Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

het verband tussen de breuk in de sdap en de vorming van
de koloniale politiek. In de tweede plaats door nader in te gaan
op de voor de koloniale politiek relevante programma’s of programmaonderdelen
en de uitwerking daarvan in de praktijk.
Het artikel is beperkt van opzet. Gekozen is voor de periode
1930-1935, vooral in samenhang met de totstandkoming van
bedoelde programma’s. De nadruk ligt sterk op de gebeurtenissen
in Nederland. Daarmee blijven de ontwikkelingen in
Indonesië onderbelicht. Ook het debat in de Koloniale commissie
van de Socialistische Arbeiders Internationale blijft
hier buiten beschouwing, een debat dat overigens na 1928
nauwelijks meer van betekenis was. Het notenapparaat is
eveneens beperkt tot de belangrijkste bronnen en literatuur.
Voor een uitgebreide verantwoording verwijs ik naar mijn
doctoraalscriptie waarvan een deel verwerkt is in dit artikel.1
In de tekst is zoveel mogelijk de Indonesische spelling van
vóór 1972 toegepast. Alle citaten zijn in de originele spelling
gelaten.
De weg naar het Koloniaal Beginselprogram
Inde eerste vijfentwintig jaar van haar bestaan werd de koloniale
politiek van de sdap gedomineerd door H. van Kol, een
van de ‘twaalf apostelen’ die in 1894 de partij hadden opgericht.
Van Kol bezette samen met Troelstra de eerste twee
zetels die de sdap verwierf in de Tweede Kamer (1897). Door
zijn toedoen werd er in het verkiezingsprogramma van 1901
een passage opgenomen met als strekking dat ‘de ontwikkeling
van het koloniaal beheer in de richting van het zelfbestuur der
Koloniën’ gestuurd moest worden. Van Kol was voorstander
van hervormingen in Indonesië op het gebied van de medische
zorg, het onderwijs en de belastingpolitiek en vond dat de bevolking
moest worden opgevoed tot zelfbestuur door ‘wijze,
onbaatzuchtige voogdij’. Verder bestreed hij in de Tweede
Kamer allerlei misstanden die werden gesanctioneerd door het
45