DE VINPOOTSALAMANDER IN NOORD-BRABANT - Natuurbalans

5 HABITATEISEN VINPOOTSALAMANDER EN INVLOED AMERIKAANSE HONDSVIS
5.1 METHODE
Naast het verspreidingsonderzoek van vinpootsalamander heeft onderzoek naar de
habitateisen van vinpootsalamander plaatsgevonden. Aanvullend is getracht de
veronderstelde negatieve invloed van Amerikaanse hondsvis en zonnebaars in te
schatten.
De dichtheid van adulte vinpootsalamanders en het voortplantingssucces zijn als maat
gebruikt voor de habitatgeschiktheid.
Getracht is een experimenteel onderzoek op te zetten om de invloed van Amerikaanse
hondsvis op vinpootsalamander vast te stellen. Helaas is dit experiment mislukt.
Daarom worden in de uitwerking alleen correlaties tussen vinpootsalamander en
Amerikaanse hondsvis behandeld. Hieronder volgt voor elk van de
onderzoeksonderdelen een toelichting.
5.1.1 Dichtheid adulte vinpootsalamanders
Ter bepaling van de dichtheid en/of de aanwezigheid van vinpootsalamanders zijn in de
periode van half maart tot half juni een groot aantal wateren standaard bemonsterd. Dit
is de hoofdvoortplantingsperiode van vinpootsalamander.
Wanneer er tijdens de standaardbemonstering geen adulte vinpootsalamanders waren
gevangen is de standaardmethode losgelaten. Vanaf dat moment is er intensief
geschept (‘vrij scheppen’) om vast te stellen of de soort wel of niet voorkomt in het
water. Wanneer er tijdens het vrije scheppen geen vinpootsalamanders zijn
aangetroffen, ondanks dat het water werd gezien als kansrijk voor de
vinpootsalamander, is er op korte termijn een twee de bezoek gebracht. Tijdens een
dergelijk herhaalbezoek is enkel vrij bemonsterd zodat ook de data voor het vaststellen
van de habitateisen voor het verspreidingsonderzoek te gebruiken zijn.
Gegevens van de standaardbemonstering zijn genoteerd op het bijbehorende
veldformulier. Hierop is onder andere de totale scheplengte, het aantal gevangen
(adulte) mannelijke, (adulte) vrouwelijke en neotenen/overwinterende larven van
vinpootsalamander en kleine watersalamander (Lissotriton vulgaris) genoteerd. De
larven van deze twee soorten zijn gezamenlijk genoteerd aangezien de larven niet
sluitend van elkaar te onderscheidden zijn. Voor neotenen en overwinterende larven is
één overkoepelende term gebruikt in de veldformulieren: gevangen dieren met larvale
kenmerken (werkelijke larven en neotenen).
5.1.2 Bepaling van het voortplantingssucces
Eind juni/begin juli zijn in de wateren waar eerder adulte vinpootsalamanders zijn
aangetroffen tijdens het gestandaardiseerd scheppen opnieuw standaard bemonsterd.
De dichtheid van de larven is op dezelfde wijze bepaald als de dichtheid van de adulten:
Aangezien een deel van de larven van het voorgaande jaar in het water heeft
overwinterd en pas rond mei/juni het water verlaat (Geraeds 2009; Günther 1996) is
het mogelijk dat een klein deel van de gevangen salamanderlarven larven van het
voorgaande jaar zijn. Er is echter aangenomen dat het aandeel larven dat een dergelijke
uitstel van de metamorfose vertoond nauwelijks het geschatte voortplantingssucces
beïnvloedt.
NATUURBALANS – LIMES DIVERGENS BV adviesbureau voor natuur & landschap
De vinpootsalamander in Noord-Brabant 63