelijk wel voor verwarring. “Dan vroeg<br />
iemand mij iets en deed ik het omgekeerde. Maar nu gaat<br />
het een stuk beter. Zij hebben wat Engels geleerd en ik een<br />
beetje Frans.” Hoewel het een bijzondere klus is, doet hij er<br />
Illustratie Holland Infraconsult<br />
FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 27
niet te gewichtig over. “Een kapotte<br />
motor is een kapotte motor. Of dat<br />
nou van een lift is of van zoiets, hij<br />
moet gemaakt.” Hein Zoetendaal (44)<br />
uit Roelofarendsveen is ook nuchter.<br />
Hij verricht, zogezegd, “hand- en<br />
spandiensten” in en buiten de tunnel.<br />
“Als een bakkist te slap is, verhelpen<br />
28 MAART 2003 FNV BOUW MAGAZINE<br />
wij het. Dat soort dingen”, wijst hij<br />
naar twee collega’s naast hem. “Kijk<br />
zo’n apparaat is best leuk natuurlijk.<br />
In het begin kijk je je ogen uit, maar<br />
als je een halfjaar in die tunnel rondloopt,<br />
heb je het wel gezien hoor.<br />
Uiteindelijk zijn het toch gewoon een<br />
paar pompen en motoren.”<br />
Het nieuwe HSL-traject ligt naast de oude Moerdijkbrug waarop juist de Thalys passeert.<br />
VERNIEUWEND Bijzonder aan de HSL-<br />
Zuid is dat er gewerkt wordt met<br />
zogeheten ‘design and constructcontracten’.<br />
Aannemers hebben veel<br />
vrijheid, mogen meebeslissen over de<br />
ontwerpen. “Voordeel is dat zij soms<br />
met vernieuwende, kostenbesparende<br />
ideeën komen”, zegt woordvoerster<br />
Monique Poelstra. Maar, dat<br />
komt niet overal uit de verf, geeft zij<br />
toe. Een voorbeeld van waar de<br />
inbreng van architecten en aannemers<br />
wel de juiste chemie heeft opgeleverd,<br />
is de brug over het Hollandsch<br />
Diep bij Moerdijk. Het meest in het<br />
oog springende deel van de hogesnelheidslijn.<br />
Een twee kilometer lange,<br />
slanke brug, waarover straks alleen<br />
HSL-treinen rijden. De bestaande<br />
Moerdijkbrug ernaast, blijft staan<br />
voor het overige verkeer.<br />
Het gaat snel. In september vorig jaar<br />
zijn de eerste stukken geplaatst, in<br />
mei 2004 is vrijwel de hele onderbouw<br />
gereed. Dan kunnen rails, gelei-<br />
«JE VOELT<br />
JE EEN MUIS<br />
NAAST ZO’N<br />
KOLOSSALE<br />
MACHINE»<br />
dingen en ander bovenwerk worden<br />
aangebracht. De brug is in het<br />
midden 24 meter hoog en rust op elf<br />
pijlers die allemaal ter plekke in het<br />
water zijn gebouwd in drijvende<br />
bouwplaatsen, een soort badkuipen.<br />
Die zijn daarna volgestort met beton<br />
en geïntegreerd in de pijlers. De<br />
Y-vormige stalen delen er bovenop<br />
zijn met hijskranen op hun plaats<br />
gehesen, waarna de meeste van de<br />
Duizenden stukken tunnelwand opgeslagen in een<br />
loods.<br />
Een indrukwekkend vergezicht vanaf de brug over het<br />
Hollandsch Diep.<br />
tussendelen zijn geplaatst. Nog vier te<br />
gaan. Volgens projectingenieur Gerard<br />
van der Linden is het een hele stijve<br />
brug. “Daardoor rijdt de trein stabiel.<br />
Je wilt niet dat zo’n ding alle kanten<br />
op zwabbert als je er met driehonderd<br />
per uur overheen raast. Niet bevorderlijk<br />
voor je kopje koffie.” De brug is<br />
gemaakt van duurzame materialen.<br />
“We willen weinig onderhoud dus<br />
gebruiken we hoogwaardig staal en<br />
dikkere betondekking. Het materiaal<br />
onder water moet het honderd jaar<br />
uithouden zonder dat je er iets aan<br />
doet.” Hij is trots dat hij zijn steentje<br />
kan bijdragen. “Het is een van dé<br />
bouwprojecten van Nederland. Staat<br />
leuk op je cv, mooi verhaal ook op<br />
verjaardagen. Hiermee zetten we ons<br />
land toch op de wereldkaart.”<br />
LEKKER WARM Voor Vincent de Vos is<br />
het tijd om de boortunnel in te gaan.<br />
Dat hij weinig daglicht ziet? “Ach, het<br />
is er ’s winters lekker warm”, lacht<br />
hij, “en op die machine is het hartstikke<br />
licht.” Wel een nadeel: “Je staat<br />
steeds in de herrie, vreselijk veel<br />
lawaai. Ik loop continu met oorkleppen<br />
op.” Dan draait hij zich om.<br />
Zijn collega’s zijn al vooruitgelopen<br />
naar Aurora. Langzaam verdwijnen<br />
zij uit het zicht. In zijn eentje begint<br />
hij zijn lange wandeling door het<br />
duister.<br />
FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 29
Maartje Troet die wou eens weten,<br />
Hoe diep haar aardigheidje was.<br />
Ze nam een heipaal, ging aan ’t meten,<br />
Voelde dat ‘r geen grond in was.<br />
Help ’s mee, help ’s mee,<br />
Er zit een heipaal in mijn snee.<br />
AL IN DE GROND<br />
DAAR STAAT-IE PRONT<br />
HET OUDE HANDHEIEN, OFWEL: ‘HET BEUKEN VAN PALEN IN MOEDER AARDE’, INSPIREERDE VROEGER<br />
TOT HET ZINGEN VAN MENIG SCHUNNIG LIEDJE. HEILIEDEREN OVER DE JENEVERFLES, HOERENMADAMS<br />
EN HET PRUIMPJE VAN KAATJE, HIELDEN DE MANNEN TIJDENS HET ZWARE HEIWERK OP DE BEEN. OVER<br />
HEILIEDEREN IS EEN BOEKJE VERSCHENEN TER GELEGENHEID VAN DE EERSTE PAAL VAN HET<br />
AMSTERDAMSE MUZIEKGEBOUW. DOOR MARISKA SIEBRING. FOTO ANP.<br />
30 MAART 2003 FNV BOUW MAGAZINE<br />
HEIERS ZONGEN VROEGER WAT AF BIJ HET<br />
BEUKEN VAN PALEN IN MOEDER AARDE<br />
“Heiers waren ruwe, onbehakte kerels,<br />
met een vloek voor in de mond, maar<br />
een hart van goud. En altijd met van<br />
die rare liedjes. Ze maakten de<br />
vrouwen graag aan het blozen. Maar<br />
wat wil je, je werkt in het aangezicht<br />
van de dood, het gevaar hangt boven je<br />
hoofd.” Dat zegt de Amsterdamse heier<br />
Gysbertus van den Brink in een op<br />
band bewaard gebleven opname uit<br />
1953 van het Meertens Instituut. Hij<br />
vertelt verder over de gevaren van het<br />
heiwerk: “’s Morgens ziet moeder je<br />
vertrekken maar ze weet niet of je<br />
dezelfde dag weer terugkomt. Een keer<br />
kwam ik pas weken later weer thuis, ik<br />
had in het ziekenhuis gelegen omdat ik<br />
mijn grote teen was kwijtgeraakt. Het<br />
heibedrijf is een mooi bedrijf. Je werkt<br />
altijd buiten, in de natuur. Alleen<br />
jammer dat het zo verdomd gevaarlijk<br />
is.” Het handheien is al lang uitgestorven.<br />
Maar tot 1910 waren de kolossale<br />
heipalen een heel gewoon stadsbeeld<br />
in Amsterdam. Toen werden de<br />
palen nog met de hand de grond ingedreven.<br />
Een man of twintig moest het<br />
heiblok met touwen optrekken en precies<br />
gelijk weer loslaten. Het beuken<br />
van de palen in de drassige grond was<br />
zwaar en gevaarlijk werk. De mannen<br />
stonden tot hun knieën in de blubber,<br />
terwijl het gevaar letterlijk en figuurlijk<br />
boven hun hoofd hing.<br />
HEIBAAS Tijdens het handheien<br />
zongen de mannen liedjes. Niet<br />
alleen om de tijd te doden, maar<br />
vooral om gelijke tred te houden bij<br />
het optrekken en weer laten vallen<br />
van het heiblok. Tussen de verplichte<br />
openingsfrase ‘Haal op die hei’ en de<br />
slotzin ‘Strijk en zet’, kon van alles de<br />
revue passeren. De liederen werden<br />
meestal door een ‘heibaas’ gezongen.<br />
Handheiers aan het werk in Amsterdam Foto Gemeentearchief Amsterdam<br />
FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 31
Dit was een gespecialiseerde zanger, vaak een oudere heier,<br />
die een groot repertoire aan verzen beheerste. Al zingend<br />
gaf deze heibaas het ritme aan voor de heiers. Voorafgaand<br />
gaf hij het commando: ‘Een, twee, drie’ waarna het heien<br />
begon. Onder het gezang van ‘Haal op die hei’ trokken de<br />
heiers het blok omhoog en lieten ze het vallen. En aan het<br />
slot riep hij: ‘Strijk (laten zakken) en zet (het blok moest op<br />
de paal rusten)’.<br />
JENEVERFLES Het heien van zowel de eerste als de laatste<br />
paal was een feestelijke gebeurtenis en daar kwam vaak<br />
veel jenever aan te pas. ‘Dat is zes, meteen komt hij, met<br />
een volle flesch’. De tekst: ‘We heijen zoo droog’, was een<br />
hint voor de baas dat de mannen te weinig jenever kregen,<br />
dat ze op een ‘droogje’ moesten werken. Verschillende<br />
liedjes gingen dus over de baas met de fles en over het werk<br />
zelf: ‘Haal op je hei, Hij is gewassen, Al in de klei, Was hij<br />
niet gewassen, Dan zou hij niet op dit paaltje passen, Nou<br />
past hij er op, Sla nou die paal boven z’n kop’, (…).<br />
Er werden ook schunnige rijmen gezongen. Gedachten aan<br />
seks en drank moeten de mannen tijdens het zware heiwerk<br />
overeind hebben gehouden. Het beuken van een paal<br />
in de grond was een zinnenprikkelende bezigheid. Veel liederen<br />
begonnen met: ‘Een twee drie, Haal op die hei, Al in<br />
de mei, Al in de grond, Daar staat ie pront, Fris en gezond.’,<br />
waarna er lustig op los werd gefantaseerd. Zo worden de<br />
associaties van de heipaal met het mannelijke geslachtsdeel<br />
uitgebuit in een lied over Maartje Troet van Wormerveer,<br />
die wilde weten hoe diep haar aardigheidje was.<br />
ROMANTIEK De romantiek van het heien is in 1953 voor<br />
Gysbertus van den Brink al lang verdwenen. Hij, die nog met<br />
de heistoommachine werkte, vindt er met de komst van de<br />
elektrische- en dieselheimachines niets meer aan. Want met<br />
de intrede van modernere heitechnieken is de traditie van<br />
het zingen van de heiliederen afgelopen. “Die nieuwerwetse<br />
heiers kennen de liedjes niet meer, die wij zongen.” En op<br />
de, bij het boekje geleverde cd, heft hij uit volle borst nog<br />
maar ‘ns een heilied uit vervlogen tijden aan:<br />
Daar kwam eens een meisje uit<br />
Scheveningen aan, hoezee.<br />
Ze ging met haar doos voor een<br />
winkelraam staan, hoezee.<br />
Ze riep: ik heb vis,<br />
wie naait me d'r 's,<br />
Ik heb jeuk an m'n trut dat<br />
verschrikkelijk is.<br />
Hoezee, hoezee, hoezee,<br />
hoezee, hoezee, hoezee.<br />
32 MAART 2003 FNV BOUW MAGAZINE<br />
HEIEN MET RAMMELSCHIJF EN HEIREEP<br />
De oude heistelling was vijftien meter hoog en bestond uit een driebenige<br />
constructie. Een enorm katrol, de rammelschijf, hing in de<br />
top om de heireep, het trektouw, soepel te geleiden. Met deze<br />
trekhei werden palen met een lengte van twintig meter de grond in<br />
gedreven. Het recordaantal palen heeft het Paleis op de Dam, dat<br />
in de zeventiende eeuw werd gebouwd. Er waren bijna vijftienduizend<br />
heipalen nodig. Zo’n vijhonderdduizend keer werd het heiblok<br />
daartoe opgetrokken. De hoeveelheid heipalen was van belang<br />
voor de stabiliteit van de fundering, maar door betere technieken<br />
en het gebruik van langere palen met zwaardere koppen, konden<br />
gaandeweg minder palen gebruikt worden. Zo waren er tweehonderd<br />
jaar later bij de bouw van het Paleis voor Volksvlijt, nog ‘maar’<br />
tweeduizend palen nodig. Vanaf het einde van de negentiende<br />
eeuw werd bij het heien het stoomheiblok gebruikt, in de twintigste<br />
eeuw volgden de dieselblokken en de dieselhamer. Tegenwoordig<br />
worden de palen ook wel met hydraulische trilblokken de grond<br />
ingewerkt.<br />
‘De hele dag maar op en neer. Over heien, heiliedjes en hoofdstedelijke<br />
muziekgebouwen’. Door Emile Wennekes en Louis Peter Grijp. Het<br />
boekje is op werkdagen van 13.00 tot 17.00 uur te koop bij Muziekcentrum<br />
de IJsbreker, Amsterdam. Prijs: 12,50 euro.
POST<br />
De redactie behoudt zich het recht voor brieven te weigeren of in te korten.<br />
ONWIJS VEEL LOL<br />
Al enkele keren ben ik in FNV Bouw Magazine de<br />
oproep tegengekomen om je op te geven voor het<br />
zomerkamp van de bond. Ik las dat er minder aanmeldingen<br />
zijn dan vroeger. Erg jammer! Ik weet nog goed<br />
dat ik dertien was en naar het kamp ging. We hebben in<br />
die week onwijs veel lol gehad. Er werd van alles georganiseerd.<br />
Er stond een grote tent waarin we aten en<br />
optraden. We deden spellen, speelden rugby tegen de<br />
leiders enzovoort. De laatste avond bij het kampvuur<br />
hebben heel wat meiden en jongens een traantje<br />
gelaten. De week was zo voorbij, veel te snel. Ik stuur<br />
een foto mee van mijn deelkamp in 1987.<br />
Als ik de foto’s terugzie van die tijd hoop ik eigenlijk<br />
wel dat mijn zoontje van vier over negen jaar ook nog<br />
mee kan op kamp. Dus geef je op want je gaat een hele<br />
leuke week meemaken. Ester Bos, Medemblik<br />
BETONBOORDER VEEGT DE VLOER<br />
Met grote ergernis heb ik het stukje in het januarinummer<br />
van uw magazine gelezen met als titel ‘Werken<br />
beste medicijn’ (over het feit dat arbodiensten menen<br />
dat lage rugklachten meestal psychisch zijn en patiënten<br />
snel weer naar hun werk terugsturen, red.). Wat<br />
een belediging voor mensen zoals ik die heel veel pijn<br />
geleden hebben door een hernia in de onderrug. Nadat<br />
ik de laatste keer in het ziekenhuis gelegen heb, moest<br />
ik bij een dokter van de arbodienst komen. Zonder<br />
achter zijn bureau vandaan te zijn geweest, constateerde<br />
hij dat ik wel weer aan het werk kon. Ik ben werkzaam<br />
als betonboorder/zager en meneer vond dat ik<br />
best vloeren kon vegen of zoiets. Ziet u het voor zich?<br />
“Ik ben de bestelde betonboorder maar ik kom alleen<br />
vloeren vegen …”. Mijn neuroloog wilde dat de arbo-<br />
36 MAART 2003 FNV BOUW MAGAZINE<br />
dokter contact met haar zou opnemen maar dat heeft<br />
hij nooit gedaan. Ik ben heel naar behandeld door de<br />
arbodienst maar door het stukje in uw magazine weet ik<br />
nu tenminste waarom. J. Nieuwendijk, Capelle a/d IJssel<br />
OPBOUWEN VAN SENIORENDAGEN<br />
Volgens mij is er veel onwetendheid over het tijdstip<br />
van het opbouwen en opnemen van de seniorendagen.<br />
Dat staat in het CAO-boekje beschreven maar echt<br />
duidelijk is het toch niet. Waar gaat het nu om? De<br />
55-jarige bouwvakker heeft recht op tien seniorendagen.<br />
Voorbeeld: ik word in oktober 55 jaar. Als ik<br />
het CAO-boekje goed lees, krijg ik recht op seniorendagen<br />
met ingang van het rechtjaar waarin ik<br />
55 word, dus met ingang van het rechtjaar 2003/2004<br />
beginnend in april 2003. Dit antwoord kreeg ik ook<br />
van de helpdesk IBL van FNV Bouw.<br />
Enkele collega’s van mij die onlangs 55 werden, zijn pas<br />
gaan opbouwen op het moment dat zij 55 jaar werden<br />
en zij die het nog net niet waren, waren nog helemaal<br />
niet aan het opbouwen. Toen ik hun vertelde dat ze<br />
moesten opbouwen vanaf het begin van het rechtjaar,<br />
wisten zij dat niet. Toen zij de loonadministratie hierover<br />
aanspraken, kregen ze met terugwerkende kracht<br />
alsnog die opbouw met de mogelijkheid deze dagen<br />
mee te nemen naar 2003. Kees Kil, Ossendrecht<br />
ERVARING MET ARBEIDSDESKUNDIGE<br />
Met stijgende verbazing en irritatie las ik het artikel<br />
in het februarinummer van FNV Bouw Magazine over<br />
de rea-begeleider. Ik was toezichthouder bij asbestsloop<br />
bij een bouwbedrijf toen ik in oktober 2001<br />
arbeidsongeschikt werd. De gang van zaken bij de<br />
arbeidsdeskundige verliep echter totaal anders dan in<br />
het artikel. Ik kreeg geen gesprek van vijf kwartier en<br />
ook niet met mijn vrouw erbij. De reumatoloog en de<br />
revalidatiearts stonden op het standpunt dat het<br />
terugkeren op de arbeidsmarkt vooralsnog niet aan de<br />
orde was. De reumatoloog stelde voor een jaar lang<br />
alleen te wennen aan de situatie (ik was rolstoelgebonden)<br />
en te kijken wat er mogelijk was. De arbeidsdeskundige<br />
vertelde echter dat ik aan de hand van de<br />
onderzoeken door de verzekeringsarts werd afgekeurd<br />
voor mijn eigen werk maar wel veertig uur aan<br />
het werk kon in een passende functie. Mijn verbazing<br />
werd nog groter toen ik hoorde dat ik beheerder zou<br />
kunnen worden in een serviceflat met als hoofdbezigheid<br />
het doen van bouwkundige werkzaamheden.<br />
Ik wil met dit verhaal aangeven dat de gang van zaken<br />
bij de arbeidsdeskundige zoals weergegeven in het<br />
artikel niet representatief is. Overigens: zo gauw mijn<br />
situatie het toelaat, meld ik me aan als rea-begeleider.<br />
J. Roosink, Schoondijke<br />
DOOR PETER NOORDERMEER<br />
KLEIN HOEFBLAD EN HET NUT<br />
VAN DE BULTRUGWALVIS<br />
Begin februari zei ik opgewekt tegen een collega die op<br />
het weer zat te kankeren: “Joh, nog zes weken, dan<br />
bloeien het speenkruid en het klein hoefblad!” Hij mompelde<br />
binnensmonds woorden met klote en nog iets met<br />
een k erin. Ik vrees dat ze hem op school niets hebben<br />
verteld over wat er zoal bloeit in de wei en langs de kant<br />
van de weg. Hij is aardig wat jonger dan ik, die collega,<br />
dus misschien was het ministerie van Onderwijs in zijn<br />
lagere schooltijd alvast met vooruitziende blik begonnen<br />
met het schrappen van schoolvakken. En dan moet<br />
zoiets als Kennis der Natuur, of Natuurlijke Historie,<br />
zoals het in mijn tijd heette, al tamelijk gauw aan de<br />
beurt zijn geweest. Ik denk direct na het afschaffen van<br />
de tekenles en de zangles. Laatst vroeg iemand met<br />
kleine kinderen mij of ik de tekst van “Drie emmertjes<br />
water halen” nog uit mijn hoofd kende. En jawel hoor,<br />
het rolde eruit als Gods woord uit een ouderling, waarna<br />
ik ongevraagd ook nog “Op een klein stationnetje”<br />
declameerde, het negende couplet van het Wilhelmus<br />
en de eerste bladzijde uit de Gysbrecht van Aemstel.<br />
Soms test ik mijn geheugen op Korsakoff-verschijnselen.<br />
Oud FNV-voorzitter Hans Pont, kennelijk ook een<br />
begaafd pimpelaar, zei altijd over de ziekte van Korsakoff:<br />
“Zolang ik weet hoe het heet, heb ik het niet!”<br />
Als ik op het werk mijn tweehonderd collega’s één voor<br />
één zou vragen naar hun bekendheid met bijvoorbeeld<br />
de bultrugwalvis en het klein hoefblad, zou de eerste<br />
het met grote voorsprong winnen. En dat terwijl de bultrugwalvis<br />
in Nederland helemaal niet voorkomt en je<br />
half maart hier wel overal dat kleine pestplantje<br />
(‘Tussilago Farfara’ op zijn zondags) de wegbermen<br />
prachtig geel ziet kleuren. En iedereen maar geld<br />
storten op de rekening van Greenpeace voor het<br />
behoud van de bultrugwalvis. Dat beest heeft totaal<br />
geen nut. Het klein hoefblad wel, want ik kan me op de<br />
bloei ervan elk voorjaar verheugen. Ik heb trouwens<br />
wel eens zo’n groene baardaap horen zeggen, dat het<br />
erg slecht is voor het milieu als de Derde Wereld tot<br />
ontwikkeling zou komen. Van mij krijgt Greenpeace<br />
geen cent!<br />
ZWAKKERE WERKNEMERS<br />
“Ik denk dat de vakbond meer de richting zou moeten opgaan van<br />
een stichting zoals Greenpeace of Natuurmonumenten. Mensen<br />
worden daarvan lid omdat ze begaan zijn met de natuur. Van een<br />
vakbond zouden mensen lid kunnen worden omdat ze begaan zijn<br />
met het lot van zwakkere werknemers.” Hoogleraar economie Jules<br />
Theeuwes in de Volkskrant.<br />
MANAGERS? FRAUDEURS!<br />
“De grootste fraudeurs in het bedrijfsleven zijn managers. Wereldwijd tillen<br />
zij in meer dan de helft van alle fraudegevallen hun eigen werkgever.” Dat<br />
meldt, volgens het ANP, accountantskantoor Ernst & Young.<br />
KLEIN MAAR FIJN<br />
“Werknemers keken er smalend<br />
op neer: kleine bedrijven. Voor<br />
een carrière moest je bij de<br />
grote jongens zijn. Nu blijkt het<br />
tij gekeerd. Bij kleine ondernemingen<br />
zijn de werknemers<br />
momenteel veel meer tevreden<br />
dan bij grote.” Carp.<br />
WAT NU WEER?<br />
“De burger moppert. Het ademloos<br />
toekijken naar de scheppingen<br />
van ingenieurs en<br />
stedenbouwers – ‘Kijk eens wat<br />
ze nu aan het bouwen zijn!’– is<br />
omgeslagen in een sceptisch<br />
‘Wat bouwen ze nu weer?’, en<br />
dan: ‘Waarom zijn er geen<br />
leuke, betaalbare huizen in<br />
mijn omgeving?’” Elsevier over de<br />
‘ruimtelijke identiteitscrisis’ van<br />
Nederland.<br />
BOUWFRAUDE IN<br />
BELGIË<br />
“De Belgische minister Verwilghen<br />
(justitie) heeft verontwaardigd<br />
gereageerd op het<br />
feit dat het parket in Brussel<br />
een miljardenfraude in de<br />
bouw, waarbij enkele honderden<br />
aannemers betrokken<br />
waren, heeft laten verjaren.<br />
Daardoor kunnen deze niet<br />
meer gerechtelijk worden vervolgd.”<br />
Cobouw.<br />
WORST<br />
“De FNV wil helemaal geen loonmatiging,<br />
de FNV wil dat veel<br />
mensen een hoge uitkering krijgen,<br />
zodat er krapte ontstaat en<br />
de lonen vanzelf hoog blijven. Dat<br />
de wal het schip op enig moment<br />
zal keren, is Lodewijk de Waal<br />
worst.” Columnist Syp Wynia in Elsevier.<br />
SYMPATHIE VOOR DE BAKKER?<br />
“Veel Nederlanders hebben een grote sympathie voor de<br />
warme bakker, blijkt uit onderzoeken. Da’s mooi.<br />
Ondertussen lopen ze wel massaal naar de supermarkt<br />
om voor een grijpstuiver minder hun brood te kopen.<br />
(…) Nederland telt nu nog zo’n 2500 ambachtelijke bakkers.<br />
In de hoogtijdagen – begin jaren 60 – waren dat er<br />
12.000.” Dagblad van Rijn en Gouwe.<br />
POSTBODE WORDT BIJBAAN<br />
“Het vak van postbode verliest veel van zijn charme.<br />
Door aanpassing van de CAO worden 25.000 banen voor<br />
het leven met een riant pensioen omgezet in bijbaantjes<br />
voor huisvrouwen.” Het economiekatern van de Volkskrant.<br />
DIEREN DUPE VAN STAKING<br />
“In de dierentuin van Soerabaja op Oost-Java zijn vorig<br />
jaar 216 dieren gestorven. Volgens de autoriteiten<br />
hebben wanbeleid en stakingen de dood van de dieren<br />
veroorzaakt. De managers van het dierenpark hadden<br />
al langer ruzie. Dat sloeg over op de medewerkers die<br />
uiteindelijk het bijltje erbij neergooiden. Ze gaven de<br />
beesten geen eten meer en maakten de hokken niet<br />
meer schoon.” Algemeen Dagblad.<br />
FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 37
BOUWFRAUDEURS<br />
REGISTREREN<br />
FNV Bouw pleit voor een landelijk openbaar<br />
register van frauderende bouwbedrijven.<br />
Daarin sluit de bond zich aan bij de<br />
aanbevelingen van de parlementaire<br />
enquêtecommissie die de bouwfraude<br />
heeft onderzocht. Een bedrijf dat betrapt is<br />
op fraude bij aanbestedingen, maar vervolgens<br />
het management vervangt, moet volgens<br />
de bond weer uit het register<br />
geschrapt worden. De werkgelegenheid<br />
van werknemers die niets met de fraude te<br />
maken hebben, mag ook niet in gevaar<br />
komen. Als het aan FNV Bouw ligt wordt<br />
het register niet alleen beperkt tot mededinging.<br />
Ook op zaken als veiligheid,<br />
gezondheid en naleving van de CAO moet<br />
gecontroleerd worden. FNV Bouw is eveneens<br />
voorstander van het voorstel van de<br />
enquêtecommissie om een coördinerend<br />
bouwminister in te stellen.<br />
STAKINGSUITKERING<br />
EN BELASTING<br />
Het is weer tijd om de aangifte voor<br />
de inkomstenbelasting in te vullen.<br />
Veel leden die vorig jaar hebben<br />
gestaakt, vragen zich af of zij van FNV<br />
Bouw nog een jaaropgave krijgen van<br />
de stakingsuitkering. Dit is niet het<br />
geval. Leden die een stakingsuitkering<br />
hebben ontvangen, hoeven deze<br />
niet te vermelden bij de aangifte voor<br />
de inkomstenbelasting. Sinds 1997 is<br />
bij wet geregeld dat de stakingsuitkering<br />
is vrijgesteld van loon- en<br />
inkomstenbelasting.<br />
JONGERENDAG FNV BOUW:<br />
BIER EN BRIDGET<br />
‘Effe met z’n tweeën een kozijn tillen’ of ‘snel een stapel stenen sjouwen’.<br />
Jongeren in de bouw hebben dagelijks met dit soort zware klussen te maken. En<br />
velen doen er stoer over: dat doe je gewoon. Maar ze staan er nauwelijks bij stil<br />
of ze wel veilig tillen en hoeveel ze eigenlijk mogen tillen. Dat bleek tijdens de<br />
Jongerendag die FNV Bouw op 29 januari in Nieuwegein organiseerde voor jongeren<br />
in de bouw. Op de bijeenkomst met het thema ‘Blijf jong, werk gezond’<br />
waren zo’n tweehonderd jongeren afgekomen. Een enkeling gaf ronduit toe dat<br />
hij vooral voor publiekstrekker Bridget Maasland kwam. De blonde presentatrice<br />
ondervroeg de jongeren over veilig werken. Ook de vier meiden die een<br />
modeshow liepen in nieuwe werkkleding, vielen bij de zaal in de smaak. Daarna<br />
mochten de jonge bouwvakkers zelf aan de slag in workshops over tillen, stof en<br />
werkdruk. Zo kregen<br />
ze adviezen over<br />
het tillen van stenen<br />
en voorlichting over<br />
het gebruik van<br />
stofkapjes. De dag<br />
werd swingend afgesloten<br />
met de<br />
band U-dance.<br />
Jonge bouwvakkers doen<br />
mee aan de workshop<br />
tillen. Foto Ton Poortvliet<br />
VROUWEN EN WAO De FNV organiseert op internationale vrouwendag 8 maart in<br />
de Beurs van Berlage in Amsterdam een symposium over ‘vrouwen, werkdruk en<br />
arbeidsongeschiktheid’. Aanmelden kan telefonisch bij Adelina Beekwielder<br />
020- 58 16 502 of per e-mail adelina.beekwielder@vc.fnv.nl<br />
VROUWEN 50+ Op 25 maart organiseert de FNV Vrouwenbond een themadag voor<br />
vrouwelijke leden van de FNV van vijftig jaar of ouder. De bijeenkomst staat in het<br />
teken van sociale zekerheid, wonen en werken. Voor informatie en opgeven (dit<br />
kan tot 15 maart) bellen naar de FNV Vrouwenbond, tel. 020-58 16 398.<br />
FOUTJE In het artikel over oud-vakbondsbestuurder Piet Verdorst (FNV Bouw<br />
Magazine nr. 2) klopt het geboortejaar niet. Piet Verdorst werd in 1858 geboren.<br />
REGIOCONFERENTIE Leden van FNV Bouw kunnen ook in de regio Zuidoost meepraten<br />
over het functioneren van de bond. Op zaterdagochtend 5 april, van half<br />
tien tot een uur, vindt daartoe op vijf plaatsen in de regio een conferentie plaats.<br />
Aanmelden kan nog bij Hans.Wijers@fnvbouw.nl of telefonisch bij het het regiokantoor<br />
(0495-547030).<br />
DOOR ROEL DE VRIES, BONDSVOORZITTER<br />
DUBBELE MORAAL<br />
De welvaart in ons deel van de wereld is voor een deel gebaseerd op de armoede<br />
van anderen. In het dagelijks leven denken we daar liever niet over na. We zijn blij<br />
als we voor een koopje een paar leuke t-shirts op de kop tikken, zonder ons af te<br />
vragen wat de makers daarvoor hebben gekregen. Toch willen we best een rechtvaardiger<br />
wereld, dus schrijven we een giro uit voor een campagne tegen kinderarbeid.<br />
Mij zul je dan ook niet horen zeggen dat de mens slecht is. Integendeel<br />
zelfs: ik geloof in het goede in de mens. Maar ik merk wel hoe gemakkelijk mensen<br />
in verleiding worden gebracht en hoe simpel ze daaraan toegeven. Je fiets<br />
gestolen? Je bent boos, je maakt je kwaad dat ‘de politie toch niks doet’, je hoort<br />
van al je buren hoe vaak zij de laatste jaren een fiets zijn kwijtgeraakt. En wat doe<br />
je dan?! Ik stel vast dat er een markt is voor gestolen fietsen. Menigeen weet ook<br />
een ‘adresje’ waar goede autoradio’s, mobieltjes en laptops te krijgen zijn. Voor een<br />
prikkie. Je bent bijna een dief van je eigen portemonnee als je zulke artikelen in een<br />
gewone zaak koopt...<br />
Toch beseffen we allemaal bij deze voorbeelden dat het om ‘heling’ gaat. Dat is<br />
strafbaar, dat weten we ook. Maar die markt blijft bestaan, dus zijn er genoeg<br />
mensen die hun dubbele moraal vergoelijken: ‘als ik het niet koop, doet een ander<br />
het.’ Want van dat koopje willen we maar al te graag profiteren.<br />
Zo schijnt er op dit moment een groeiend aantal huizenkopers Oost-Europese<br />
bouwvakkers in te schakelen. Hoeveel het er zijn? Ik zou het niet durven zeggen. Of<br />
wij er als bond tegen optreden? Als het loopt via een Nederlandse aannemer,<br />
moeten we met die werkgever een hartig woordje wisselen. Misschien blijkt dan<br />
trouwens wel dat alle papieren in orde zijn. Maar het lijkt erop dat in zulke gevallen<br />
een groepje bouwvakkers enkele weken in een huis bivakkeert. Alleen is het pas<br />
bewoonbaar als ze eerst keuken, badkamer en verwarming hebben gerenoveerd.<br />
Dan zou er wel eens iets mis kunnen zijn: op z’n minst met de huisvesting van die<br />
bouwvakkers! En dan maak je mij niet wijs dat de opdrachtgever dat niet beseft.<br />
En daar maak ik me wel degelijk boos over. In een land waar iedereen praat over<br />
een ‘streng maar rechtvaardig vreemdelingenbeleid’ willen sommige mensen toch<br />
voor een dubbeltje op de eerste rang zitten. Zijn het soms dezelfde mensen die de<br />
uitbreiding van de Europese Unie met de voormalige Oostbloklanden met lede ogen<br />
aanzien ‘omdat we dan overspoeld worden met Oost-Europeanen’?<br />
Ik ben vóór die uitbreiding. Want ik gun onze Oost-Europese collega’s dat ze in hun<br />
eigen land welvaart opbouwen. Zodat ze niet naar het Westen moeten karren om<br />
onder mensonterende omstandigheden een paar rotcenten te verdienen.<br />
Deze column is ook twee weken te lezen op de internetsite www.fnvbouw.nl. Daar verschijnt<br />
vervolgens een extra column van de bondsvoorzitter.<br />
CONSUMENTEN- EN<br />
HUURSERVICE BLIJFT<br />
DEELS OVEREIND<br />
FNV Bouw blijft voor zijn leden adviseren en bemiddelen in<br />
huur- en consumentenzaken maar het inschakelen van<br />
externe adviseurs komt te vervallen. Dat heeft de bondsraad<br />
op 10 februari besloten. Gevolg van het instandhouden van<br />
deze service is een tekort van 55 duizend euro op de begroting<br />
2003. Eind vorig jaar had het bondsbestuur voorgesteld als<br />
bezuinigingsmaatregel de huur- en consumentenzaken uit het<br />
servicepakket te schrappen. De bondsraad vroeg toen om<br />
alternatieve modellen waardoor mogelijk een deel van de<br />
service zou kunnen worden behouden. Het bondsbestuur<br />
legde op 10 februari vier opties voor, variërend van het helemaal<br />
afschaffen tot het helemaal overeind houden van de<br />
huur- en consumentenzaken. Bij het geheel of deels behouden<br />
van de service behoorde een extra contributieverhoging plus<br />
het afschaffen van de landelijke kaderdag. Er deed zich een<br />
merkwaardige patstelling voor toen de bondsraad elk van deze<br />
opties afstemde evenals een motie om de besluitvorming uit te<br />
stellen. Uiteindelijk stemde de bondsraad wel in met een<br />
nieuw voorstel van het bondsbestuur om de advisering en<br />
bemiddeling in huur- en consumentenkwesties te behouden<br />
zonder inzet van externe adviseurs. Omdat de contributie in dit<br />
voorstel niet extra wordt aangepast, accepteerde de bondsraad<br />
wel het genoemde tekort op de begroting voor 2003.<br />
Verder werd besloten het Bureau Beroepsziekten van de FNV<br />
in principe te laten voortbestaan maar de bedrijfsvoering kritisch<br />
te volgen. De bondsraad van 10 februari was de laatste<br />
onder leiding van bondsvoorzitter Roel de Vries. Die gaat in<br />
april met pensioen maar neemt op de jaarvergadering nog<br />
afscheid van de bondsraad.<br />
Bond blijft ook in huurkwesties service verlenen Foto Bert Janssen<br />
38 MAART 2003 FNV BOUW MAGAZINE FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 39
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11<br />
12 13 14 16 15 16<br />
17 18 19 20 21 22<br />
23 24 25<br />
26 27 28 29 30<br />
31 32 33 34 35<br />
36 37 38 39<br />
40 41 42 43 44<br />
Oplossing: 73-34-79-22-36-42-80-1-<br />
19-54-27-30-59-46-10-52-71.<br />
45<br />
46 47 48 49 50 51 52<br />
54 53 54 55 56 58<br />
57 58 59 60 61 62<br />
63 64 65 66 67<br />
68 69 70 71<br />
72 73 74 75<br />
76 77 78<br />
79 80<br />
In FNV Bouw Magazine staat elke<br />
maand een puzzel. Stuur uw oplossing<br />
met vermelding van banknummer<br />
vóór 15 maart naar:<br />
Redactie FNV Bouw Magazine,<br />
Postbus 520, 3440 AM Woerden of<br />
stuur een e-mail met de oplossing<br />
aan redactie@fnvbouw.nl onder vermelding<br />
van het puzzelnummer. U<br />
maakt dan kans op de hoofdprijs van<br />
€ 100 of de twee prijzen van € 50.<br />
De oplossing van puzzel nr. 9 van<br />
januari was: beroepsdeformatie. En<br />
inderdaad: er stond een foutje in.<br />
Excuses daarvoor. De eerste prijs<br />
van 100 euro is gewonnen door C.<br />
van Lierop, Leunen; de twee prijzen<br />
van 50 euro door W. van Hulle, Sas<br />
van Gent en T. Spruit, Sijbekarspel.<br />
De winnaars hebben hun prijs<br />
inmiddels ontvangen.<br />
Horizontaal<br />
1 Ned. schrijver<br />
7 kubus<br />
13 ploegsnede<br />
14 oppervlaktemaat<br />
15 opdracht<br />
17 stil<br />
20 waterplant<br />
23 plaats in België<br />
24 carrosserie<br />
25 Electric Light Orchestra afk.<br />
26 gewoonterecht<br />
28 voor Lat.<br />
29 domoor<br />
30 kaassoort<br />
31 verpakkingsgewicht<br />
33 partieel<br />
35 graanvezel<br />
36 Engelse graaf<br />
38 branie<br />
39 half It.<br />
40 visite<br />
43 boeien<br />
45 met vertraging<br />
46 bezorgen<br />
49 plaats in Zeeland<br />
53 Perzië<br />
54 nauw<br />
56 gekheid<br />
57 moederkip<br />
59 gebergte in Zuid-Amerika<br />
61 deel van de rug<br />
63 bouwmateriaal<br />
64 vervroegde uittreding afk.<br />
65 Nederlands Olympisch<br />
Comité afk.<br />
67 plaats in Drente<br />
68 vriend Frans<br />
69 verklaring<br />
71 meisjesnaam<br />
72 bouwmateriaal<br />
74 verspreid neerwerpen<br />
76 gazen weefsel<br />
77 scheepstouw<br />
78 munt<br />
79 herintrede<br />
80 kookgerei<br />
PUZZEL NR 11<br />
PUZZEL<br />
Verticaal<br />
2 gelijk komen<br />
3 rekenopgave<br />
4 vertaler<br />
5 uierontsteking<br />
6 burcht<br />
7 vissoort<br />
8 vogelsoort<br />
9 roofvogel<br />
10 verbindingsstuk<br />
11 landbouwer<br />
12 wijsgeer Ind.<br />
16 wassen<br />
18 dag kindertaal<br />
19 deel van Ameland<br />
21 meisjesnaam<br />
22 vloeibaar vet<br />
27 rooster<br />
30 stukadoorswerk<br />
32 aspirant reserve-officier afk.<br />
34 deel van Utrecht<br />
35 duw<br />
37 verheerlijken<br />
39 weerkunde verkort<br />
41 Engels bier<br />
42 schrijfgerei<br />
43 voertuig<br />
44 vordering<br />
46 wateroverlast<br />
47 muzikante<br />
48 recht stuk vaarwater<br />
50 troefkaart<br />
51 juffrouw Spaans<br />
52 sierlijk<br />
54 vriendschapsverdrag<br />
55 eerste bijbelboek<br />
58 schaapkameel<br />
59 vervoermiddel<br />
60 water bij Denemarken<br />
62 telwoord<br />
64 rijgkoord<br />
66 dochter van Helius<br />
69 vuilstortplaats<br />
70 voorgerecht<br />
73 viskaar<br />
75 open network provision afk.<br />
FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 45
WEGWIJS<br />
LEDEN VAN FNV BOUW KUNNEN MET VRAGEN OF PROBLEMEN BIJ HUN BOND<br />
TERECHT. DAT KAN DOOR MIDDEL VAN DE VAKBONDSTELEFOON OF PERSOONLIJK<br />
BIJ DE VAKBONDSCONSULENT OF DE VRAAGBAAK VAN DE PLAATSELIJKE<br />
AFDELING.<br />
VAKBONDSTELEFOON 0900 368 26 89 OF 0900 FNVBOUW<br />
(10 eurocent per minuut). Via de vakbondstelefoon kunnen leden<br />
gemakkelijk contact opnemen met:<br />
• de vakbondsconsulent voor vragen over bedrijfstakeigen<br />
regelingen in de bouw- en afbouwsector zoals vakantierechten<br />
RBS of Pris (op dinsdag ook bereikbaar van 16.45 tot 18.00 uur);<br />
• de helpdesk voor vragen over en problemen met arbeid,<br />
inkomen, huur- en consumentenzaken en het rechtenpakket<br />
(op dinsdag ook van 16.45 tot 18.00 uur);<br />
• de ledenadministratie voor vragen over de contributie en het<br />
melden van verhuizing of verandering van werk;<br />
• de CAO-telefoon voor actuele informatie over de lopende<br />
CAO-onderhandelingen.<br />
WATERBOUWTELEFOON 0348 575 657<br />
De waterbouwtelefoon is speciaal bestemd voor leden die in het<br />
baggerbedrijf werkzaam zijn. Bereikbaar tijdens kantooruren.<br />
VBC-KANTOREN<br />
FNV Bouw heeft, verspreid over het land, zo’n veertig vbckantoren.<br />
Daar kunnen leden tijdens de spreekuren bij de<br />
vakbondsconsulent terecht voor vragen over de bedrijfstakeigen<br />
regelingen en met vragen of problemen over werk en inkomen.<br />
Leden die een klacht in behandeling willen laten nemen, kunnen<br />
er een intakeformulier invullen.<br />
Het adres en de openingstijden van de vbc-kantoren staan op<br />
het rechtenoverzicht of zijn op te vragen via de vakbondstelefoon.<br />
AFDELINGEN<br />
FNV Bouw heeft, verspreid over het hele land, vierhonderd<br />
plaatselijke afdelingen. Leden kunnen bij de vraagbaak van de<br />
afdeling terecht met vragen en problemen. Zij kunnen daar<br />
een intakeformulier invullen om een klacht in behandeling te<br />
laten nemen.<br />
Adres en telefoonnummer van de vraagbaak zijn op te vragen via<br />
de vakbondstelefoon.<br />
46 MAART 2003 FNV BOUW MAGAZINE<br />
REÏNTEGRATIEBEGELEIDING<br />
FNV Bouw beschikt over zogenaamde rea-teams, die werknemers<br />
bij dreigende langdurige arbeidsongeschiktheid of<br />
werkloosheid ondersteunen bij hun reïntegratie. WAO’ers<br />
kunnen worden begeleid bij keuringen. Doorverwijzing naar een<br />
reateam geschiedt in overleg met de vraagbaak of de vakbondsconsulent.<br />
HOOFDKANTOOR<br />
FNV Bouw, Postbus 520, 3440 AM Woerden, T 0348 575 575.<br />
Voor zaken die hierboven niet zijn genoemd, kan tijdens kantooruren<br />
contact worden opgenomen met het hoofdkantoor van<br />
FNV Bouw in Woerden.<br />
WWW.FNVBOUW.NL<br />
De internetsite van FNV Bouw is dag en nacht bereikbaar voor<br />
informatie, nieuws en communicatie.<br />
FNV ZBo is een aparte vereniging voor zelfstandigen zonder<br />
personeel (zzp’ers) die werkzaam zijn in de bouw of aanverwante<br />
bedrijfstakken. Leden kunnen er terecht voor<br />
persoonlijk advies, verzekeringen en juridische hulp. Er is<br />
ook een pakket beschikbaar met tips over zaken als offertes,<br />
facturen en betalingsherinneringen. FNV ZBo, Postbus 520,<br />
3440 AM Woerden, T 0348 575 656, zbo@fnvbouw.nl<br />
Postbus 520, 3440 AM Woerden, T 0348 575 557.<br />
redactie@fnvbouw.nl<br />
Leden van FNV Bouw ontvangen FNV Bouw Magazine gratis.<br />
Abonnees betalen € 20,- per jaar. Losse nummers € 2,50.