Het verHaal van de kleuter

K l e u t e r sSPELEN IN DE TAALJUNGLEanita ChrispijnHet opbouwen en eigen maken van een ruime woordenschat isonmisbaar bij het samen leren, spelen en ontwikkelen. Om goed meete kunnen doen moet je als kind dus niet alleen veel taal aangebodenkrijgen, maar ook de gelegenheid krijgen je die taal eigen te maken.In dit artikel spelen en werken de kinderen van de St. Jozefschool uitBlokker over de jungle. De onderbouwers besteden deze keer extraaandacht aan het uitbreiden van de woordenschat. Ze gebruiken voordit project het prentenboek ‘Feest in de jungle’ als basis voor het activiteitenaanbod.Het verhaal slaat in als een bom en er ontstaat al sneleen jungle aan taal.Korte inhoud van het boek‘Feest in de jungle’Wanneer Python na eenweek zoeken nog steeds eenknorrende maag heeft, verzinthij een list: hij nodigt al zijn‘vrienden’ in de jungle uit vooreen feestje. Helaas blijkt deuitnodiging niet zo feestelijkte zijn, als de dieren haddenverwacht en loopt het bijnaverkeerd af. Gelukkig is olifantnet iets slimmer en worden alledieren gered.• het verbinden van betekenisvolle activiteiten aan de gestelde leerdoelen• het spelscript: het is een lang verhaal, dus niet alle illustraties kunnengebruikt worden• de taal in het boek: hoe zorgen we ervoor dat de taal die bij hetverhaal hoort ieder kind eigen wordt?Juf Sarina heeft doelbewust zes kinderen uitgenodigd om bij haaraan tafel mee te doen met het inrichten van de verteltafel. Het prentenboek,dat zij vanmorgen in de grote kring heeft voorgelezen, ligtopen op tafel. Als juf Sarina erbij komt zitten zegt Ruben direct:’Hijheeft een list bedacht.’ Het groepje raakt in gesprek over de eerstescene van het verhaal: over de slang die honger heeft, waarom we deandere dieren niet zien, wat de slang denkt of zegt. Juf Sarina heeftook een slang meegenomen en nodigt de kinderen uit om te doenalsof ze de slang zijn. Zegt de slang iets of denkt hij het, hoe praat jeals je een list bedenkt?Alle kinderen doen en denken mee.In de onderbouw luisteren de kinderen ademloos naar juf Marian. Demeeste kinderen hebben al snel door dat de slang niet te vertrouwenis: om zijn honger te stillen heeft hij een list bedacht. Ruben weetwat dat betekent: een plannetje. Juf Marian gaat er kort op in. Deconclusie wordt getrokken: een list is een gemeen, stiekem plannetje.Tijdens het voorlezen van het prentenboek last juf Marian nog eenpaar van dit soort momenten in, maar hetis zo spannend dat de kinderen snel willenweten of het goed afloopt. Tijdens het de slangde junglenagesprek maakt juf Marian een start met hongerde woordenlijst. De belangrijkste woorden gemeenuit verhaallijn worden genoteerd.een list verzinnenzijn maagDe woordenlijst wordt gedurende het het feestthema uitgebreid door inbreng van de kinderen(spel, gesprek, boeken) en door aan-een kunstjeuitnodigenvullingen van de stamgroepleider. Zo wordtbijvoorbeeld bij het woord jungle het woord bos toegevoegd om hetverschil te kunnen bespreken. Dit levert dan weer woorden op alsdichtbegroeid, vochtig, struiken en planten. Op deze wijze sluit hetaanleren van nieuwe woorden naadloos aan bij de bestaande woordenschatvan kinderen.Spelen met taalDe eerste activiteit is het opbouwen van de verteltafel naar aanleidingvan het prentenboek. Er is van te voren goed nagedacht over :Het gesprek met dit kleine groepje levert grote betrokkenheid bij dekinderen op: het eerste stuk van het verhaal wordt herhaald en uitgediept,doordat juf Sarina de kinderen op allerlei manieren uitdaagttot meedoen. De kinderen gebruiken hun eigen en nieuwe woordenen denken na over het verhaal. Nu er over dit deel van het verhaal isgesproken, gespeeld, gelachen en nagedacht, zijn ze goed voorbereidop de vervolgopdracht.VerteltafelJuf Sarina gaat met de zes kinderen aan de slag met activiteiten voorde verteltafel. Een van de activiteiten is een tekening maken voorhet spelscript. Lisa gaat aan de slag. Ze tekent met grote precisie debesproken scene. Robbert is bezig met de tekst die erbij hoort. Samenmet juf formuleert hij de zin waarin terugkomt wat zojuist is besproken.De anderen zijn bezig met het schilderen van de achtergrond (dejungle) en het knutselen van de slang.Ondertussen gaat het gesprek over die gemene slang gewoon door.16M E N S E N K I N D E R E N 128 september 2011