| 2 | beheer & organisatie - 04 2012Op dit moment staan er enkele belangrijke veranderingenop til voor de lokale besturen met eencultureel-erfgoedconvenant. De Vlaamse Gemeenschapwil steden en gemeenten blijven ondersteunenin de ontwikkeling van hun cultureel-erfgoedbeleid.Wel zal de manier waarop dit gebeurt,veranderen. Zo zal zij in de toekomst alleen nogcultureel-erfgoedconvenants kunnen sluiten metintergemeentelijke samenwerkingsverbanden en deVlaamse Gemeenschapscommissie. Dit betekentconcreet dat een aantal steden die vandaag eencultureel-erfgoedconvenant hebben lopen (Hasselt,Kortrijk en Aalst) hun werking zullen moetenuitbreiden door te gaan samenwerken met omliggendegemeenten, als zij nog door de Vlaamse Gemeenschapondersteund willen worden voor hunlokaal cultureel-erfgoedbeleid.Vijf steden (Antwerpen, Gent, Brugge, Leuven enMechelen) krijgen een aparte regeling. Zij kunnennog wel als individuele gemeente ondersteund wordenvoor de ontwikkeling van het lokale cultureelerfgoedbeleid,maar hiervoor zullen zij geen convenantmeer afsluiten. In plaats zal met een andereformule worden gewerkt (via “beleidsprioriteiten”en “meerjarenplannen”).Voor alle duidelijkheid: dit zijn nog plannen. Omdie te kunnen realiseren is een aanpassing van deregelgeving vereist, met name van het Cultureelerfgoeddecreetvan 2008. Daar is men nu volopmee bezig. De Vlaamse Regering hechtte inmiddelshaar tweede principiële goedkeuring aan het voorontwerpvan nieuw decreet. Het is de bedoeling dathet Vlaams Parlement het nieuwe decreet definitiefzal goedkeuren voor de zomer van 2012.Planlastvermindering?De aanleiding tot de aanpassing van de regelingmet de cultureel-erfgoedconvenants is hetDecreet op de Planlastvermindering, dat hetVlaams Parlement op 6 juli 2011 heeft goedgekeurd.Dit Planlastendecreet legt nieuwe,algemene regels op over de wijze waarop gemeentenen provincies subsidies aanvragen enverantwoorden bij de Vlaamse overheid. Als gevolgvan dit decreet moeten een aantal anderedecreten worden aangepast. Een ervan is hetCultureel-erfgoeddecreet van 2008, met namewat betreft de bepalingen over de cultureel-erfgoedconvenants.Wil je meer weten over planlastverminderingen de aanpassing van het Cultureel-erfgoeddecreet?Raadpleeg de website van de betrokkenVlaamse administraties: het agentschap BinnenlandsBestuur (http://binnenland.vlaanderen.be)en het agentschap Kunsten en Erfgoed(www.kunstenenerfgoed.be).
3. In de praktijkTerug naar vandaag: wat betekent een cultureelerfgoedconvenantnu in de praktijk? Op basis vanhet huidige Cultureel-erfgoeddecreet, kunnen decultureel-erfgoedconvenants vandaag drie soortendoelstellingen bevatten:a) versterken van het lokale cultureel-erfgoedvelden vergroten van het maatschappelijk draagvlak;b) ondersteunen van de lokale cultureel-erfgoedactoren;c) uitbouwen van een cultureel-erfgoedforum.a) Versterken van het lokale cultureel-erfgoedvelden vergroten draagvlakIn de eerste plaats bevat elke convenant doelstellingenom het lokale cultureel-erfgoedveld te versterkenen de bevolking te sensibiliseren over cultureelerfgoed. De cultureel-erfgoedcel probeert dezedoelstellingen te realiseren door diverse projectenop te starten en/of te coördineren. Deze projectenkunnen resulteren in de meest uiteenlopendepublieksgerichte acties, gaande van een tentoonstellingof publicatie, tot websites, erfgoedkoffers,wandelroutes, erfgoedklassen, theatervoorstellingenen zelfs festivals. Maar de cultureel-erfgoedcellenzetten ook in op de minder zichtbare kant vanhet cultureel-erfgoedwerk, met bijvoorbeeld registratie-en conservatieprojecten, wetenschappelijkonderzoek of calamiteitenplanning. Of zij co<strong>mb</strong>ineren,vanuit een integrale benadering, erfgoedzorgmet -ontsluiting. Een mooi voorbeeld hiervanzijn de beeldbanken, waarbij zowel wordt ingezetop onderzoek, registratie, bewaring als ontsluitingvan foto- en beeldmateriaal.Deze projecten hebben meestal een achterliggendedoelstelling: de cultureel-erfgoedcel wil zo lokalecultureel-erfgoedactoren met elkaar laten samenwerkenen bruggen bouwen naar andere beleidsdomeinen.Neem bijvoorbeeld de organisatie van eententoonstelling. De cultureel-erfgoedcel zal zo’nproject niet volledig zelf uitwerken, maar hiervoorsamenwerken met een heemkundige kring, een lokaalmuseum, het gemeentearchief, de toeristischedienst en de gidsenbond. Het is de bedoeling dat aldeze actoren in zo’n projecten hun eigen expertiseinbrengen, die met elkaar delen en zo van elkaar leren.Precies door deze expertise-uitwisseling – overde grenzen van sectoren en organisaties heen – wilde cultureel-erfgoedcel experimenteren stimuleren,een meerwaarde creëren voor zowel erfgoedspelersals publiek en zo ook het draagvlak vergroten voorcultureel erfgoed in de eigen stad of regio.Cultureel-erfgoedcellen beschouwen lokale erfgoedverenigingenals een volwaardige en heelwaardevolle partner om mee samen te werken.Zij vragen hen dan ook geregeld om mee te werkenaan een cultureel-erfgoedproject of om onderzoeksresultaten,expertise of collectiestukken terbeschikking te stellen. Zo’n samenwerking is vooreen erfgoedvereniging niet altijd evident: vele verenigingenhebben al de handen vol met hun dagelijksewerking en zitten met heel eigen problemendie zich vaak situeren op het vlak van huisvesting,middelen of mensen. Toch kan zo’n samenwerkingmet andere actoren en een cultureel-erfgoedcelheel wat voordelen opbrengen. Verenigingen kunnenzo hun werking extra zichtbaar maken of eenproduct uitwerken dat ze anders moeilijk op huneentje kunnen realiseren. Om een voorbeeld te geven:de erfgoedcel Brugge heeft in 2010 intensiefsamengewerkt met de heemkringen rond het project‘Onderweg van Steenbrugge naar Ingelmunster’.Centraal in dit project stond een 18de-eeuwsekaart van een oude steenweg. Deze kaart werdgedigitaliseerd en toegankelijk gemaakt via het internet.Dit vormde de aanleiding voor een boeiendesamenwerking met de heemkundige kringen uit degemeenten op het traject van deze steenweg. Dekringen bestudeerden de kaart en schreven bondigeteksten over de plaatsnamen die op de kaart stondenvermeld. Deze informatie werd vervolgens toegankelijkgemaakt via de online versie van de kaart(zie www.historischebronnenbrugge.be). Op dezemanier werd lokaal historisch onderzoek op eenheel verrassende en eigentijdse manier ontslotennaar een breed publiek. Dit bijzondere project wasnatuurlijk alleen maar mogelijk omdat de krachtenwerden gebundeld. Het is een cliché, maar wel eenmet een grond van waarheid: samen sta je zoveelsterker.b) Ondersteuning van cultureelerfgoedverenigingenEen cultureel-erfgoedconvenant bevat ook doelstellingenom cultureel-erfgoedverenigingen te ondersteunen.Dit past binnen het ‘complementaircultureel-erfgoedbeleid’, waarbij is afgesproken| 3 | beheer & organisatie - 04 2012