Het Volmaakte Kind
Een zondagsschoolboekje uit 1818, gegeven aan een 8-jarige kleuter uit Nieuw-Loosdrecht (Machteltje Hennipman)
Een zondagsschoolboekje uit 1818, gegeven aan een 8-jarige kleuter uit Nieuw-Loosdrecht (Machteltje Hennipman)
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
I
"8 I 8 t<br />
"J, '} 0 M 11 N 3 0 1l ~ •£<br />
.• -<br />
I<br />
t'~. · • UleJe• ..,.<br />
. u I )I<br />
..<br />
. '·<br />
"l)JEBUIIOA<br />
l d 11
f- Geene Exemplare11 zljn eeht, dan das<br />
geceeke.-WL-~~
N og iets over<br />
bet Volmaak·<br />
.,".6 .. 1<br />
kinO.<br />
A 1 zeer vroeg ken de hij<br />
God; men zou de niet g~~,<br />
loo ven , hoe vr oeg al.<br />
Nooit fprak hij van -God;<br />
dan -met die pen' eer bied.<br />
•·<br />
W;nt l:lij 'Wist wei, dat hij vnn dett<br />
ee ni gen, al mag ti gen en al wij r.ell<br />
God fprak.<br />
--aa:;;;~ww~<br />
f-lij 1~Had ~God -ook -~- liefi
( .4 )<br />
Zij ne outieren had Hij ook z.ew<br />
fl1{: mur Hij had God lief ho vm<br />
alles.<br />
God \vas zijn he mel (che<br />
Vader. Hij wist, dat nie·<br />
mand zoo goed is, als God •<br />
•<br />
Bij had ook al tijd een<br />
goed be trou wen op God. ..<br />
W :m neer zij ne #>U tie ren eeas btzorgd<br />
wa ren over de kosi winningdnn<br />
zei de Hij wei eens:<br />
., Lie 11e ou de ren! %Qrgt tQcb niet!<br />
, laat ons maar %011 jts voorc arbti·<br />
,, den; on ze I' a dtr, die in de he·<br />
, me len is, znl bee wtl malt1n, dec
7<br />
(
(( 6 )<br />
Hij wist ook wei ,"r~~od<br />
elk ver z9rgr , en /4:(tf.~be<br />
· ftuurt als een f7a de.~:: : ten<br />
. .<br />
bes te van zijne kin 'tlefe.'n -<br />
• • I<br />
wzen men noon<br />
gen fire ven.<br />
moet re<br />
Toen hij voor de eer fie<br />
reis boor de· van iets, her<br />
welk God ver !Jo den had,<br />
zei de. -hiJ te~ fiond:<br />
•<br />
\ ,, In
I - . '7<br />
\:· r . .....~ ' ··-,,<br />
11: . ' .c ,... ·- -<br />
• -· "I<br />
~ ··<br />
~11eeit,.· OOlt·· Z·tli1<br />
'' - . ·,' . 'J ..<br />
,, kind zoo )ief<br />
als ·,onze ·~~h·-- a;, ....<br />
''<br />
, mel fche ,., V a-<br />
"<br />
" der oris heeft."<br />
~~ Nierila:nd weet<br />
'' ·'<br />
·het ook ~~-zoo. .<br />
, goed, al~GOd, .<br />
- . ....<br />
wat voar: ..·ot1s<br />
'' . ' ~ .<br />
'<br />
-<br />
• , _het:: P.e§te ,, ~jj'"
( 8 )<br />
Ou d6 Lie den 1oon den hun·<br />
ne ver won de rinu o ver dit<br />
' 6<br />
ge zeg de ~an her kind;<br />
zij luis ter den el kan der;<br />
, dat is een wijs<br />
,, ~n deugd zaam<br />
k ·nd f''<br />
.,, . 1 •<br />
. Hij lzoor lle dat wei: maar<br />
bet be haag de hen1 r, ier,<br />
dat die men {chen hem pre<br />
(,fe'l,, d~ar<br />
hij bii was.
lloe ~<br />
( 9 )<br />
.<br />
. '~ zei de' hij t<br />
d~~~ -is riiBme~s<br />
maar een een~<br />
voudig zeggeO~;<br />
dat kan een kind<br />
.. ~ -<br />
_ .ligr>-rbe grij pen,<br />
dar· God , nooit<br />
'iers gebiedf;dan<br />
ui~liefde; anders<br />
zoude God on·:<br />
•
10<br />
Die ou de lie den fchaam ..<br />
Wen zich.<br />
AI zeer vroeg bad hij ook,<br />
en dat deed hij graag eens.<br />
J\1aar 11ooit fprak hij een<br />
. en kel woord tot God, of<br />
zijn lzart 11zeen de ,her ge·<br />
.I! eel op reg t.<br />
Doch hij bad zeer kurt;
(<br />
·'<br />
~~ ~<br />
)<br />
want \ hij . was- . nog _ maa,;<br />
een klein kind.<br />
Za men fpraak.<br />
Hot <strong>Kind</strong>.<br />
Leer de zij ne Moe dcr hem<br />
dan een kor~<br />
bui ten?<br />
ge bed vat1.<br />
De Mees [er;<br />
wan neer gij u wen J7a der<br />
iets yer zoe ken ·. of vra gan '<br />
" \\'ilt, wat :-hij nu graag<br />
heeft, dat gij doet; moec<br />
u we Moe der it dan eerst<br />
dat van bui ten lee ren, tWat
gij. aan u wen Pa tle.n.<br />
zeggen zoudt?<br />
Her <strong>Kind</strong>.<br />
Dat ware belagchelijk; dat<br />
zou Vader ook wei merken;<br />
hij zou zeg gen: ,,loop<br />
. ,, he en met uw op zeg gen; ik<br />
,, mag hem niet hoo ren.'~ .<br />
Met ce ne bij zan tie re hood fcbap is<br />
"" her wat an tiers; die fc!Jrijft Moe der<br />
11lij wei op een pa pier tje.<br />
Doch wan neer ik mij nen<br />
: ' ra der om iets vra gen, of<br />
voor iets ue dan ken wil '
lj<br />
tian( ga . ik · lzeen, . en ~zeg<br />
bet maar;-zoo .. als :"' bet<br />
hart. bet mij op geeft. ·<br />
De Meester.<br />
Wei ·nu! · zoo deed ' bet<br />
vol maak te kind . ook bij<br />
. zij nen he mel fchen Vader.<br />
<strong>Het</strong> l{ind.<br />
Dit zal zijn · he mel fche,<br />
J?a der wei gaar ne ge·<br />
hoord heb ben.<br />
De Meester.<br />
0! ja: dan klop te Gods<br />
J7a der hart: zijn he me·i~ :
( Ji )<br />
.. fche V~der had dat~ kriod<br />
Inver ge lij ke lijk lie£<br />
<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />
W at ead Hij dan?<br />
De Meester.<br />
Hij ~aan b,ad God met eer·<br />
hied en vreug de; en dankte<br />
God ook met verge·<br />
noegd heid. .<br />
'<br />
<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />
Mag ik ook zoo wei eens<br />
}idden?<br />
: :Ja wei.<br />
De Meester-.
f ., '(s ><br />
,..<br />
Hij las ook al vroeg ip; d~<br />
. lzei lige Jclzrift; en dat deed<br />
- '<br />
hij zoo opmerkzaam en eerbiedig,<br />
als of.God<br />
~elfi ~ . ·. tot :·~~ hem·<br />
fprak:.<br />
Waar ~bet lie ve kind dan<br />
z~t" , ~"'met ziJn bij bel tje in<br />
J. ~<br />
de.· hand, daar zat hij , als<br />
een flil en. leer zaam kind,<br />
bij _zij nen f7a der; .19·;( zoo<br />
zat hij dan,, ,al{ ,biJ
. { 6<br />
. ..<br />
. e:ijnen Vader,<br />
die hem leer de,<br />
· Oie hem zei de,<br />
wat hij doen en<br />
la ten<br />
moest,<br />
en· hoe ge lukkig<br />
de hemel-<br />
. fche V a derhem<br />
... nog · eens ,wil<br />
. Cie makea. ·
( 11 -~~<br />
~'<br />
Za men fp~lt·<br />
<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />
- • 'i<br />
Be gon ·, T-1 ij van"' · Ge ne -:is<br />
,.. if? · :En: las hij Clan ~ ,den<br />
ge hee len Bij bel door?<br />
· De Meester.<br />
Dat liij be gon tmet . Genezis.,<br />
kan wei zijn, want<br />
datir kon de hij le zen _ va~<br />
de eer fie wer ken ,ir. wei·<br />
ke zijn hemelfche Vader<br />
had ge daan. · - ·<br />
Hij z~al<br />
,<br />
ook wel zeer vroeg<br />
..... ,<br />
ge le<br />
'<br />
zen heb ben .- van . de--:
..<br />
'JJtoe g1 Poor va tle ren, wat<br />
God al ge zegd had aan die<br />
Vade ren, e~ wat hij door<br />
hen ons nog laat zeg gen;<br />
· als oo k , door wei ke daden<br />
God ge toond had, dat<br />
llij/ aileen God is.<br />
Maar hij was er veet te wijs rot 1<br />
om aan flontls v:m vo ren rot ac!Neren<br />
at les door te le zen ; Rt gls ler(<br />
~n na men Ooeg Hij bui ten twij fel<br />
1erst over.<br />
Met die .Registers wil God rot geen<br />
kind fpre ken; en dat wist Hij wel.<br />
En "'al bad bet kind met aile di~ bij
"<br />
f 19 )<br />
%on tie re - _'wet('" van Mo %~s nog te<br />
tloen?<br />
Die: heNig kind wist zij nen tijd wei<br />
be ter ce be fre den, om wijs keid ce<br />
lee ren.<br />
]n de Pfa! men las Hij graag<br />
h9e klein .. Hij ook ware.<br />
Een' lig ten Pfalm kon hij.<br />
le zen; ,· .als of hij h.~ I~ zon~ ~ ·<br />
en half bad.<br />
J"<br />
Dan kon er een glans van<br />
};/ijd Jchap op_ he.t ge laat van<br />
het hei li ge kind we zen.<br />
Hec: was 'Ptf' ru!t ke Iijl: vqor de Moe der,..<br />
tlic re hoo nn en ce. zien.. , . ·Maar --If
( 20 l<br />
1noest ~P p;u fon. om dit niet re zeer<br />
te la ten blijken •<br />
. T oell hij groot ge noeg<br />
I<br />
ge worden was, wan delde<br />
h~_j graag eens aileen.,<br />
Dan o ver dacht het kind ..<br />
'<br />
eens weer, bet: geen hij<br />
ge leerd had.<br />
Maar hij liep even wel<br />
niet a! tijd in ge dach ten.<br />
On der ee ne wan de ling<br />
kon Hij zich ongemeen<br />
verma ken.<br />
Hij wan del de ook wei eens<br />
(llel an de re kin de ren;
·'[ ~·· {. ).<br />
\ -....... J<br />
,maar dan W.~s Hjj toth op mer.k;,.<br />
%CIM/l QP 4/ les \n de Na~11ur~<br />
•<br />
pan zag -~;flij, •.hoe Jchoon<br />
hoe won t/er lij~ ...fchoo,rt de<br />
N·at tuur . o ver a/ is. -~ Daar<br />
t ' : . . . [ . .<br />
-van fprak :bij dan ook wei<br />
' -<br />
_- ~ens. e~q woord. ~ ·i:Degroo-<br />
~~ .·we r~lg _· z_ag Hij a~Q. ,<br />
als het .,w.erk pan God.<br />
f l ... . . . ' . . . . .<br />
Jp,aar _ in zagr B_ij' de ~ intfgt<br />
Y.an. Qod, di~<br />
-alle.s gefchap~n<br />
ep . g_e~aa~_t peeft:·<br />
. - -· -- . ".l<br />
. . '<br />
0 vera/ zag h,ij ook. ~~ wij::<br />
ze C.fltd:.b#iri.;,y~n den 1ze mel·<br />
I<br />
;
( 2.2. )<br />
ftlzen .Ya de.r; 'en hoe mee<br />
H ij, die op merk te, met<br />
hoe · meer vreug de Hij<br />
in de we reid rond zag.<br />
0! dat was een ge zigt! Hij<br />
kon .de ook al vroeg ze~r lie·<br />
ve op mer kin gen rna ken,<br />
hoe het een tot we/ zijn van<br />
bet an der ge feb a pen zij ,<br />
en hoe aile men fchen el-<br />
. k:an der goetl moe ren doen<br />
en die nen, als Bros d8 ren en<br />
Zus te ren, en als kinde ren<br />
· van ee nen hemelfchenf?a·<br />
'
{ ~3' ) .<br />
·en fler; welk hufs/vdn God<br />
de ze we reid~: zal we zen,<br />
wan neer, aile men fchen<br />
eens zij ne ge trou we knech·<br />
ten wor tlen! 0! daar ver·<br />
lang de ;:~Hij zoo naar'!<br />
-f-t.· ; 1:<br />
\Van neer I-I}j ~ag, da·r an·<br />
· de re 111en fchen niet ge hoorzaam<br />
wa ren a an Got/, en<br />
den ~ he mel fchen · Vader<br />
niet eer den, ~an kon ,,HU<br />
zeer bedroifd wor.den.<br />
Maar I-lij wist- ook wei, d~t<br />
- , . I
( 2tf )<br />
een l{ind . meer zvri} gen~<br />
dartfpre ken moe~.<br />
~wan neer Hij daar· van<br />
fprak, d'al¥ Jprak Hij be·<br />
fc hei den en voor zig tig, ge·<br />
lijk een kind be taamt.<br />
Maar wan neer Hij icts<br />
zei de van God; Jan kon<br />
men mer ken, dat er in<br />
•<br />
h~t rei ne hart van dat op·<br />
reg te kind nog vee/ rneer<br />
orn ging, dan Hij zei de. . .<br />
Dat hei fig kind had nooit de<br />
min fte ge tnaaktlzqid. ·
( .-•.. ,- ')<br />
.<br />
- 25 ' .<br />
De op regt heid en de on ge:<br />
zoch te deug d firaal den uit<br />
.zijn vrjen de /~ik ge laac.<br />
Za men fpraak.<br />
<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />
Moeder is er -wel D~il zullt een kind op dt<br />
I .<br />
11e reid ge weest?<br />
De Moe de;.<br />
HH komt u di1 vraag in den zin?<br />
Hec <strong>Kind</strong>.<br />
Dit kind was votmaala, en ik heb wei eena<br />
~e hoord , dat nie manit op de 'We f'elll vat._<br />
maakt is; ilr ben ook niet vol rnaakt.<br />
De Moeder •<br />
.Alle Chris te ntn ge loo ven vast, d:u er etm<br />
ztllk een vot mQakt kind ge weest is: die die<br />
t~iet g~ IDB/1 is ge~11 Chris ten:<br />
M~ar de Jo den ge loo ven n~c, ~~~~ et; :-.It<br />
ten. lliod ge we~sc ii.
( 26<br />
<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />
lit :wil een Christen zijn en bllj ven.<br />
Ma•r Mo~ dtrf lk hebon langskennisgemanlct<br />
m~c een H.ef Jo din ne tje. Zij ia nog geen zu<br />
ja res oud; ik wil u van haar wa t ver ccllen.,<br />
De Moeder.<br />
Wel nu?<br />
<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />
Wij bad den on langs in de · fckool ee ne let<br />
over dea almag1igm en g~eien God, ~ die<br />
.ie Heer van de '!Vt r1ld is. ·<br />
De Moes te'r las ons voQr; en w/j Ia: zen al le tf6,<br />
tJk in oni boek. Wq za ten at le. zo~ ftil, als<br />
of wij in de }erk ~a reo.<br />
flat kid ne J odin ne cje tnc nd•st mij. T oen ~~<br />
ios uit was, kreeg bet Jo din ne tje mij bii de<br />
/J~nd, en luis ter de mij: ., ik beb nog nooit<br />
, mooijer les fen op de fcbool ge had.<br />
,, Dit iS Yan den God v1m Is,. all! ..<br />
)'Iaarer zat ecn dik ke. dom me jon ,;en te g(tft<br />
i o er; die dom me jon gen lach te den gt•<br />
/HI lin tijd dQor, toe wij lie les badd~n.
'27 j)-<br />
,.Men boor de den dom mm jon ~en an d~t<br />
·nooic pra ten, dan van tek ker I t~n mdrin k'eb •<br />
. flij ac l)'ltijd bij bee 'tijf 7ol. N:t. den t7Jjj ...<br />
fltig zag hij er ~lcijd Jla pe rig uic.<br />
An de re kin de ren nam hij oo~ huttnc: print•<br />
jes en f peel goed nf, met '1i.j n! dik.ke vuis ce~<br />
~n wan neer wij over heni ltlatig lilt~ blj deiJ<br />
Mees cer ; dan kon hij fchrik ke ltjk lit [,ttl.<br />
Hij was een gtoo te deu~ niet, f/k was ~~n'<br />
voor hem. . . '<br />
I -" - j<br />
. Toen wij qjl: de fcho~Jl giiigen, zei~e hij,<br />
·met eeh d_?m 'gdach, dat hij den' Gid, die<br />
een Beer ~: vei de gdteele we iel~ i~, niec<br />
~ kon de zicil. Ik ont flelde.<br />
1 Nee11 zei de hij; elk moet m!
( )<br />
Ja : zei den wij ; daar is her U om tt ti1en; tla:.<br />
we ren wij wei.<br />
Wi} vroegen hem: gelooft gij dan nitt. d!t<br />
.er itls is , of wij moe ten bet !tun nen zien ?<br />
N een , zeide hij.<br />
Toen vloog hem de hOed af.<br />
0 I wa: waait b'ec, zei de hij, on der woeat<br />
ge fchreeuw •<br />
.}k zeide Gij zijt een tek: wan1 nu ze't gij,<br />
aat bet waail.<br />
Kum gij dan den 'Wiml z:ien? Of kunt gij<br />
meer zien dan wij, om da.r gij meer eet, dan wlj<br />
De deugniet fprak geen ~oord; maar hij<br />
werd boos, en rood om zijn ho~fd. Elk lach.<br />
te den d()m~men jon ~en uit.<br />
.<br />
De Moeder •<br />
Maar wir det gi} mij niet nog wat ver telleR<br />
van dat J o din net je?<br />
<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />
Ja Moeder! Toen dle domme jongen met zij<br />
De dik ke ka ken Jacls te onder de les over li1n<br />
Httr ier -wenld, bcgo~ dat']o dinnetje er•
~ !19 )<br />
b-ar me-UJk ce fchrei je1;. Zij riep bet ofrt'<br />
Och! hij heeft den Beer on WI lAd :e It~~·<br />
terti! lk droogde hare era nen .af. Toem<br />
zei de zlj: ik houd niet van aan bren ge1r.<br />
die eischt de hei li ge wet- zlj tril de.<br />
Se d[rt dien tijd heb ik veel ach ting en vrien4·<br />
[chap voor dat It lei ne J odin ne tje op ge vat.<br />
-<br />
De Moeder.<br />
lk bib ook mter achtin~vooreerlijkeenbrtJ·<br />
"ejoden. dan voor ondeugende, da,mmejon·<br />
gens, die fpot ren met den Gods tiiemt.<br />
De Jo den zijn Is rae lie ten, zlj ge lao ven aan<br />
11nen God, tven gelijk de Christenen.<br />
<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />
Mag ik dat J odin ne tje ,eens bij mij noo di gen<br />
op ee ne .,; fi te?<br />
De Moeder.<br />
Ja wtl.<br />
<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />
Dan w·il. ik ha01r in dit boek jc eens la ten ~lez~a .<br />
, Oe Motder.<br />
lit weer niel, of diw'Wel &oed zij~
<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />
(I~ hebt: inlj ge zegd, d~t ik wat ver tel len<br />
moet uit de hoek: jes, die ik lees, dnn wil_<br />
ik J.iaar nit Jit hoek je wac ver tel len. Zij zal<br />
er "r.VCl ntar Juis tt Tt'D: want, 'Wtlfz ncer zij iets<br />
goetls zitt aan ee nen an der, dan zegt zlj: %0~<br />
\fil ik ook doen.<br />
De Moeder.<br />
lk weer bet ti.Dg niet tegt: manr gij moet :tl;..<br />
thans met haar niet fpre ken over de ver fchil·<br />
len der Chrisrenen tnet de Joden. Dargeefc<br />
niets, dan "er deeld!Jeitl blj kin deren.- Manr<br />
ik wil er u roch bij zeg gen, clar de Chris tt nen<br />
gc Joo ven. d:tt t/itvolmaak re kit'ld uit deJo den<br />
ge boren is.<br />
Her <strong>Kind</strong>.<br />
Uit de JtJd6n?<br />
Wnanm veracb ten de Christenen de Joden<br />
dan zoo?-<br />
1'1 u , · k wil ilat J odin ne tje c:lnnt eens op aan<br />
%ien.-ik be h ach ting voor hnar, en zij<br />
vo0r mlj: <strong>Het</strong> fpijt mij toch, dat zij oot<br />
nie: in •it hoek je le .zen mag.
Bij den<br />
ge drukc en tt bekomett:<br />
I. Voor een <strong>Kind</strong>, om ticb zelf te leere,<br />
kennen.<br />
,, h. Wij .zljn <strong>Kind</strong>erf!l niet elbadtT.<br />
III. lets Yoor een <strong>Kind</strong> over zljnen Vader<br />
en Moeder.<br />
JV .. Hu f~ roch goed. darer•deMenfclten<br />
in de wereld ZiJn.<br />
V. lets voor <strong>Kind</strong>cren, over :llles eerst ee~~r<br />
weinigje, of een ldeine Wer:et.d.ku;,d~t.<br />
VI. lets van God, voor ecn <strong>Kind</strong> vans of&.<br />
jaren.<br />
VII. De fchoone Namur en de Heer der Na ..<br />
tuur. De Herfst.<br />
VIII. __;;,....._..... De Winrer. Derde dr.k.<br />
IX. Eerftt Gercdiedenisfea nn bet volA<br />
rnaakr~ <strong>Kind</strong>.<br />
X • .Hen Allerbeste <strong>Kind</strong>,<br />
xr.
XII. De Twaalfjarige Jezes.<br />
1 XIII. Jezus bet beste Vocrbeeld.<br />
XIV. -<br />
<strong>Kind</strong>er lid de.<br />
XV. Gefchiedenis van den Godsdienn, ~<br />
deeltjes.<br />
ABe -nn den Predikant en Schoolopziener<br />
J. H. N 1 r, u w o Ln. Gefcbikt voor de Eerfte<br />
tG 'fweede · Clasre.<br />
/
11_<br />
\