AIR-LIEU - Canons Regular Blog

2* De Opheffing en haar nasleep.
De ,,Opheffitiffswet" te Venlo.
Na lang aarzelen begonnen de Franse wetgevende lichamen in
augustus 1796 de bespreking van de wet op de Opheffing der kloosters
in de geannexeerde departementen, Zonder veel beraadslaging of
tegenkanting werd deze onrechtvaardige wet gestemd op 1 September
en drie dagen later bekrachtigd door de Raad der Oudsten, Hoe kon
't anders! Het waren uitsluitend Franse volksvertegenwoordigers en
senatoren, die 'n beslissing moesten nemen over 't al of niet wegroven
van de sinds lang begeerde, — en reeds degelijk geplunderde, — buit:
het patrimonium der kerkelijke instellingen in de zuidelijke Nederlanden.
Om de rust in *t bezette land zo weinig mogelijk in gevaar te
brengen, zou men niet alle goederen ineens aanslaan: eerst werden de
kloosterlingen aangepakt, daarna pas zou men met de wereldgeestelijkheid
afrekenen.
In 't verslag, dat volksvertegenwoordiger Mailhe over de wet had
opgemaakt, kwam er 'n bewering voor, die bijzonder kwetsend was
voor de kloosterlingen, nl. dat de meesten onder hen niets liever verlangden,
dan hun kloosters te kunnen verlaten. Steunend op deze totaal
nit de lucht gegrepen bewering, trachtte hij de wet goed te praten en
daardoor n schijn van wettelijkheid te geven aan de opheffing der
kloosters en aan de inbeslagname der goederen door de Republiek. De
officiele pers, o.a. L'Eclair zorgde ervoor dat deze brutale leugen over
het zogezegde dringend verlangen der kloosterlingen in brede kringen
verspreid werd. Diep getroffen door deze lastercampagne, vroeg de
geestelijke overheid, dat de kloosters schriftelijk zouden protesteren bij
't Frans bestuur. Deze oproep werd aanstonds zo algemeen beantwoord,
dat de hoogste Franse bewindvoerders te Brussel zich genood*
noodzaakt zagen politioneel in te grijpen tegen het verspreiden van
deze protesten. Ook de Kruisheren van Venlo hebben bij schrijven van
10 September 1796 rechtstreeks bij *t Directoire de la Republique
frangaise geprotesteerd tegen deze lasterlijke berichten, verklarende:
que, loin de desirer, er de reclamer notre suppression, nous navons
rien tant a coeut, que de vivte et de mouvir dans Vetat, au quel nous
nous sommes devoues . . ♦101).
Te Venlo werd de wet op de opheffing der kloosters op 28 Septem
ber van het stadhuis afgelezen 102). Dat bracht de daaropvolgende
101) P. VE&HAEGEN, La Belgigue sous la Domination frangaise 1792-1814,
Brussel, 1935, II (2de «itg.). bl. 301 v.; MEOHELEN, AARTSBISSCHOPPELIJK
ARGHIEF, Bundel Kruisheren, Brief van 10 sept. 1796.
102) In 't departement van de Nedermaas waren reeds enkele maanden tevoren
pogingen gedaan om kloosters op te heffen, nl. in verband met de Gedwongen
Lening. Zo had de centrale administratie te Maastricht op 10 juni 1796 een besluit
uitgevaardigd, waarbij bepaald werd, dat alle kloosters en kerkelijke instellingen,
die achter waren met 't betalen van hun bijdragen voor de Gedwongen Lening zonder
24