Het verHaal van de kleuter

Als je niet speelt,komt het niet goedmet jouSylvia SchipperTijdens een dag van een leergangintensief coachen, ontmoette ik MarkMieras, wetenschapsjournalist enschrijver van de boeken ‘Ben ik dat?’ en‘Liefde’. Hij vertelde over passie, lerenen wat hersenonderzoek ons nog meerte bieden heeft. Ik hing van begin toteind aan zijn lippen. Reden om hemuit te nodigen voor een interview omzijn kennis te delen met de lezers vanMensenkinderen.‘Leren is geen uitvinding van de school’, aldus Mieras. ‘Voordat hetinstituut bestond, ontwikkelden mensen zich al. De hersenen hebbenhun eigen leersysteem. Kinderen leren ook vanzelf wel. Gelukkigmaar! Toch doet de school er wel degelijk toe’, zegt Mark. Hij heeftzich na zijn studie theoretische natuurkunde toegelegd op hersenonderzoeken schrijft hier al tien jaar over. Hersenonderzoek geeftons meer inzicht hoe en wanneer kinderen leren en wat daarvoorbelangrijk is.Hoe kinderen lerenAls je naar gezonde kinderen kijkt, zieje dat ze niets liever willen dan uniekzijn, bijzonder zijn. Kinderen hebbeneen enorme dorst om dingen te leren;zomaar dingen leren, maar liefst dingen,waarin ze bijzonder zijn. Uit psychologischonderzoek weten we dat een rijkeidentiteit bijdraagt aan je geluk. Identiteitzorgt ervoor dat je een verhaal te vertellenhebt, dat je bijzonder bent en dat jeanders bent dan andere mensen. Iets diepin ons heeft de drang om bijzondere hersenente ontwikkelen. ‘Als je de ogen vankinderen of volwassenen ziet glinsteren,dan weet je dat de hersenen in de leerstandstaan, het interne leersysteem isactief. Die breintoestand is gekoppeld aan het plezier dat we aan debuitenkant aan iemand ervaren,’ vertelt Mark.Eenmaal in de ontwikkeltoestand komen er in de hersenen stoffenvrij die de structuur van de hersenen veranderen. Dat is leren. Hersenenzijn een leven lang bezig om de juiste structuur te vinden omoptimaal te kunnen functioneren. De omstandigheden veranderenvoortdurend en daarom zijn hersenen ook levenslang bezig, waarbijde ontwikkeling in de eerste twintig jaarerg hard gaat.Het gedrag dat bij de leertoestand van dehersenen hoort, lijkt in eerste oogopslagvrij inefficiënt. Het is wanordelijk gedrag.Kinderen vertonen speels gedrag, ze wordenheel springerig. Een goede groepsleiderweet dan echter het goede momentte pakken te hebben. De hersenen geveneen signaal: ‘Dit is leuk.’ Ze geven tegelijkeen signaal: ‘Probeer om zo breedmogelijk gedrag te ontwikkelen, want dathebben we nodig om de juiste hersenverbindingente kunnen weven’. Je bentkwetsbaar, als je dingen maar op éénmanier hebt geleerd. Hersenen die op verschillendemanieren iets hebben geleerd,zijn veel flexibeler. Ze hebben een rijkerM E N S E N K I N D E R E N 128 september 201121