Themadag Mensen met een verstandelijke ... - Marieke de Vrij

Pas in 1976 verscheen het eerste proefschrift waarin de intelligentie van
dyslectische kinderen werd onderzocht en die bleek niet af te wijken van de
intelligentie van niet-dyslectische kinderen. Daarna kon er veel genuanceerder
gekeken worden naar de werkelijke problematiek.
Die ontwikkeling zie ik ook in de zwakzinnigenzorg nu, 20 jaar later. Waarmee ik niet
wil zeggen dat de intelligentie, of de mentale alertheid niet afwijkt van andere
kinderen, zoals bij dyslexie, maar wel dat we veel genuanceerder kunnen kijken naar
de senso-motoriek, de basis van de driehoek en de gedrags- en leerstoornissen
kunnen begrijpen die daarmee samenhangen.
Met het denken halen we onze diploma's, behalve misschien ons zwemdiploma,
maar de senso-motoriek heeft te maken met ons waarnemen en handelen in de
wereld, en of we daarmee in evenwicht zijn; en is dat niet veel belangrijker?
Sensorische bijzonderheden komen bij alle speciale kinderen voor. Het is in de
eerste plaats belangrijk ze hierin te herkennen.
Met sensomotoriek, of zintuigontwikkeling of sensorische integratie bedoel ik
nadrukkelijk geen zintuigstoornissen zoals doofheid of blindheid, maar de manier
waarop de zintuigen samenwerken om een beeld te geven van de buitenwereld,
waarin we motorisch handelen. Overigens is ook communicatie zoals spreken,
schrijven en zelfs oogcontact afhankelijk van de motoriek.
Een andere waarneming dan de onze - aannemend dat u en ik dezelfde waarneming
hebben - is je ontzettend moeilijk voor te stellen, en toch is dat het probleem waar
zwakzinnigen mee te maken hebben. We kunnen ons al moeilijk voorstellen wat het
betekent om kleurenblind te zijn. Ik sprak eens iemand die zei dat witte rozen zijn
lievelingsbloemen waren. Ik vond dat opmerkelijk omdat de meeste mensen houden
van rode rozen. Maar hij zei: "Van rode rozen zie ik alleen maar de vorm en niet de
kleur, want ik ben kleurenblind." Hij zag ook geen kersen hangen in een boom. Het is
moeilijk om je voor te stellen hoe iemand die kleurenblind is de wereld ziet. Nu is
kleurenblindheid niet invaliderend, maar nog moeilijker is het om je de waarneming
voor te stellen van mensen waarbij de gestoorde of andere waarneming wel tot
problemen aanleiding geeft, zoals bijvoorbeeld het niet drie-dimensionaal zien, zoals
bij het syndroom van Down voorkomt. Zij hebben geen diepte-zicht, en het is niet
echt een probleem, maar het is wel heel anders.
Zwakzinnigen, met speciale aandacht voor het syndroom van Down, 30 maart 1996. pag. 23