1nIh9JI

InleidingVia allerhande tijdelijke projecten (bv. ‘Suikerbonen en beschuit met muisjes’, ‘Rodekool metappeltjes’, ‘Bakkersgeneraties’, etc.) bracht het Centrum Agrarische Geschiedenis in het verledenreeds het voedingsverhaal tot leven, zij het op een fragmentarische manier. CAG wil nu opstructurele basis meer aandacht besteden aan alle fasen van de voedselketen: het volledige trajectvan op het veld tot op het bord. Het Traject Voeding is de eerste stap om dit themaveld voedingbeter in kaart te brengen.Het erfgoed van eten en drinken behoort tot ons roerend cultureel erfgoed. Onder roerend cultureelerfgoed verstaan we objecten (voorwerpen die verplaatsbaar zijn), maar ook verhalen, tradities endocumenten die bewaard zijn en dit idealiter ook blijven voor de volgende generaties. Eten endrinken zijn twee humane basisbehoeften die altijd en overal zullen blijven bestaan. Mensen kunnenniet zonder, en hebben nooit zonder gekund. Deze twee thema’s brengen dan ook erfgoed uit elkeregio en uit elke periode voort. In onze voedingsgeschiedenis zijn er opvallende tijdsgewrichten waarte nemen. Zo verandert vanaf de 19 de eeuw onze samenleving volop door de industrialisering. Dankzijde industrialisatie komen er steeds ingenieuzere machines die de tijdsintensieve handenarbeidovernemen. Steeds betere kennis en nieuwe materialen zorgen ervoor dat de werktuigen voorproductie, vervaardiging en bereiding van voeding elkaar snel opvolgen. De landbouwcrisis van circa1880 maakt het dan weer moeilijk voor de landbouwers om nog te leven van de traditionelelandbouwactiviteiten (op kleine schaal gemengde landbouw van akkerbouw en veeteelt). Deze crisiszorgt ervoor dat de boeren zich meer richten op andere (landbouw)activiteiten zoals veeteelt entuinbouw en beïnvloedt zo het verdere verloop van de voedingssector. Door serieproductie daalt dekostprijs van voedingsmiddelen. Het materieel en immaterieel erfgoed dat deze veranderingenillustreert en documenteert is na verloop van tijd in heel wat kleine en grote musea maar ook in veleprivéverzamelingen terecht gekomen. Wat er zich juist in deze collecties bevindt, is onduidelijk. Eengoed overzicht ontbreekt. 1De laatste jaren geniet dit specifieke erfgoed steeds meer belangstelling. Bier, frieten, witloof enlokale streekproducten… ze behoren allemaal tot ons culinair erfgoed. Het is een heel toegankelijkonderwerp waar iedereen zich mee kan associëren. Het onzeker economisch klimaat en deglobalisering lijken zich te vertalen in een stijgende populariteit van streekeigen producten. Velengrijpen terug naar vroeger, naar ‘het vertrouwde’ (hoewel het voor velen meer ontdekken en bijlerenbetreft). Niet voor niets zijn nu heel wat gerechten ‘op grootmoeders-wijze’ terug populair. Eenandere opvallende trend is het kweken van eigen groenten en kruiden. De ecologische voetafdrukverkleinen kan hierbij eveneens een doel zijn. Ook de oude productietechnieken en -methodenkrijgen steeds meer aandacht. Dankzij deze groeiende belangstelling, en als deelaspect binnen debasiswerking van het Centrum Agrarische Geschiedenis, kon het project Traject Voeding tot standkomen. Dit project heeft als doel een stand van zaken en analyse te geven met betrekking tot het nogaanwezige erfgoed over eten en drinken in Vlaanderen en Brussel. Het is belangrijk dat dezevoorwerpen niet verloren gaan, omdat zij de rijke geschiedenis van eten en drinken in onze regiobelichten. Dit materieel erfgoed bevindt zich in verschillende collecties, oftewel verzamelingen.Verzamelen, dikwijls begint het heel onschuldig, toevallig. Iemand vindt een voorwerp mooi of erhangt een speciale herinnering aan vast. Of hij weet dat het een ‘oud’ object is en denkt dat het welzeldzaam kan zijn. Meer heeft men soms niet nodig om te besluiten het voorwerp bij te houden. Hetis een herkenbaar verhaal voor velen en kan het begin van een verzameling inluiden. Want misschienziet deze persoon wel een gelijkaardig voorwerp of een voorwerp met dezelfde betekenis en houdt1 Y. Segers en L. Van Molle, Leven van het land: Boeren in België 1750-2000, Leuven, 2004, p. 50-52 en Kunstenen Erfgoed, cultureel erfgoed, zie http://www.kunstenenerfgoed.be/ake/view/nl/397731-Erfgoed.html4