Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

More documents

Recommendations

Info

De dekolonisatie van Indonesië Geen van de democratisch-socialisten die meer of minder direct te maken heeft gehad met de dekolonisatie van Neder- lands-Indië, denkt daar met voldoening aan terug. Daar is, met twee militaire acties op Java in ’47 en *48, ook geen enkele reden toe. Men kan ertegenover stellen dat het met het Konink- rijksstatuut (1951) wel vreedzaam is verlopen; men kan zelfs verwijzen naar Belgische (Congo) en Franse (Algerije) zusterpartijen om te demonstreren dat het, nota bene meer dan tien jaar later, nog heel wat erger kon. Ten slotte is er het meest beluisterde — misschien ook meest terechte — excuus: wat was er gebeurd als de PvdA toen, in ’47 of in ’48, uit het kabinet was getreden ; hadden haar ministers niet meer dan eenmaal de kabi- netskwestie gesteld en zodoende de k vp tot enig terugtrekken gedwongen? Dat is zonder twijfel allemaal waar. Trouwens, hoeveel er intussen ook moge zijn geschreven over de dekolonisatie, de precieze rol van de PvdA moet nog steeds systematisch worden onderzocht en geordend. Voor het overige hoeft het in een betoog als dit niet primair opnieuw over de feiten te gaan: Jan Banks proefschrift over die periode levert een nauwkeurig en goed beeld, ook al concentreert hij zijn aandacht op de rol van de katholieken.36 Hoezeer ook gedrongen in het keurslijf van de coalitie en hoezeer ook ‘tegen de muur’ gezet door de publieke opinie, in de jaren tussen 1945 en 1950 hebben sociaal-democraten zware beoordelingsfouten gemaakt. Dat geldt voor de medewerking aan de Hooge-Veluweconferentie, vlak voor de eerste naoorlogse Kamerverkiezingen in 1946, die bij voorbaat gedoemd was tot mislukken en dus tot frustratie bij de Republikeinen te leiden. Een kabinet zonder parlementair mandaat, staande voor verkiezingen, behoorde eenvoudig niet eens te proberen feiten te scheppen, ook al meende luitenant gouverneur- generaal Van Mook dat er haast geboden was. 28
Dat geldt voorts voor Van der Goes’ medewerking — en die van Schermerhorn — aan de zogenaamde ‘aankleding’ van het akkoord, door Schermerhorns commissie-generaal en de Indonesische republikeinen bereikt, eind 1946. Die ‘aankleding’ (eenzijdige Nederlandse interpretatie) van het Akkoord van Linggadjati betekende immers praktisch het opeisen van Nederlandse superioriteit in de nieuwe verhoudingen met Indonesië. De verantwoordelijkheid daarvoor kan niet op anderen worden afgeschoven: Schermerhorn, Jonkman (pvdA-minister van Overzeese Gebiedsdelen) en Van der Goes hebben er volop aan meegewerkt.37 Diezelfde eenzijdige interpretatie schiep vervolgens het klimaat in Indonesië dat militaire actie onvermijdelijk maakte, zoals Schermerhorn in zijn dagboek van die periode heeft moeten erkennen.38 Nederlandse aanvaarding van het akkoord zonder voorbehoud had wellicht zulke actie kunnen voorkomen. De passieve en onvrijwillige medewerking aan de tweede ‘politionele actie’, geforceerd door het drietal Beel, Sassen (Jonkmans opvolger) en Romme, moet zonder voorbehoud worden gezien als een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Partij van de Arbeid. Die actie beoogde immers de republiek te kleineren en alsnog een staatsrechtelijke band met een federatief Indonesië te forceren, hoewel bij voorbaat vaststond dat op enige internationale steun niet viel te rekenen, noch bij de Veiligheidsraad noch bij de Verenigde Staten. Ten slotte, de historie van het Nederlandse gedoe met Nieuw-Guinea is een schoolvoorbeeld van wat Kossmann noemde de ‘onbevallige’ wijze waarop Nederland — tot op zekere hoogte inclusief de Partij van de Arbeid — zich voegde in veranderde internationale verhoudingen.39 Voor geruime tijd verpestte die kwestie de relaties met de leiding van het zelfstandig geworden Indonesië. Men kan zich afvragen wie uiteindelijk het beste rekenschap heeft gegeven van zijn aandeel in de verantwoordelijkheid van het gebeurde: hij die voor eigen handelende verantwoor- 29
Page 1 and 2: Het zevende jaarboek voor het democ
Page 7 and 8: PERSONENREGISTER 168 PERSONALIA MED
Page 9 and 10: een beweging zonder geschiedenis dr
Page 11 and 12: nog steeds, twintig jaar na Nieuw L
Page 13 and 14: Deze twee opstellen hadden eigenlij
Page 15 and 16: Voor een algemeen beeld van die per
Page 17 and 18: aan te nemen dat de Partij van de A
Page 19 and 20: milieu en opleidingskansen van elka
Page 21 and 22: voorkeur hadden gegeven aan de cpn.
Page 23 and 24: net, zegt iets over de socialistisc
Page 25 and 26: was een conceptie die in de jaren z
Page 27: meenschap voor Kolen en Staal, met
Page 31 and 32: Ook de PBO, naar het model van Hein
Page 33 and 34: ging het hier niet om ‘blauwdrukp
Page 35 and 36: Slot Het is er onmiskenbaar in die
Page 37 and 38: zin. Dat alles wordt niet ‘uit de
Page 39 and 40: den Uyl Arbeiderspers, Amsterdam 19
Page 41 and 42: Buitenlandse Zaken, Faculteit recht
Page 43 and 44: Socialisme en koloniën PETER VAN T
Page 45 and 46: koloniale bewind, met name de slech
Page 47 and 48: ogen van de oppositie was het een i
Page 49 and 50: deel te nemen aan het internationaa
Page 51 and 52: eginsel hoger stellen dan ons mater
Page 53 and 54: kan niet “per klasse” geschiede
Page 55 and 56: en verspilling van nationale kracht
Page 57 and 58: is gelegen [...] door vermindering
Page 59 and 60: van de overheid te versterken en de
Page 61 and 62: (Indonesian Press Agency) te Den Ha
Page 63 and 64: politieke rumoer liep het aantal in
Page 65 and 66: Industrialisatie moest worden gesti
Page 67 and 68: er een einde kwam aan de discussie
Page 69 and 70: noemen hier slechts NW-voorzitter K
Page 71 and 72: Noten i. P. van Tuiji, ‘Mijn posi
Page 73 and 74: MEINDERT FENNEMA/RUDY HENRIQUEZ De
Page 75 and 76: ook aan de Antillen kiesrecht toe t
Page 77 and 78: de economie van de Antillen enorm.
Page 79 and 80:
de gekleurde Cura^aose middenklasse
Page 81 and 82:
Ondanks de interesse van de Stuw-me
Page 83 and 84:
ij uitstek, groeide explosief: in 1
Page 85 and 86:
De dp had uiteindelijk succes: de e
Page 87 and 88:
Ook de Nijmeegse hoogleraar F. J. F
Page 89 and 90:
t e n a a n z ie n v a n d e g e b
Page 91 and 92:
De positie van Aruba Doordat de dp
Page 93 and 94:
affinaderij op de Antillen te zulle
Page 95 and 96:
in navolging van Rients de Boer ‘
Page 97 and 98:
ook voor de PvdA, die juist op krit
Page 99 and 100:
8. R. A. Römer e.a., Cultureel moz
Page 101 and 102:
28. Het nieuwe kabinet stond onder
Page 103 and 104:
Profiel W. A. BUDDINGH ’ Een idea
Page 105 and 106:
In 1916 werd Goudriaan benoemd tot
Page 107 and 108:
arbeid er svertegenwoordiging ‘in
Page 109 and 110:
gesteldheid, een doelstelling, een
Page 111 and 112:
Ten slotte, is het socialisme een
Page 113 and 114:
ing. Vanuit die optiek moet de oplo
Page 115 and 116:
der Nederlandse sociaal-democratie
Page 117 and 118:
twee belangrijkste componenten van
Page 119 and 120:
in 1931 door Goudriaan als eerste i
Page 121 and 122:
een echt romantisch nationalist, in
Page 123 and 124:
verschillende instanties gedane voo
Page 125 and 126:
cialist zonder dogma’s’ in de j
Page 127 and 128:
3. S. de Wolfif, En toch...! Driekw
Page 129 and 130:
voor het behoud van welvaart, vrijh
Page 131 and 132:
Rode Familie SJAAK HUBREGTSE Uitgev
Page 133 and 134:
men het eerste exemplaar in gebruik
Page 135 and 136:
prospectussen, maar wordt er geadve
Page 137 and 138:
Van een aanhangsel van de s d a p w
Page 139 and 140:
en katholieke volksdelen) en de wei
Page 141 and 142:
pretenties dan het front te zijn va
Page 143 and 144:
nonfiction (45%), 44 fiction (35%)
Page 145 and 146:
De a p begon ook al snel met het ve
Page 147 and 148:
De Tweede Wereldoorlog Andries Blit
Page 149 and 150:
linkse en Oranjegezinde boeken en b
Page 151 and 152:
Zaandam), en organiseerde ‘Litera
Page 153 and 154:
de aandeelhouder PvdA; een door alg
Page 155 and 156:
Binnen de afdeling nonfiction werd,
Page 157 and 158:
Salden werd een van de belangrijkst
Page 159 and 160:
worden gesloten. Het Vrije Volk ver
Page 161 and 162:
organisatie ook’. Die onafhankeli
Page 163 and 164:
pelijke en morele geborneerdheid, k
Page 165 and 166:
de beginjaren van het Nederlandse s
Page 167 and 168:
Personenregister Adama van Scheltem
Page 169 and 170:
Fortuyn, Pim: 37,41 Fowler-Wright,
Page 171 and 172:
Lier, Th. A. J.M. van: 15, 23,33, 3
Page 173 and 174:
Tromp, Bart: 38 Trotski, L.D.: 161
Page 175:
Sjaak Hubregtse (geb. 1944) studeer
show all

Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?