Pijn bij Kwetsbare Ouderen - NVAM

terug naar de inhoudsopgaveOpioïden bij neuropathische pijnEffectiviteitEisenberg et al (2005) vonden, dat toediening van opioïden gedurende tenminsteacht dagen in geval van neuropathische pijn 14 eenheden meer pijnreductie gaften opzichte van placebo op een VAS-schaal (0-100). Dit komt overeen met eeneffectgrootte van ongeveer 0,6. Voor fantoompijn bleken zowel tramadol alsmorfine effectief (Wu et al, 2008; Wilder-Smith et al, 2005).In het geval van neuropathische pijn gaat op basis van de evidence uit debestudeerde literatuur (zie evidence tabellen in bijlage F) binnen de groep vanopioïden de voorkeur uit naar oxycodon en tramadol.VeiligheidZie bespreking opioïden in paragrafen 5.3 -5.5Cutane pijnstillingCutane NSAID’s, zoals diclofenac of salicylzuurderivaten, worden gebruikt in dehoop de aan systemische toepassing van NSAID’s inherente bijwerkingen tebeperken (Tugwell et al, 2004). Deze middelen lijken op de korte termijn, in demeeste studies minder dan vier weken, beperkt effectief en veilig, maar er is nogonvoldoende over bekend om een meer definitieve uitspraak te doen, zeker voorde langere termijn (Mason et al, 2004a; Mason et al, 2004b).LidocaïneVolgens de literatuur over klinische trials waarin lidocaïne 5% is onderzocht, wordtdit alleen gebruikt in de behandeling van neuropathische pijn. Er is bewijs datlidocaïnepleisters effectief zijn in geval van neuralgie na een herpesinfectie, maarde mate van pijnstilling is meestal niet vergelijkbaar met die van systemischtoegediende gabapentine of TCA’s.Khaliq et al (2007) vonden in twee trials van goede kwaliteit met patiënten metneuralgie na een herpesinfectie een verschil in pijnreductie van 0,42 (95% BI:0,14; 0,69) tussen een lidocaïnepleister en een placebopleister. De pijn werdgemeten op een zespuntsschaal. In een recent onderzoek van Baron et al (2009)onder patiënten ouder dan 18 jaar met postherpetische neuralgie en diabetischepolyneuropathie is nagegaan of lidocaïnepleisters even effectief zijn als pregabaline.Na vier weken behandeling met 5% lidocaïnepleisters of pregabaline (150mg per dag eerste week; 300 mg per dag vanaf tweede week) bleek eenzelfdemate van analgesie te zijn bereikt. De primaire uitkomstmaat was het percentagepatiënten met een daling van de pijnintensiteit met tenminste twee of een absolutewaarde van ≤ vier op een 11-puntsschaal. De percentages waren 65 en 62voor lidocaïne respectievelijk pregabaline. Patiënten behandeld met lidocaïnehadden aanmerkelijk minder last van bijwerkingen: vier tegen 39%. Ook staaktenaanmerkelijk minder mensen de behandeling vanwege bijwerkingen: een tegen20%. Dit ondersteunt het belang van lidocaïne voor de behandeling van lokaleneuropathische pijn.Er zijn nauwelijks gegevens beschikbaar over lidocaïnepleisters voor andere typenvan (neuropathische) pijn. Farmacokinetische studies hebben laten zien datsystemische lidocaïneconcentratie binnen een veilige marge blijven met doses totvier pleisters in een etmaal. Bijwerkingen zijn mild, komen zelden voor en betreffenmeestal huiduitslag. Lidocaïnepleisters zijn relatief gecontra-indiceerd bijleverfalen. Deze pleisters, Versates ®, mogen alleen worden afgeleverd opbewustheidsverklaring (artsenverklaring). Een artsenverklaring, soms ookbewustzijnsverklaring genoemd, moet door een arts worden ingevuld als deze hetnoodzakelijk acht een geneesmiddel voor te schrijven waarvoor in Nederland geenhandelsvergunning (meer) is. De artsenverklaring moet worden verstrekt aan deimporteur. De arts geeft de verklaring aan de apotheek, die het bij bestelling vanhet middel aan de importeur doet toekomen. De verklaring is onder meer verkrijgbaarvia de website van de IGZ (Horikx, 2010).multidisciplinaire Richtlijn pijn bij kwetsbare ouderen82