Brochure Kinderparticipatie aan lokale mobiliteitsprojecten - Mobiel 21

More documents

Recommendations

Info

1Participatief beleid met grote én kleine burgersHet beleid heeft de stem van de burger en de participatievedemocratie ontdekt. Inspraak en participatie is echter geenvanzelfsprekend succes. Het is de moeite waard, als het de tijdkrijgt om te groeien. Een gemeentelijke overheid heeft er allebelang bij burgers in de watten te leggen. De burger is de klant,maar dat betekent niet dat de klant koning is. Het betekent weldat mobiliteit bespreken en delen een belangrijke opdracht isin het kader van mobiliteitsbeleid en mobiliteitsplannen. Doorinspraak en participatie wordt het mobiliteitsbeleidimmers op verschillende manieren versterkt:- De kwaliteit van het beleid verbetert. Direct betrokkenenbrengen hun ervaringsdeskundigheid in. Zekennen de situatie en weten hoe weggebruikers zichgedragen, waar er parkeerproblemen zijn, waar de bushaltemoeilijk bereikbaar is... Daarnaast brengen ze ookhun belevingsappreciatie in. Bewoners zijn gehecht aanplekken in hun gemeente. Het dorpsplein, een stukje stadswal,een speelplein... hebben belang in het dagelijkse levenvan mensen.- Het draagvlak van het beleid vergroot. Door debevolking actief te betrekken bij het lokale mobiliteitsbeleidleren mensen meedenken over een kwalitatief beleid. Zomaken ze het denkproces mee en raken sterker overtuigdvan het nut van (motieven voor) maatregelen. Dit verhoogtde aanvaardbaarheid van beslissingen.- Het gemeentelijke verkeersbeleid wordt gedemocratiseerd.Uiteraard is een beleidsbeslissing niette herleiden tot één moment. Voorafgaand loopt eeningewikkeld beslissingsproces waarbij allerlei groepen enpersonen hun invloed laten gelden en zo mee beslissen.De ene groep heeft het al makkelijker dan de andere om debeslissers te bereiken. Inspraak en participatie geven meer(en zwakkere) groepen in de samenleving de mogelijkheidom de beslissingen te beïnvloeden vanuit hun eigeninvalshoek.- De beleidsverantwoordelijkheid wordt gedelegeerd/gedeeld.Duurzame mobiliteit realiseren kan eengemeentebestuur niet langer alleen. De medewerkingvan belangrijke mobiliteitsgeneratoren als scholen, bedrijven,jeugdverenigingen, sportclubs... en individuelehuishoudens is noodzakelijk.Vandaag de dag is het samenwerkingsmodel waarin (volwassen)betrokkenen hun deel(tje) van de verantwoordelijkheid opnemenin het mobiliteitsbeleid (hopelijk) geen onbekende meer. Eeneerder onbenut aspect van dit samenwerkingsmodelis de participatie van kinderen en jongeren in hetmobiliteitsproces. De hoofdbedoeling daarvan is, net zoalsbij volwassenen, om interessante inzichten te verwervenmet betrekking tot de ervaringen, noden en behoeften vandeze specifi eke doelgroep.Uiteraard lenen niet alle onderwerpen of projecten zich daareven goed toe. Het komt erop aan om aspecten en momentente selecteren die qua inhoud en timing interessant zijn omkinderen mee in te schuiven in het ruimere proces. Dezebrochure is een instrument om zelf de stap te zetten naarinitiatieven van kinderparticipatie rond mobiliteit.Voor wie meer wil weten over het organiseren van inspraak enparticipatie op het vlak van mobiliteit in het algemeen, verwijzenwe naar de hoofdstukken “Inspraak en overleg in theorie enpraktijk” en “Het belang van communicatie en inspraak” uithet Mobiliteitshandboek en naar “Beraad omtrent mobiliteit”(zie referenties).Kinderparticipatie als onderdeel van het lokale mobiliteitsbeleid4 ı
2Verplaatsingsautonomie zonder auto?!Veel mensen verwarren ‘autonome mobiliteit’ of zich onafhankelijkkunnen verplaatsen met ‘auto-mobiliteit’. Voorvolwassenen betekent een auto vaak simpelweg dat menop eender welk moment naar eender welke plaats kan. Wenemen dan ook steeds vaker de auto om ons te verplaatsen(62 % van alle verplaatsingen in Vlaanderen gebeurt metde auto). Dat komt omdat ons maatschappelijke leven zichde afgelopen decennia op het autovervoer heeft ingesteld.Ondertussen zijn we tot het besef gekomen dat ‘koning auto’nogal wat dictatoriale trekjes bezit. Door de manier waaropmensen wonen en werken zijn ze soms volledig afhankelijkgeworden van de auto. Voor mensen die om medische,fi nanciële, sociale of wat voor redenen dan ook niet over eenauto kunnen beschikken komt dat hard aan (14 % van deVlaamse huishoudens beschikt niet over een personenwagen).Daarnaast worden de files elke dag langer en blijven deberichten over verkeersonveiligheid en -onleefbaarheid,barrièrevorming, geluidsoverlast en milieuvervuiling zichopstapelen. De mythe van ‘mijn auto, mijn vrijheid’wordt stilaan doorbroken. Dat neemt niet weg dat deauto vandaag de dag voor velen toch nog steeds synoniem isvoor onafhankelijkheid. Ook voor kinderen en jongeren neemtde auto in Vlaanderen een belangrijke plaats in. Niet minder dan52 % van alle verplaatsingen die kinderen tussen zes en twaalfjaar maken, wordt afgelegd op de achterbank van de auto(goed voor zowat drie vierden van hun gemiddeld aantalafgelegde kilometers). In de vrije tijd is dit nog meer het geval danvoor woon-schoolverkeer. Het belang van de auto is bovendienin de loop der jaren zeker niet afgenomen. Dit is een belangrijkewaarneming in de context van verplaatsingsautonomie vankinderen. Daar waar de auto bij volwassenen symbool staatvoor ‘vrijheid’ en ‘zelfstandigheid’, zou je kunnen denken datde auto voor kinderen en jongeren het verplaatsingsmiddel bijuitstek is dat staat voor ‘vervoersafhankelijkheid’. Gelukkig isde realiteit toch iets genuanceerder.‘Autonoom zijn’ bestaat altijd in een bepaalde gradatie.Ook een volwassene is zelden volledig autonoom. Hetverplaatsingsmiddel bepaalt mee de graad van mogelijkeautonomie. Wie op de bus moet wachten, kiest het momentvan vertrek niet vrij. Hij of zij is gebonden aan de route die de busneemt. Toch typeren we een dergelijke verplaatsing als ‘eerderautonoom’. Ze is weliswaar minder autonoom dan wanneerdeze volwassene met de fi ets of de auto zou rijden. In dat gevalzijn het moment van vertrek en de gevolgde route vrij. Wanneerhet over kinderen gaat, spelen ook de ouders een relevanterol bij de beperking van autonomie. Ouders geven toelating ofverbieden hun kinderen ergens heen te gaan via die route, opdat uur, zonder begeleiding... Ook praktische aspecten zoalshet al dan niet mogelijk zijn van het brengen/halen van kinderen,zullen de effectieve autonomie mee beïnvloeden.Autonome mobiliteit of verplaatsingsautonomie van kinderen wordt doorgaans gezien als ‘onbegeleide mobiliteit’, op wegzijn zonder directe begeleiding van volwassenen. Een kind dat door de moeder per auto naar de muziekschool gebrachtwordt, lijkt het prototype van een zich niet-autonoom verplaatsend kind. Maar wat indien het kind helemaal zelf heeft kunnenbeslissen dat het naar de muziekschool wil en als het erin slaagt om ma te overtuigen hem/haar te brengen op het momentdat het hem/haar schikt? Dat kind is dan behoorlijk autonoom, precies omwille van het feit dat het zélf kan bepalen hoede verplaatsing verloopt. Autonomie heeft in de eerste plaats immers te maken met bevoegdheden en handelingsmacht.Toegepast op mobiliteit betreft het de vragen ‘in welke mate beheers ik zelf de verschillende aspecten van mijn verplaatsing?’en ‘in welke mate kan ik mijn verplaatsing zelf naar eigen goeddunken organiseren?’ Autonome mobiliteit betekent met anderewoorden greep hebben op de verplaatsing: in de situatie verkeren dat je keuzes kan maken over (1) het al dan niet begeleide karaktervan de mobiliteit en (2) de bestemming (inclusief de actieradius), de route, het tijdstip en het vervoermiddel.ı 5
Page 1 and 2: PLAN VOOR WETENSCHAPPELIJKE ONDERST
Page 3: Jeugd zoekt mobiliteitVeel projecte
Page 8 and 9: Tussen ouders en de wereldDe verpla
Page 10 and 11: 5Kinderparticipatie-initiatievenopz
Page 12 and 13: Stap 3: het uitvoeren en verwerken
Page 14 and 15: - Aanduiden op een plattegrond. In
Page 16 and 17: - Op de tweede bijeenkomst werden t
Page 18 and 19: - Op verschillende plaatsen op de r
Page 20 and 21: Enkele bevindingen:- De actie met d
Page 22 and 23: Zelf aan de slagOVERZICHT IN FUNCTI
Page 24: V.u.: Mobiel 21 vzw, Elke Bossaert,

Brochure Kinderparticipatie aan lokale mobiliteitsprojecten - Mobiel 21

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?