Brochure Kinderparticipatie aan lokale mobiliteitsprojecten - Mobiel 21

Tussen ouders en de wereldDe verplaatsingsautonomie van kinderen is altijd beperkterdan die van volwassenen. Kinderen mogen, kunnen endurven zich niet altijd (onbegeleid) verplaatsen. Hun feitelijkeverplaatsingsgedrag wordt daarenboven beperkt door degeringe interesse die zij voor bepaalde verplaatsingen ofbestemmingen hebben (‘willen’). De mate waarin kinderenzich fysiek kunnen verplaatsen hangt vooral af van factorenwaar kinderen doorgaans weinig greep op hebben zoalsfi nanciële en logistieke middelen, wettelijke licenties, kennisen competenties. Dat ligt anders voor de mate waarin kinderenzich al dan niet willen, mogen en durven verplaatsen, of waarinzij dit zonder volwassen begeleiding willen, mogen of durvendoen. Deze aspecten zijn immers zeer nauw verbonden metde sociale context waarin kinderen leven. Binnen hun gezinvinden kinderen een vertrouwde en geborgen sfeer. Het is ookin het gezin dat de mobiliteit van kinderen voor een belangrijkdeel georganiseerd en geregeld wordt. Dat maakt hen vooreen belangrijk deel afhankelijk van hun ouders. Zij willen hunkinderen enerzijds geleidelijk meer zelfstandigheid geven,maar anderzijds willen ze hen ook nog beschermen. Datgebeurt zowel door regels op te leggen of af te sprekendie de bewegingsvrijheid van hun kinderen beperken (bv.verplaatsingen langs bepaalde routes of op bepaalde tijdstippenverbieden) als door het begeleiden van hun kinderen.Mobiliteit betekent zich bewegen door de publieke ruimte.Plaatsen en routes zijn voor kinderen vertrouwd of wordenmet risico’s geassocieerd, ze bieden uitdagingen, kansen totontmoeting…: kinderen geven er op hun eigen manierbetekenis aan. In de (kleinere) stad is binnen een beperkteradius vaak meer te beleven dan op het platteland, maar de(grotere) stad is potentieel ook onaantrekkelijk: druk, onveiligen onoverzichtelijk. Kinderen zijn zich goed bewust van hetrelatieve onderscheid tussen stad en platteland, en hebbeneen duidelijke voorkeur voor de rust van het platteland omdathet er prettiger is om te vertoeven en te spelen. Wonen enzich verplaatsen in een rustige omgeving vergemakkelijkthet zich thuis voelen in de publieke ruimte. Kinderen wordenvertrouwd met plaatsen en routes onder meer door informeelspel en alledaagse mobiliteit zoals zomaar wat rondfi etsen.Oudere kinderen worden wel meer aangetrokken door de meeruitdagende urbane ruimtes, zonder dat zij zich daarbij afkerenvan het platteland.Zich bewegen in de publieke ruimte houdt ook gevaren in:verkeersrisico’s en sociale onveiligheid. Kinderen ervarendat zij niet zomaar een veilige plaats in het verkeer kunnenverwerven. Soms vinden ze verkeersrisico’s ‘lastig’, maar somsis het verkeer voor hen ook zonder meer gevaarlijk. Dat is zowanneer de situatie onoverzichtelijk is, of wanneer kinderen zich(als zwakke weggebruikers) weggedrukt voelen in het verkeer.Dat laatste heeft vooral te maken met het onvoorzichtige gedragvan sommige chauffeurs van gemotoriseerde voertuigen.Kinderen maken geen scherp onderscheid tussen onaangepastverkeersgedrag en gedrag dat voor sociale onveiligheid zorgt.Voor wie interesse heeft: het rapport van het kwantitatieveonderzoek geeft hierover een schat aan cijfers.8 ı