Themadag Mensen met een verstandelijke ... - Marieke de Vrij

Dit meisje heeft in vorige levens veel teleurstellingen gehad en is wat blijven steken
in zelfbeklag. Daar begon ze dit leven ook weer mee, gaf ik al aan. Het huidige leven
helpt haar afscheid te nemen van het zelfbeklag en zaken aan te gaan op basis van
het zeker weten van dat wat ze aangaat. Ze leert zich stapje voor stapje wezenlijk
zelf op te richten.
Dit aspect kom ik erg veel tegen in casuïstiek waarbij een verstandelijke handicap
helpend is om pijnervaringen te verwerken. Het leren loslaten van pijn, teleurstelling,
verdriet, wrok of woede kan makkelijker als je mentaal niet zo alert bent, het kind
leert zich met wezenlijke fijngevoelige zaken bezig te houden die zeer gelukmakend
zijn.
Het kan in het huidige leven ook voorkomen dat een kind na een trauma zich
terugtrekt tot een autistisch en verstandelijk gehandicapt niveau. Dan zie je hetzelfde
proces.
ACHMED
Zo in het geval van Achmed, een Somalisch jongetje. Tot de leeftijd van twee jaar
heeft hij zich normaal ontwikkeld, toen kwam de oorlog en heeft hij veel
gruwelijkheden gezien, die hij niet kon begrijpen. Momenteel is hij 6 jaar en
functioneert autistisch en zwakzinnig. Door de therapie middels Marieke, in januari
jongstleden gestart, wordt hij nu steeds rustiger en minder autistisch. Hij heeft vier
jaren achter de rug van rondjes lopen, veel huilen en gillen, veel nachtmerries en hij
heeft van al het meubilair in huis stukken afgebeten. Ik geef dit voorbeeld, omdat het
bij verstandelijk gehandicapten ook kan voorkomen dat het leven dient als
verwerking van pijnervaringen, zodat men dit soort gedrag te zien krijgt, alleen ligt de
pijn dan vóór dit leven.
Voor dit verhaal over de dialoog is het belangrijk, dat de begeleiders vertelden, dat
hij de energie van woorden wel kon opvangen en begrijpen als we steeds dezelfde
verhalen zouden vertellen. Therapie betekende uitleggende verhalen vertellen over
zijn huidige leven: eerst fijn lekker bij moeder, toen kwam de oorlog met onbegrijpelijke
zaken, volwassenen die angstig waren, hem sloegen omdat hij lawaai maakte
als ze moesten onderduiken, hem weerhielden van plaatsen waar mensen werden
afgeslacht maar waar hij zelf wel persé naar toe wilde. Hij begreep het niet, daarom
trok hij zich terug achter een gordijn van niets meer met deze wereld te maken willen
hebben.
De dialoog van het via dit verhaal vertellen was de eerste keer al een wondertje. Hij
liep rondjes. Moeder geloofde nog nauwelijks in deze therapie. Ik vertelde het
verhaal in het Engels, moeder in het Somalisch en zie ..... halverwege het verhaal
ging hij rustig op de vensterbank zitten en luisterde. Aan het eind van het verhaal
liep hij op zijn moeder toe en gaf haar een zoen. Ontroerend. Voor moeder was het 't
Zwakzinnigen, met speciale aandacht voor het syndroom van Down, 30 maart 1996. pag. 17