H6 - Dit is de webstek van Frank Vonk / This is Frank Vonk's website

6. De jaren tachtig en negentig. Van tweefasenstructuur naar zelfbehoud
volledig het geval is, zoals je die vindt bij Foucault en andere structuralisten, die
wijs ik met Habermas af. Dat doe ik ook uit politieke overwegingen, moet ik je
eerlijk zeggen. Als ik naar het Duitse verleden kijk en dan vooral naar het
nationaal-socialisme, ben ik emotioneel niet in staat om volledig toe te geven aan
de zogenaamde macht van de structuren en zo weinig geloof te hechten aan de
invloed van het subject. Het is noodzakelijk dat dingen tussen mensen ter
discussie worden gesteld. Ik zou moeilijk kunnen leven in een wereld waar het
denken en handelen van mensen niet meer onderworpen is aan de verplichting tot
rechtvaardiging. (U-Blad van 15.1.1988)
Wolfgang Herrlitz (7 juni 1943, Parlin Kreis Schwetz) werd bij K.B. van 12
augustus 1978 bij de faculteit der letteren benoemd tot gewoon hoogleraar in
de Duitse taalkunde (eigenlijk de linguïstiek, in het bijzonder de
onderwijstaalkunde, alsmede de taalkunde van het Duits). Herrlitz studeerde na
zijn gymnasium-opleiding in 1962 aan de universiteit van Kiel Duits en
geschiedenis; in 1962/63 zette hij zijn studie voort aan de universiteit van
Wenen in Duits en Theaterwetenschappen. In 1967/68 studeerde hij aan de
universiteit van Tübingen. In 1968 behaalde hij de “Wissenschaftliche Prüfung
für das Lehramt an Gymnasien”. (Duits en filosofie als hoofdvakken,
geschiedenis als bijvak) Op 8 december 1971 promoveerde hij tot Dr.phil. Op
een proefschrift getiteld: Funktionsverbgefüge vom Typ ‘in Erfahrung bringen’.
Ein Beitrag zur generativ-transformationellen Grammatik des Deutschen. Van 1
januari 1969 tot 1974 was hij aan de universiteit van Tübingen verbonden. Per
10 april 1974 werd hij hoogleraar in de Duitse taal- en letterkunde aan de
universiteit van Keulen. In september/oktober 1974 was hij gasthoogleraar aan
de universiteit van Odense (Denemarken). Ook heeft de heer Herrlitz aan enige
universiteiten in Engeland en de Verenigde Staten researchwerk verricht.
Over zijn wederwaardigheden tijdens en na de Tweede Wereldoorlog doet
Herrlitz uitvoerig verslag in een U-Blad-bijdrage enkele jaren later. Hierin geeft
hij en beeld van de hiervoor al aangehaald kritische benadering van
machtssystemen en de (voor-)oordelen die leiden tot een problematisering van
bijvoorbeeld de relaties tussen Duitsers en Nederlanders. Op individuele basis
zijn er nauwelijks problemen, op nationaal niveau ligt de zaak anders -- zoals
blijkt tijdens voetbalwedstrijden en vooroordelen over het luidruchtige karakter
van “de” Duitser. Wel, zo betoogt Herrlitz, loopt de Nederlander vast in dit
verleden van de oorlog en het verzet.
Herrlitz ging zelf Duits studeren, nadat hem een “een ‘indrukwekkende’
leraar Duits op het gymnasium” daartoe had verleid. Deze had hem ook een
kritische houding ingefluisterd jegens de generatie van de ouders die zelf
- 306 -