Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

voor haar verstandhouding met de nationalistische beweging.
De isdp bezette twee, later één zetel in de Volksraad, die haar
werden toegewezen door de gouverneur-generaal. Mede doordat
de partij erg klein bleef (maximaal vierhonderd leden)
heeft de isdp nooit een rol van betekenis kunnen spelen als
voorpost van de Nederlandse sociaal-democratie in Indonesië.
Wel kwamen uit de kring van de isdp enkele bekwame
koloniale specialisten naar voren die later in de sdap een
vooraanstaande plaats innamen, onder meer als woordvoerder
in de Tweede Kamer en als lid van het partijbestuur. In dit
verband is de naam van ingenieur Ch.G. Cramer reeds gevallen.
Verder kunnen worden genoemd: de journalist J.E. Stokvis
en de econoom J. van Gelderen.
Het Koloniaal Congres (1930)
Het Koloniaal Congres van de sdap werd gehouden op 11 en
12 januari 1930 in Utrecht. Aan de orde was een ontwerp-
beginselprogramma bestaande uit twaalf stellingen. Stokvis
vroeg steun voor de nationalistische beweging maar verzette
zich tegen de eis van de linkervleugel om het recht op onmiddellijke
onafhankelijkheid te erkennen, aangezien dit nooit
op korte termijn te verwezenlijken zou zijn. Daarbij bracht
Stokvis drie argumenten naar voren die ook in de komende
jaren een rol zouden blijven spelen.3
In de eerste plaats, zo betoogde hij, kón Indonesië niet onmiddellijk
worden losgelaten, want dan zouden andere, kapi­
talistische landen gereed staan om hun belangen te verdedigen
en Indonesië te bezetten. Immers, een derde van het in Indonesië
geïnvesteerde kapitaal was niet-Nederlands. Bovendien
erkende de sociaal-democratie dat de ‘ontginning, verwerking
en doelmatige verdeling van de natuurlijke rijkdommen der
wereld een belang vormen der mensheid’ (stelling 11). Onafhankelijkheid
was dus alleen maar mogelijk wanneer Indonesië
voldoende bestuurskracht zou hebben om ‘zelfstandig
49