Belafonte magazine Spring 2016

interview
En ja, wat krijg je dan met die zeeslagen en het denkproces
daarbij? Zo doen zich in de geschiedenis soms gebeurtenissen
voor die leiden tot actie. Zoals het oprichten van een
‘Regiment de Marine’, dat te boek is komen te staan als het
Korps Mariniers. Ter verdere professionalisering van de eigen
zeemacht, zodat daarmee potentiële vijanden geweerd, de
eigen handel effectief beschermd en eigen invloed versterkt
konden worden. Of een andere gebeurtenis, zoals het door
Nederland uitvoeren van een maritiem-amfibische aanval
op de kust van Engeland (Chatham), waarbij een groot
deel van de Engelse vloot buiten gevecht werd gesteld. Niet
zomaar. Maar juist omdat we kort daarvoor door de Engelsen
diep in ons hart én onze geldbuidel waren geraakt toen zij ten
noorden van Den Helder tientallen van onze koopvaarders
tot zinken hadden gebracht.”
Wat was de taak van het Korps Mariniers?
“Mariniers werden van origine ingezet om de belangen
van de Lage Landen te beschermen. En om bij te dragen
aan de bescherming van de internationale rechtsorde. Niet
alleen op zee, maar ook vanuit zee, en op land als het nodig
was. Als onderdeel van het Navy - Marine Corps team zijn
mariniers ook in recente jaren regelmatig aan boord van
marineschepen geplaatst en bij maritieme operaties actief
geweest. Of het met het handhaven van embargo-operaties
(in de Adriatische Zee of Perzische Golf) te maken had , of
met interventie-operaties om gegijzelden aan boord van
koopvaardijschepen te bevrijden (voor de kust van Somalië
en in de Indische Oceaan), of met bijdragen aan antiterreurof
aan antidrugsoperaties (bijvoorbeeld in het Caribisch
gebied) – we zijn regelmatig op zee te vinden.
Ook voeren mariniers operaties uit op het grensvlak van zee
en land. Zoals in Haïti in 1995, Albanië in 1999 en Liberia in
2004. Of langs de kusten van oostelijk Afrika, waar we sinds
2008 actief zijn bij antipiraterijoperaties of langs westelijk
Afrika, bijvoorbeeld bij de bestrijding van ebola of bijdragen
aan lokale en regionale (maritieme) capaciteitsopbouw.
Verder steken mariniers ook op humanitair gebied
regelmatig de handen uit de mouwen. Zoals in het Caribisch
gebied waar eilanden en andere grensgebieden van zee en
land regelmatig geteisterd worden door natuurfenomenen
als orkanen. Zo zijn we ingezet in Honduras, Nicaragua,
Dominica, maar ook op St Maarten en in Suriname.
Mariniers hebben ook aan land veel operaties uitgevoerd.
Zoals in Bosnië, Kosovo, Cambodja, Irak, Afghanistan en
Pakistan. Maar ook in Eritrea, Ethiopië, Tjaad en Mali,
om maar een paar voorbeelden te noemen. Dus waar we
oorspronkelijk voor zijn opgericht, het beschermen van
de belangen van Nederland en die van de internationale
rechtsorde, is eigenlijk doorvertaald door de jaren heen.”
Zou u hiermee kunnen zeggen dat de grondbeginselen
van het Korps nog steeds gelden?
“Ja dat klopt, dit is nog steeds de basis. Zo stelde de
oprichtingsacte uit 10 december 1665 dat zeesoldaten
geschikt moesten zijn voor inzet op zee en aan land. Deze
inzet op zee, vanuit zee en aan land zijn nog steeds in het
hedendaagse mariniersoptreden terug te vinden. Mariniers
kiezen overigens niet wáár ze worden ingezet en waarvoor.
Ze zijn eenvoudigweg gereed om de Nederlandse belangen
te dienen en de internationale rechtsorde de helpende hand
te reiken waar en wanneer dat maar van hun gevraagd wordt,
om te beschermen wat ons in Nederland dierbaar is. Dit
vergt een zeer flexibele mindset, een can do-benadering en
een veelzijdig inzetbare capaciteit. Expeditionair optreden
zit mariniers dan ook in het bloed. In hun DNA”.
Hoeveel mariniers dienen in het Korps?
“Circa 3000”.
Wat zijn de eigen de eigenschappen van een goede
marinier?
“Doorgaan waar anderen stoppen of niet eens aan beginnen.
En gaan waar geen weg is, of geen weg meer is. Altijd over
grenzen gaan, creatief, inventief, avontuurlijk en nieuwsgierig
. De echte kracht van het Korps is dat heel verschillende
mensen uiteindelijk als marinier één zijn met elkaar. Eén
zijn qua focus, commitment, trots, discipline, inventiviteit,
doorzettingsvermogen, teamgeest, wilskracht en humor.
Eén zijn qua verbondheid, kracht en toewijding. En één zijn
in de intrinsieke wil om samen een bepaalde klus zo goed
mogelijk te klaren. Mariniers willen altijd en overal het beste
uit zichzelf en uit hun team halen. Op de grens van leven en
dood kan niemand zich namelijk permitteren genoegen te
nemen met een tweede plaats. ‘Niets is onmogelijk’ is een
belangrijk motto van mariniers. En met die instelling leveren
zij prestaties die zelfs zijzelf vooraf nooit voor mogelijk
hadden gehouden, als leider én als team. Deze instelling
wordt gedurende de opleiding en training als het ware in het
DNA van de marinier geinjecteerd. Het vloeit in de aderen
zodat een marinier altijd doorgaat. Tegelijkertijd staat hij
er nooit alleen voor en dát is de kracht van verbondenheid.
Want alleen kun je weliswaar heel veel, maar samen kun je
alles.”
Ik heb u wel eens horen zeggen: “Het moet ook tussen de
oren goed zitten”, wat bedoelt u daarmee?
“Ja, ‘het goed tussen de oren zitten’ is een cuciale
randvoorwaarde – zelfs van levensbelang! Stabiel, standvastig
zijn, niet wispelturig en ‘out of the box’ denkend. Kijk, de
belangrijkste 15 centimeter in het gevechtsveld zit tussen de
oren. Iedereen denkt meteen aan wapenssystemen, maar het
gaat juist om te proberen een slimme, denkende marinier
neer te zetten, die tegelijkertijd over grenzen kan, wil en
ook durft te gaan. In het menselijke brein zitten eigenlijk
onbegrensde mogelijkheden besloten. Laat ik het anders
zeggen. Mariniers zijn voorbereid op een ongelijke strijd
onder ellendige omstandigheden. Er is altijd te weinig tijd
en te weinig geld. En ook het aantal mannen houdt zelden
over. Waar middelen schaars zijn, komt het des te meer
aan op inventiviteit, improvisatievermogen en denkkracht.
En die zijn in het Korps gelukkig ruim voorhanden. In een
wereld waar we altijd te stellen hebben met schaarste aan
tijd, geld, mankracht en materieel, bestaat nooit schaarste
aan denkkracht.
Naast denkkracht is mentale weerbaarheid cruciaal!
Immers, hoe kwetsbaar ben je voor invloeden van buiten?
Ben je überhaupt beinvloedbaar, of ben je standvastig? Hoe
ga je met al die impulsen om die van buiten komen? Voor
dit beroep zijn mentaal stabiele mensen eenvoudigweg
essentieel. Daarnaast hebben sommigen geen inzicht. Ze zijn
wellicht briljant met negens en tienen op hun rapport, maar
ontberen inzicht, inlevingsgevoel en vermogen zich continu
aan te passen. Dus we zoeken slimme, creatieve mensen met
inzicht, inlevings-, aanpassings- en incasseringsvermogen.
Mensen die naast de theorie vooral de praktijk aan kunnen.
Om in teamverband door kunnen gaan en onder stress —
zeg maar— iets aanpakken, en niet bij het eerste dipje gelijk
afhaken of in zichzelf keren.”
Hoeveel mensen gaan er in de basisopleiding per jaar?
“Zo’n 250 kandiaten doorlopen per jaar de mariniersopleiding.
De basisopleiding duurt 24 weken. Daarnaast doorlopen
mariniers, onderofficieren en officieren in eenheidsverband
een opwerktraject van zo’n 10 maanden. ”
Wat typeert volgens u een goede leider ?
“Dat is natuurlijk een groot onderwerp. In ieder geval
doorloopt elke leider bij de mariniers ten minste dezelfde
opleiding als de mariniers zelf. De Praktische Opleiding tot
Officier der Mariniers, de POTOM, gaat nog een graadje
dieper en breder, want je moet natuurlijk naast het fysiek
en mentaal ondergaan van de meest uiteenlopende
uitdagingen ook nog effectief leiding kunnen geven.
Kijk, je moet tenminste hetzelfde hebben meegemaakt
en dat bindt ook meteen mariniers met elkaar. Of hij
nou marinier is of officier, dat maakt niet uit. Het gaat om
verbinding en verbondenheid. Verbondenheid is een van
onze kernwaarden, onze korpswaarden, naast kracht en
toewijding. Zeker als je in een crisisituatie verkeert. Dan weet
je wat iedereen heeft meegemaakt, je weet wat ze kunnen
en zij weten wie jij bent. Vooral in hoogveranderlijke, zelfs
chaotische, omstandigheden moet je geen verwarring
krijgen. Stabiliteit en een ‘common ground’ —zeg maar – een
solide fundament. Sommige bedrijven hebben ook zoiets als
een ‘common ground’, zoals KLM bijvoorbeeld. Ook daar is
sprake van een gedeelde identiteit die mensen onderling
verbindt. Maar dit komt niet vanzelf! Aan een dergelijke
verbondenheid moet iedere dag keihard gewerkt worden
– met toewijding en kracht. Voor een goed leider zijn een ▶
60|Belafonte
Belafonte|61