HET WEEKBLAD - Zoek direct in de EYE-bibliotheek

Prizren, in Yoego-
Slavië-hier uit de
lucht gefotogra-
feerd - kon even-
goed een Turksche
stad zijn. Brui-
schend stroomt het
water voort, be-
grensd door nauwe
straatjes en over-
spannen door voor
een deel steenen
bruggen. Verschei-
dene moskeeën
zijn er zoowel op
de rotsachtige heu-
vels als in de vlak-
kere benedenstad
opgericht.
•
Een straattooneel
in Serajewo. Mina-
ret na minaret...
bepakte paarden en
Turken met de fez
op het hoofd - een
dergelijk beeld zou
men niet in Yoego-
Slavië zoeken
4 -
■ r'^-'i
WAAR IS n
TURKIJE r
NIET IN...
TURKIJE
w
e weten «llemaal, hoe Moejtafa Kemal Pasja,
de sinds korten tijd overleden president van
Turkije, al het mogelijke heeft gedaan om de fez
van het hoofd zijner landgenooten te doen ver-
dwijnen, hoe hij de harem, heeft afgeschaft en hoe
het Turksche alfabet met zijn voor Europeanen on-
begnjpelijke teeken, dank zij zijn toedoen hoe langer
hoe meer verdwijnt... De vrouwen loopen in Tur-
kije niet meer gesluierd, zij hebben gelijke rechten
gekregen als de mannen, en de geestelijkheid, die
eeuwenlang zoo'n geweldigen invloed in dit land
heeft kunnen uitoefenen, moest een deel van haar
macht aan den modernen door Kemal Pasja dic-
tatoriaal geregeerden staat afstaan . . .
Van het oude Turkije i, er dan ook niet veel over-
gebleven. Of eigenlijk, toch wél! Alleen: men vindt
het niet in . . . Turkijel Om dit land, dat wil zeggen
de sfeer van dit land te'vinden, zooal, wij die nog
kennen uit de oude sprookjesboeken of uit de ver-
tellingen van vroegere decennia, moeten wij in
Europa gaan zoekenl En we zullen dat Turkije vin-
den met al zijn Oostersche kleurenpracht en al zijn
Oostersche gebruiken in dit deel van Europa, dat
nog heden als het restant van het oude Ottomaan-
sche Rijk wordt beschouwd: aan de smalle ku,t,trook,
welke zich ten Oo,ten van de Adriatische Zee uit-
strekt, en die deel uitmaakt van het huidige Yoego-
Slavië.
Het is eigenlijk verbazingwekkend, dat de weinige
Turken, die hier wonen, nog zoo de sfeer van hun
vroegere vaderland hebben kunnen bewaren in een
gebied, dat toch eigenlijk van oorsprong niet het
hunne is. Wie in Monastir of in Serajewo over de markt loopt, vindt
er alles, wat hij zich als „het Oosten" heeft voorgesteld: als stoffage
van het stadsbeeld de minarets der moskeeën; Turken, met de fez
nog op het hoofd, zitten op den grond en verkoopen hun vruchten
en knoflook, tapijten en sigaretten; overal wordt er Turksche koffie
gedronken en de vrouwen, die er door de straten wandelen, zijn nog
diep gesluierd, zooals de Koran het voorschrijft. Voetwasschingen,
gebeds-oproepen, het ramadan, met zijn langen vastentijd - dit alles
vindt men nog in het Europeesche Turkije, dat in Yoego-Slavië ligt.
Witgekalkte huizen met leien daken, bochtige straten, mohammedaan-
sehe restaurants en koffiehuizen, palmen in de hoeken van de bazars,
bontgekleurde schoenen, handwerkslieden - alles wat het Oosten
ons heeft geleverd, treft men hier nog bijeen, alsof men in hei échte
oude Turkije was.
Het is zonderling, maar wanneer men in Belgrado van het vliegveld
vertrekt en na een vlucht van ongeveer drie kwartier op het vliegveld
van Serajewo daalt, ziel men zich plotseling verplaatst in een wereld,
die men reeds sinds langen tijd voor uitgestorven hield en die door
haar Oostersche rust wel in sterke tegenstelling staat met de meer
noordelijk gelegen provincies van Yoego-Slavië, waar een veel
grootere bedrijvigheid heerscht.
Maar hoe dan ook: wie het oude Turkije vinden wil, zooals hij dat
kent uit verhalen en beschrijvingen van vroeger tijd, die zoeke het
niét waar het land Turkije ligt, maar meer westwaarts, in Yoego-Slavië!
De Mohammedaansche vrouw, in het „Europeesche Turkije'
is nog zoo diep gesluierd als de Koran het voorschrijft. ■
Deze foto werd gemaakt op de markt in Serajewo.
Aan het Ochrida-meer. Op den voorgrond een klein
gebouwtje, dat het landschap zijn karakteristieke
eigenaardigheid geeft: een oeroud Turksch fort,
dat vroeger een teeken was van de macht van
den Profeet, doch thans als schaapsstal dienst doet.
Een jonge Turksche kopersmid, die nog niet zijn toevlucht
heeft genomen tot de Westersche machines, maar zijn kunst-
zinnigen arbeid nog geheel met de hand verricht.
Een gedeelte van Serajewo, met op den voorgrond een der talrijke slanke
minarets, waarvan men er meer naar achteren nog verscheidene ontdekken kan.