2013-21e jaargang juni 2013-nummer 2.pdf

More documents

Recommendations

Info

Figuur 3. Incidentie van sepsis < 1 week na transrectaleechogeleide prostaatbiopsie (TRUS-PB).Sepsis na TRUS-PB (%)3,002,502,001,501,000,500,00BK: bloedkweek.2008 2009 2010 2011JaarAantal pos BK (n)Aantal neg BK (n)Sepsis van totaal aantal patiënten 9%)Figuur 4. Incidentie van ciprofloxacine-resistentie in depositieve urine- en bloedkweken per jaar.Ciprofloxacine-resistentie (%)100,0080,0060,0040,0020,000,002009 2010JaarCiprofloxacine-resistentie in pos BKCiprofloxacine-resistentie in pos UK2011ander ziekenhuis, waardoor gegevens ontbreken. Ook zijnniet bij alle patiënten die zich meldden met koorts urineenbloedkweken afgenomen, waardoor monsters mogelijkniet geheel aselect zijn verkregen.Incidentie van infectieuze complicatiesDe incidentie van infectieuze complicaties na TRUS-PBvarieert aanzienlijk tussen verschillende onderzoeken.Recente onderzoeken rapporteren infectieuze complicaties(urineweginfecties, prostatitis of koorts) bij 0,5 tot 4,0%14121086420Totaal aantal bloekkweken (n)van de patiënten. 8-12 Sepsis wordt beschreven bij minderdan 2% van de patiënten. 11,13 Vergelijking van deze cijfers isechter moeilijk door wisselende definities voor bacteriurieen urineweginfecties en uiteenlopende resistentiecijfersen profylactische regimes. De retrospectieve opzet van demeeste onderzoeken kan daarnaast leiden tot een onderschattingvan het aantal infecties. In een recent Belgischonderzoek was een toename in de incidentie van sepsisna TRUS-PB aantoonbaar, van 0,5% in 2003 tot meer dan1,5% in 2009. 11 Deze stijging leek gelijk op te gaan metde stijging in het percentage ciprofloxacine-resistentieonder E. coli-stammen geïsoleerd uit urinekweken. Bij236 patiënten bij wie voorafgaand aan TRUS-PB (onderciprofloxacineprofylaxe) een rectumkweek werd afgenomenwerd groei van ciprofloxacine-resistente stammen gezienbij 25%. Infectieuze complicaties werden vervolgensalleen gezien bij patiënten met ciprofloxacine-resistentestammen en niet bij patiënten met ciprofloxacinegevoeligestammen in de rectumkweek. 11 In een groot Canadeespopulatieonderzoek werd een toename gezien in het aantalziekenhuisopnames binnen 30 dagen na TRUS-PB van 1,0tot 4,1% over de periode 1996 tot 2005. De incidentie vaninfectiegerelateerde ziekenhuisopnames steeg van 0,6% in1996 naar 3,6% in 2005. 14 Deze cijfers komen overeen meteen recent Amerikaans populatieonderzoek. 15Wij vonden een percentage ciprofloxacine-resistentie datveel hoger is (92,9% bij E. coli uit urinekweken, 85,7%bij E. coli uit bloedkweken) dan de recente landelijkeurologische resistentiedata (25% bij E. coli). 7 Dit is teverklaren doordat patiënten met een infectie na TRUS-PBook ciprofloxacineprofylaxe hebben gehad, waardooreen selectie van resistente stammen heeft kunnenplaatsvinden.Mogelijke profylactische regimesGerandomiseerd placebogecontroleerd onderzoek naarhet effect van antibiotische profylaxe voorafgaand aanTRUS-PB is alleen uitgevoerd met fluorchinolonen. 4,5Daarnaast zijn diverse andere profylactische regimesonderzocht, vaak in vergelijking met fluorchinolonen.Het effect van ciprofloxacineprofylaxe is vergeleken metrespectievelijk ceftriaxon, piperacilline/tazobactam,gentamicine, amoxicilline-clavulaanzuur en amoxicilline-clavulaanzuurplus gentamicine. Het percentagepatiënten met bacteriurie na TRUS-PB was niet significantverschillend tussen ciprofloxacine en ceftriaxon en ciprofloxacineen piperacilline/tazobactam. 16,17 Gentamicineen amoxicilline-clavulaanzuur, zowel afzonderlijk alsin combinatie, waren inferieur aan ciprofloxacine inhet voorkomen van bacteriëmie en infectieuze complicaties.18-20 Alleen de combinatie van ciprofloxacine engentamicine leidde tot een lager infectiepercentagevergeleken met ciprofloxacine alleen. 21 In een vergelijkendonderzoek tussen ofloxacine en cotrimoxazol was hetNed Tijdschr Med Microbiol <strong>2013</strong>;21:nr259
percentage patiënten met bacteriurie niet verschillendtussen beide groepen. 22Duur van antibiotische profylaxeDe duur van antibiotische profylaxe in verschillendeonderzoeken varieert van een eenmalige gift antibioticatot een profylactische behandeling van zeven dagen. Erblijken geen significante verschillen aantoonbaar in hetoptreden van sepsis, koorts, prostatitis, urineweginfectiesof bacteriurie wanneer een eenmalige gift ciprofloxacinewordt vergeleken met ciprofloxacine gedurende driedagen. 5,23-27 Slechts in één onderzoek werd een significantlager percentage infecties gevonden bij langdurig (zevendagen) continueren van ciprofloxacine in vergelijking meteen eenmalige gift. 28Conclusies en aanbevelingenVerschillende onderzoeken hebben aangetoond dat hetaantal infectieuze complicaties na TRUS-PB afneemtbij profylactisch gebruik van ciprofloxacine. De laatstejaren neemt zowel het gebruik van ciprofloxacine als hetpercentage resistente gramnegatieve staven sterk toe, ende verwachting is dat dit percentage verder zal stijgen.In dit onderzoek werd een stijging in het percentageinfectieuze complicaties na TRUS-PB aangetoond, voornamelijkveroorzaakt door ciprofloxacine-resistente bacteriën.Dit vraagt om een nauwkeuriger beleid bij patiëntenmet infecties na TRUS-PB, zowel in de eerstelijns- alstweedelijnszorg. Bij alle patiënten dient een urinekweekverricht te worden voorafgaand aan antibiotischebehandeling. Aangezien de verwekkers van deze infectiesvan rectale oorspong zijn verdient het de voorkeur naasteen urinekweek ook een rectumkweek af te nemen. Bijempirische antibioticumkeuze in afwachting van hetkweekresultaat moet rekening gehouden worden metde zeer grote kans op ciprofloxacine-resistentie. Er zijnvooralsnog geen onderzoeken beschikbaar die een overstapnaar het gebruik van andere profylactische antibioticadan ciprofloxacine ondersteunen. Wel is er voldoendebewijs beschikbaar dat een eenmalige dosis van 500 mgciprofloxacine per os even effectief is in het voorkomenvan infecties als een regime van drie dagen of meer. Teruitsluiting van kolonisatie met ciprofloxacine-resistentepathogenen wordt tevens geadviseerd voorafgaand aantoediening van profylaxe een urine- en rectumkweek afte nemen. Gezien de stijgende incidentie van infectieuzecomplicaties na TRUS-PB en de verwachte verdere stijgingin ciprofloxacine-resistentie is meer onderzoek naar alternatieveprofylactische regimes noodzakelijk.DankbetuigingProf. dr. T.A. Boon, emeritus hoogleraar Urologie UMCUtrecht, leverde aanvullingen op dit artikel.Referenties1. Bosch J, Prins A. Urologie. 2e herziene druk. Houten: Bohn Stafleu vanLoghum; 2010. p. 161-169.2. European Association of Urology. Guideline on Prostate Cancer 2012. p. 18.3. American Urological Association. Best Practice Policy Statement onUrologic Surgery Antimicrobial Prophylaxis 2011. p. 19.4. Kapoor DA, Klimberg IW, Malek GH, Wegenke JD, Cox CE, Patterson AL,et al. Single-dose oral ciprofloxacin versus placebo for prophylaxis duringtransrectal prostate biopsy. Urology. 1998;52:552-8.5. Aron M, Rajeev TP, Gupta NP. Antibiotic prophylaxis for transrectalneedle biopsy of the prostate: a randomized controlled study. BJU Int.2000;85:682-5.6. Puig J, Darnell A, Bermúdez P, Malet A, Serrate G, Baré M, et al.Transrectal ultrasound-guided prostate biopsy: is antibiotic prophylaxisnecessary? Eur Radiol. 2006;16:939-43.7. NethMap Consumption of antimicrobial agents and antimicrobialresistance among medically important bacteria in the Netherlands 2012.p. 30-50.8. Shigemura K, Matsumoto M, Tanaka K, Yamashita M, Arakawa S, FujisawaM. Efficacy of combination use of Beta-lactamase inhibitor with penicillinand fluoroquinolones for antibiotic prophylaxis in transrectal prostatebiopsy. Korean J Urol. 2011;52:289-92.9. Hedelin H, Claesson BEB, Wilpart A. Febrile reactions after transrectalultrasound-guided prostatic biopsy: a retrospective study. Scand J UrolNephrol. 2011;45:393-6.10. Zaytoun OM, Vargo EH, Rajan R, Berglund R, Gordon S, Jones JS.Emergence of fluoroquinolone-resistant Escherichia coli as cause ofpostprostate biopsy infection: implications for prophylaxis and treatment.Urology. 2011;77:1035-41.11. Steensels D, Slabbaert K, Wever L de, Vermeersch P, Poppel H van,Verhaegen J. Fluoroquinolone-resistant E. coli in intestinal flora ofpatients undergoing transrectal ultrasound-guided prostate biopsy-shouldwe reassess our practices for antibiotic prophylaxis? Clin Microbiol Infect.2012;18:575-81.12. Minamida S, Satoh T, Tabata K, Kimura M, Tsumura H, Kurasaka S, etal. Prevalence of fluoroquinolone-resistant Escherichia coli before andincidence of acute bacterial prostatitis after prostate biopsy. Urology.2011;78:1235-9.13. Lange D, Zappavigna C, Hamidizadeh R, Goldenberg SL, Paterson RF,Chew BH. Bacterial sepsis after prostate biopsy--a new perspective.Urology. 2009;74:1200-5.14. Nam RK, Saskin R, Lee Y, Liu Y, Law C, Klotz LH, et al. Increasing hospitaladmission rates for urological complications after transrectal ultrasoundguided prostate biopsy. J Urol. 2010;183:963-8.15. Loeb S, Carter HB, Berndt SI, Ricker W, Schaeffer EM. Complications afterprostate biopsy: data from SEER-Medicare. J Urol. 2011;186:1830-4.16. Cam K, Kayikci A, Akman Y, Erol A. Prospective assessment of the efficacyof single dose versus traditional 3-day antimicrobial prophylaxis in 12-coretransrectal prostate biopsy. Int J Urol. 2008;15:997-1001.17. Cormio L, Berardi B, Callea A, Fiorentino N, Sblendorio D, Zizzi V, et al.Antimicrobial prophylaxis for transrectal prostatic biopsy: a prospectivestudy of ciprofloxacin vs piperacillin/tazobactam. BJU Int. 2002;90:700-2.18. Roach MB, Figueroa TE, McBride D, George WJ, Neal DE. Ciprofloxacinversus gentamicin in prophylaxis against bacteremia in transrectalprostate needle biopsy. Urology. 1991;38:84-7.19. Hori S, Sengupta A, Joannides A, Balogun-Ojuri B, Tilley R, McLoughlin J.Changing antibiotic prophylaxis for transrectal ultrasound-guided prostatebiopsies: are we putting our patients at risk? BJU Int. 2010;106:1298-302.20. Madden T, Doble A, Aliyu SH, Neal DE. Infective complications aftertransrectal ultrasound-guided prostate biopsy following a new protocolfor antibiotic prophylaxis aimed at reducing hospital-acquired infections.BJU Int. 2011;108:1597-602.21. Ho HSS, Ng LG, Tan YH, Yeo M, Cheng CWS. Intramuscular gentamicinimproves the efficacy of ciprofloxacin as an antibiotic prophylaxis fortransrectal prostate biopsy. Ann Acad Med Singapore. 2009;38:212-6.Ned Tijdschr Med Microbiol <strong>2013</strong>;21:nr260
Page 1 and 2: 21 e Jaargang | Juni 2013 | Nummer
Page 3 and 4: Van de redactieDe jaargetijdenE. He
Page 5 and 6: ARTIKELVerleden, heden en toekomst
Page 7: Tabel 2. Percentage positieve EV- e
Page 10 and 11: 19. Harvala H, Robertson I, McWilli
Page 12 and 13: IntroductieProstaatcarcinoom is de
Page 16 and 17: 22. Isen K, Küpeli B, Sinik Z, Sö
Page 18 and 19: In summary, a successful molecular
Page 20 and 21: Tabel 1. PrimersequentiesOntwerp Ta
Page 22 and 23: Referenties1. Allen P. What’s the
Page 24 and 25: COMBACTEOnderdeel een van het progr
Page 26 and 27: mogelijk in het geding is. Met het
Page 28 and 29: Figuur 2. Schema verificatie diagno
Page 30 and 31: VERENIGINGSNIEUWS‘Biofilms on the
Page 32 and 33: innenkomst op het laboratorium een
Page 34 and 35: PROMOTIES17 januari 2013J.M.A. van
Page 36 and 37: 24 mei 2013S.M.E. VrouenraetsNon-in
Page 38: Richtlijnen voor auteursHet Nederla

2013-21e jaargang juni 2013-nummer 2.pdf

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?