03033/Bouwmagazine#3 kopie - Afdeling

De grootste tunnelboormachine ter wereld, Aurora, in vol ornaat in een Zuid-Franse fabriekshal. Zij werd in stukken
verscheept naar de Bospolder. Foto HSL-Zuid
die eerder betrokken was bij de
Westerscheldetunnel in Zeeland. Hij
is niettemin steeds weer onder de
indruk. “Het kolossale ervan, de talloze
dingen die erbij komen kijken.
Heel apart allemaal. Je leert hier
iedere dag wel iets. En ik ben ook een
echte treintjesgek. Heb ik van mijn
vader, die werkte bij de Spoorwegen.”
STILLE GETUIGE De HSL-Zuid (de toevoeging
‘Zuid’ is alleen omdat de lijn
van Amsterdam uit in zuidelijke richting
gaat) is een van de grootste bouwprojecten
ooit uitgevoerd in ons land.
Stille getuige is het landelijk gebied
tussen Amsterdam en de grens met
België: één grote bouwput. Even wat
feitjes. De honderd kilometer spoor
komt over en door honderdzeventig
nieuwe viaducten, bruggen en tunnels.
Zeker tweeduizend mensen
werken mee aan de HSL. De lijn
gebruikt 325.099 kubieke meter beton
Wisseling van de wacht bij de tunnelmond. Op de
achtergrond kijkt de Heilige Barbara toe.
26 MAART 2003 FNV BOUW MAGAZINE
(163 olympische zwembaden vol),
34.314 kubieke meter onderwaterbeton
en 40.509 ton aan wapening
(6800 olifanten). Het totale werkbudget:
8,6 miljard euro. Een megaproject
dus dat in 2000 van start ging
na jarenlange procedures. Alleen al
duizenden kap-, sloop- en milieuvergunningen
zijn verleend voordat de
eerste paal werd geslagen. En dat alle-
maal om Nederland te laten aansluiten
op een Europees netwerk van
hogesnelheidslijnen van pakweg
26.500 kilometer. Als alles klaar is in
2007, staan wij in directe spoorverbinding
met steden als Brussel, Parijs
en Barcelona. Een ritje naar de Franse
hoofdstad duurt dan nog slechts drie
uur. Vliegen zonder vleugels, noemen
de projectbazen het. Soms zelfs
sneller dan vliegen, omdat je niet
hoeft in te checken. De overheid als
opdrachtgever en voornaamste geldschieter
verwacht de enorme investering
er makkelijk uit te halen. Zij
houdt rekening met twaalf tot veertien
miljoen reizigers per jaar; de
helft in het binnenland op het traject
Amsterdam, Schiphol, Rotterdam,
Breda en Den Haag, de andere helft
op buitenlandse tripjes.
PARADEPAARDJE Voor het zover is,
moet er wel nog heel wat gebeuren.
De tunnel onder het Groene Hart bijvoorbeeld
is nog niet eens voor de
helft uitgegraven. Op het bouwterrein
in de Bospolder heerst een en al
bedrijvigheid. Liefst zeshonderd man
is hier dagelijks in de weer voor de
Frans-Nederlandse aannemerscombinatie
Bouygues-Koop Tjuchem. De
automobilisten op de A4 kijken uit op
een uit de grond gestampt kantorencomplex
van opeen gestapelde witte
keten. Kiepwagens rijden af en aan van een tijdelijke betoncentrale
naar de randen van de beginschacht. Uit de diepste
krochten van de tunnel klinkt het geronk van machines.
Daar wacht het paradepaardje van het HSL-project: Aurora,
de grootste tunnelboormachine ter wereld, vernoemd naar
de Romeinse godin van de dageraad. In 2004 zal zij het daglicht
weer zien. Het honderdtwintig meter lange gevaarte
weegt meer dan drie miljoen kilo en heeft een diameter van
vijftien meter. Je voelt je een muis als je ernaast staat. Voor
het sommetje van 41 miljoen euro is de machine gebouwd
in een Zuid-Franse fabriek en in delen vervoerd, met een
omweg over drie zeeën en de Dordtse binnenwateren.
«HONDERD KILOMETER
SPOOR DOOR EN OVER
HONDERDZEVENTIG
TUNNELS, BRUGGEN
EN VIADUCTEN»
MECHANISCHE POLS De boormachine valt het beste te vergelijken
met een reusachtige worm die steeds verder de grond
inkruipt. Een gigantisch graafwiel, aangedreven door veertien
zware elektromotoren, glijdt als een glad schild door de
bodem heen. Daarachter zit een mechanische pols die de
14.500 kilo zware stukken tunnelwand (in totaal 35.000
stuks) in de zandgrond vastdrukt. Aparte ‘treintjes’ op luchtbanden
vervoeren materialen van de bouwplaats naar de
Aurora. Daarachter werkt een ploeg aan een tussenwand die
beide sporen van de HSL scheidt. De boor legt zo’n tien
meter per dag af, op goede dagen het dubbele. De tunnel
wordt gebouwd door mensen van talloze nationaliteiten. Op
de machine vooral Fransen, zij zijn deskundigen in het
‘boren in de slappe grond’, zoals dat heet. De 32-jarige
Vincent de Vos uit Delft is een van de weinige Nederlanders
die, naast verder veel Portugezen, op Aurora staat. Als elektriciën
is hij - in ploegendiensten van tien uur per dag, zes
dagen per week - verantwoordelijk voor het onderhoud. Het
is ‘zijn’ derde tunnel. Een prachtige klus. “Veel nieuwe technieken
en je werkt in teamverband, daar hou ik wel van.”
TAALVERSCHIL Het taalverschil met de rest van de ploeg
zorgde aanvankelijk wel voor verwarring. “Dan vroeg
iemand mij iets en deed ik het omgekeerde. Maar nu gaat
het een stuk beter. Zij hebben wat Engels geleerd en ik een
beetje Frans.” Hoewel het een bijzondere klus is, doet hij er
Illustratie Holland Infraconsult
FNV BOUW MAGAZINE MAART 2003 27