Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

Toen dan eindelijk de Partij van de Arbeid weer kon meeregeren
in het kabinet-Cals, liep dat al spoedig faliekant mis.
De kvp was er niet op voorbereid; het kabinet presenteerde
zich wel erg als een van ‘sterke mannen’, om vervolgens een
reeks psychologische fouten te maken. Het had teveel van de
(verzuilde) stijl van de jaren vijftig om in een veranderd getij te
overtuigen, zoals bleek bij de Statenverkiezingen van ’66, toen
zowel de kvp als de PvdA dramatische verliezen leed.
Dat alles droeg bij aan een opvatting achteraf over de voorafgegane
periode, alsof daar voor de toekomst weinig lering
uit viel te halen. Bovendien was de partij sterk aan het vergrijzen,
al was zij lang niet overal een ‘hemeltergende club van
zelfvoldane kwitantielopers van weleer’, zoals Van Ameron-
gen17 haar heeft gekenschetst. Ontegenzeglijk was de partij
aan vernieuwing toe, zoals in wezen geheel georganiseerd Nederland,
wilde zij in staat zijn de sociaal-culturele omwenteling
van de jaren zestig te verwerken. Zij diende van stijl en
karakter te veranderen om niet tot een anachronisme in de Nederlandse
politiek te worden, zoals in het begin van de jaren
zeventig ds ’70 enige tijd per saldo is geweest.
Als de Partij van de Arbeid in de jaren zeventig grosso mo-
do koers heeft gehouden en — in het bijzonder tijdens het
kabinet-Den Uyl — weer politiek leiding heeft kunnen geven,
dan is dat overigens minder het werk geweest van Nieuw Links
als stroming in de partij dan te danken aan individuele figuren
van het kaliber Den Uyl, Van Thijn, Van Kemenade en Pronk.
De ideële basis van dat kabinet was immers niet door Nieuw
Links ontwikkeld maar door Den Uyls laatste verrichting als
directeur van de Wiardi Beekman Stichting, het rapport Om
de kwaliteit van het bestaanl8, drie jaar voor het ontstaan
van Nieuw Links gepubliceerd. Den Uyl en Pronk hadden vervolgens
een belangrijk aandeel geleverd aan het rapport van
de Commissie-Mansholt19 uit 1972, waarin een poging werd
gedaan de uitdaging van de Club van Rome te beantwoorden.
Van Kemenade werkte een klassiek socialistisch idee uit om
18