Download pdf - Architectuur Lokaal

aten hiervan slaan vaak bij verschillendepartijen neer. Ook bij afzonderlijkegebouwen is het niet eenvoudigom zichtbaar te maken dat meerkwaliteit bijdraagt aan duurzaamheid.Toch moet een overheid een zocompleet mogelijk beeld hebben vankosten en opbrengsten. Alleen metdeskundige ondersteuning kan eenwethouder de feiten op een rij krijgen.Vervolgens moet je proberen om departijen bij elkaar brengen waar dekosten en opbrengsten terecht komen.Dan kan je beslissingen nemen dieook op termijn goed uitpakken.Er ligt nu dus een grote verantwoordelijkheidbij de provincies en degemeenten om samen met anderepartijen te werken aan de ruimtelijkekwaliteit van ons land. Het rijk zaldaarbij behulpzaam zijn waar het kan.Zo wordt er nu gewerkt aan vereenvoudigingvan de regelgeving voorde groene ruimte. Daarnaast wordtuitwisseling van ervaringen en kennistussen gemeenten en andere partijennog steeds gefaciliteerd met hetkennisplein (zie ook pag. 77). Met hetuitwisselen van ervaringen tussen delokale partijen krijgt men handvattenaangereikt hoe te komen tot optimalewaardecreatie, een goede samenwerkingen innovatieve financieringsconstructies.Gemeenten waren gewend hun ruimtelijkeambities te financieren metontwikkeling van nieuwe bouwlocaties.Het inzakken van de marktmaakt duidelijk hoe kwetsbaar ditverdienmodel is. Het heeft zijn tijdgehad en deze generatie wethoudersstaat voor de uitdaging omalternatieven te zoeken. Gemeentennemen veel beslissingen zelf, het rijkkan ervoor zorgen dat er eerst eenzorgvuldige afweging plaatsvindt. Zowordt het wellicht dit jaar al verplichtom de SER ladder voor bedrijventerreinente gebruiken. Hiermee kunnenburgers hun overheid aanspreken opvragen als “Is dat nieuwe terrein welnodig?”, “Is serieus naar alternatievengezocht?”’‘We komen dezelfdeproblemen tegen alslokale bestuurders.’Bouwen op Ambitie pagina 84 85Ovink: ‘Door verrommeling aan deorde te stellen willen we niet desuggestie wekken dat de Nederlandseruimtelijke ordening failliet is. Integendeel.Als je dit land binnenrijdt, zieje dat de standaard nog steeds hoogligt. Vanuit snelwegpanorama’s is eruitzicht op een waanzinnig mooi land.Maar het is wel kwetsbaar. Nederlandkan het zich niet veroorlovenslordig met ruimte om te springen.Ik ga er van uit dat we met de nieuwegemeentebestuurders professioneelpubliek opdrachtgeverschap eensterke impuls kunnen geven. Professioneelopdrachtgeverschap om tekunnen sturen op de realisatie vankwaliteit en gericht op de ontwikkelingenvoor de lange termijn. Datvraagt om een zeer deskundig ambtelijkapparaat. Veel overheden hebbeninhoudelijke kennis verwaarloosdin de jaren ’80, toen procesdenkende overhand kreeg. De vergrotecomplexiteit zorgde tevens voor meerad hoc sturing door deze waan vande dag. Dat pure procesdenken enprocessturen is een verkeerde keus,daar komen we gelukkig langzaamaanop terug. Het gaat om inhoud enproces gelijktijdig in positie. Bestuurdersmoeten de ambitie hebben omeen werkelijk voorbeeldig en professioneelopdrachtgever te zijn. Daarvoormoet de gemeentelijke organisatievolop investeren in deskundigheid enprofessionaliteit. En dat staat los vanbezuinigingen. Ook een afgeslankteoverheid kan inhoudelijk goed onderbouwdebeslissingen nemen. Er isgeen behoefte aan meer ambtenaren,maar aan mensen met de juiste kwalificaties,aan een verantwoordelijketop en verantwoordelijk opdrachtgeverschapmet lef en vertrouwen.De praktijk van het Europees aanbestedenbewijst dat we met vluchtenin het proces de kwaliteit uit het oogverliezen, de bureaus afschrikkenen onnodig op kosten jagen en demaatschappij niet krijgt wat zeverdient voor een veel te hoge prijs.Een professioneel ambtelijk apparaatmoet een eigen opvatting hebbenover het gewenste resultaat. Daaris geen uitgebreide staf voor nodig.Als ze klein en slagvaardig blijvengaan overheden vanzelf op zoek naarkrachtige allianties met maatschappelijkeorganisaties en bedrijven. Datmaakt ze slimmer en sterker. Daarheeft iedereen baat bij, natuurlijk ookde rijksoverheid.’ (DB) Nationaal ProgrammaHerbestemmingNederland is leger dan menigeen weet.De leegstand in kantoren bedraagt bijna 7miljoen vierkante meter. In winkelstratenstaan zo’n 40.000 verdiepingen boven winkelsleeg. Dagelijks groeit de leegstand met één extraboerderij, wekelijks met twee kerken en maandelijksmet één klooster. Ook fabrieken, scholen,gemeentehuizen, kazernes en andere beeldbepalendegebouwen komen vrij. Te midden van al dieleegte staan ook meer dan duizend monumentalegebouwen te wachten op een nieuwe toekomst.Leegstand gaat echter over meer dan alleenaantallen en vierkante meters. Het gaat omgebouwen die al een leven geleefd hebben en eenverhaal te vertellen hebben. Dat blijkt ook telkensweer als deze gebouwen worden herbestemd.De gebouwen hebben een grote uitstraling diepartijen aanzet tot investeren. Herbestemmenbevordert de economie van een wijk en geeftsoms zelfs een impuls aan een hele stad. Herbestemdegebouwen vormen als icoon vaak eenbelangrijk kristallisatiepunt voor gebiedsontwikkeling.Herbestemmen leidt bovendien tot hetbehoud van identiteitsdragers en is daarmee ookeen culturele daad. Ook zijn er meer en meermilieu- en duurzaamheidsargumenten die pleitenvoor renovatie en herbestemming in plaats vansloop en nieuwbouw.Vanuit het rijk wordt zowel in het architectuurbeleidals in de monumentenzorg aandacht gegevenaan dit vraagstuk. Herbestemming is tot eenvan de pijlers van dat beleid benoemd. In dezecontext heeft de Rijksdienst voor het CultureelErfgoed een nationaal programma in het levengeroepen om herbestemming te bevorderen. DeRCE doet dat samen met andere overheden encorporaties, ontwikkelaars en bouwers, ontwerpersen cultuurhistorici, eigenaren en gebruikers.De komende vier jaar werken die partijen aande agenda die de praktijk van herbestemmingbevordert, innovatie stimuleert en het belang vanherbestemming agendeert. Een agenda kortomvoor iedereen die op leegstand wil sturen en metherbestemming aan de slag wil. Een agenda voor u.Kijk op www.herbestemming.nu voor informatieover subsidiemogelijkheden, kennis over herbestemmingen een netwerk aan partijen. Werkateliers voor wethoudersHet Nationaal Programma Herbestemmingen Architectuur Lokaalstarten in 2011 met werkateliersspeciaal voor wethouders. Eenatelier bestaat uit drie bijeenkomstenop relevante, inspirerendelocaties in Nederland. Aan dehand van praktijkvoorbeelden uiteigen gemeente, door bezoek aanprojecten, en samen met deskundigenuit diverse disciplines komenuiteenlopende aspecten tusseneerste gedachte en opleveringaan bod. Vooraf geformuleerdepersoonlijke leerdoelen en eenresultaatgerichte aanpak staangarant voor het vergroten van strategischinzicht en praktische kennis.De werkateliers vinden plaats op 2februari, 15 april en 22 juni 2011.Meer weten? Mail naarindira.vantklooster@arch-lokaal.nl.Dr. Schaepmanstichting/basisschool St. Plechelmus en de gemeente Hengelo transformeerden met Leijh Kappelhoff Seckel van den Dobbelsteenarchitecten een voormalige kerk tot basisschool. De opdrachtgevers zijn genomineerd voor de Gouden Piramide 2010, Rijksprijs voor inspirerendopdrachtgeverschap in de architectuur. Fotografie: Architectuur Lokaal.