Rijksmuseum Amsterdam Jaarverslag 1998

Herinrichting afdeling
Nederlandse geschiedenis
58
Op 27 november 1998 werd in aanwezig-heid
van Z.K.H. de Prins van Oranje de vernieuwde
presentatie van de afdeling Nederlandse
geschiedenis heropend. Het Rijksmuseum, dat
al vanaf zijn oprichting een museum was van
‘Konst en Geschiedenis’, kan weer de ontwikkeling
van de Nederlandse staat vanaf 1500
tot aan de Tweede Wereld-oorlog laten zien.
In een chronologisch verhaal, louter opgebouwd
uit originele objecten.
De afdeling Nederlandse geschiedenis is een van
de vijf grote verzamelafdelingen van ons museum.
Vanaf het moment dat 200 jaar geleden de
Nationale Konst Gallery in het Haagse Huis ten
Bosch werd geopend stond de nationale
geschiedschrijving in ons vaandel. In het
Rijksmuseum-gebouw, dat in 1885 werd betrokken,
benadrukte architect Pierre Cuypers in de
decoratie dat het Rijksmuseum de plek bij uitstek
was waar naast de beeldende kunst van onze
Gouden Eeuw ook de geschiedenis van onze natie
aanschouwelijk werd gemaakt.
De opzet van de afdeling zoals die nu te zien is
dateert in oorsprong uit de jaren ‘70. Het resultaat
dat door toedoen van het toenmalige hoofd
D.H.Couvee en inrichtingsarchitect D.Elffers werd
bereikt, was toen zowel modern als controversieel.
Uiteindelijk werd de inrichting door velen zeer
gewaardeerd. Toch heeft de presentatieopvatting
van iedere generatie maar een beperkte levensduur
en dat geldt waarschijnlijk des te sterker als het de
presentatie van de nationale geschiedenis betreft.
Bij de huidige herinrichting werden niet
alleen de zalen in esthetische zin opgeknapt maar
werd ook het concept danig herzien. In een chronologische
opstelling, louter opgebouwd met ori-
ginele voorwerpen en schilderijen van hoge kwaliteit,
concentreert het verhaal zich nu op de vorming
van het landschap en zijn bewoning, op het
bestuur en de staatsvorming en op de contacten
met andere landen en volken.
Uiteraard blijven de iconen van de Nederlandse
geschiedenis te zien: de Barents-collectie,
het stokske van Van Oldenbarneveld, de boekenkist
van Hugo de Groot, de spiegelversiering van
het bij Chatham veroverde Engelse oorlogschip
Royal Charles en J.W.Pieneman’s enorme schilderij
van de slag bij Waterloo. Daarnaast zijn er echter
ruim 200 nieuwe objecten en afbeeldingen ingebracht,
grotendeels uit eigen collectie en deels
bruiklenen van andere musea. In het oog sprin-
Het ‘lijstenproject’: het terugbrengen van de
originele lijsten bij de schilderijen van de afdeling
Nederlandse geschiedenis