Collegiale ondersteuning binnen de Nederlandse Politie - Impact

1 Inleiding
In november 2011 is de pilot “Implementatie Richtlijn psychosociale ondersteuning
geüniformeerden” officieel van start gegaan. Het doel van deze pilot is om te komen tot een
werkwijze die een optimale psychosociale ondersteuning garandeert, passend binnen de werkcultuur
van de politie. De pilot leidt tot een heldere en eenduidige werkwijze voor psychosociale
ondersteuning na schokkende gebeurtenissen op het werk. Deze werkwijze is gebaseerd op de
Richtlijn psychosociale ondersteuning geüniformeerden 3 , maar is toegespitst op de praktijk binnen
Nederlandse politie en zal worden opgenomen in de Arbo-catalogus politie. De pilot zal zich daarbij
met name richten op de georganiseerde collegiale ondersteuning, omdat deze methode sterk wordt
aanbevolen in de richtlijn en tevens gangbaar is binnen de Nederlandse politie. De pilot komt tot
stand in samenwerking met Programma Versterking Professionele Weerbaarheid (PVPW) en de
Stichting Arbeid- en Opleidingsfondsen Politie (SAOP) onder begeleiding van Stichting Impact,
Landelijk kennis- en adviescentrum psychosociale zorg en veiligheid bij schokkende gebeurtenissen.
De deelnemende pilotkorpsen zijn politie Fryslân, politie Haaglanden en de politie Hollands-Midden,
politie IJsselland en het Korps Landelijke Politie Diensten (KLPD).
Dit rapport geeft de resultaten weer van de eerste fase van de pilot: de oriëntatiefase. In deze fase
heeft Stichting Impact onderzocht in hoeverre er op dit moment binnen de pilotkorpsen gewerkt
wordt volgens de Richtlijn psychosociale ondersteuning geüniformeerden. De richtlijn is dus
vergeleken met de werkwijze van de pilotkorpsen. Dit is gedaan door middel van focusgroepen en
het analyseren van documenten over psychosociale ondersteuning binnen de pilotkorpsen.
1.1 De Richtlijn psychosociale ondersteuning geüniformeerden
In 2010 heeft Stichting Impact – in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties – de “ Richtlijn psychosociale ondersteuning geüniformeerden” ontwikkeld. Deze
richtlijn is opgesteld in samenwerking met de geüniformeerde hulpdiensten van ambulance,
brandweer, defensie, politie en reddingsbrigades. De richtlijn biedt handvatten om te komen tot
optimale psychosociale nazorg voor medewerkers van geüniformeerde diensten na een schokkende
gebeurtenis. Hierdoor worden stressgerelateerde gezondheidsklachten en werkuitval ten gevolge
van schokkende gebeurtenissen zoveel mogelijk voorkomen. De richtlijn is gebaseerd op de nieuwste
inzichten uit de wetenschap en de praktijk. Als uitgangspunt wordt gesteld dat de meeste mensen in
staat zijn schokkende gebeurtenissen op eigen kracht te boven te komen, met behulp van de eigen
directe omgeving, zoals familie, vrienden, collega’s of lotgenoten. De eigen veerkracht van
medewerkers en georganiseerde collegiale ondersteuning nemen hier een belangrijke rol in.
Na de totstandkoming van de richtlijn was het aan de geüniformeerde diensten zelf om eventuele
veranderingen door te voeren om de psychosociale ondersteuning te laten aansluiten bij de
aanbevelingen uit de richtlijn. Vanuit de Nederlandse politie ontstond de behoefte om eerst op een
gestructureerde manier en met ondersteuning van Stichting Impact de richtlijn specifiek aan te
passen aan de eigen praktijk, alvorens de richtlijn te gaan implementeren.
De eerste opvang na het meemaken van een schokkende gebeurtenis vindt binnen de politie veelal
plaats door collega’s van de georganiseerde collegiale ondersteuning. Op dit moment bestaan er
binnen de pilotkorpsen grote verschillen in werkwijzen en zijn er geen eenduidige afspraken over de
organisatie en werkwijze van de collegiale ondersteuning. Dit dient niet het belang van collegiale
ondersteuning als bijdrage aan de professionele weerbaarheid en is daarmee ook niet in belang van
3 Impact (2010). Richtlijn psychosociale ondersteuning geüniformeerden. Diemen: Impact.
1