31.12.2016 Views

Het Volmaakte Kind

Een zondagsschoolboekje uit 1818, gegeven aan een 8-jarige kleuter uit Nieuw-Loosdrecht (Machteltje Hennipman)

Een zondagsschoolboekje uit 1818, gegeven aan een 8-jarige kleuter uit Nieuw-Loosdrecht (Machteltje Hennipman)

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

I


"8 I 8 t<br />

"J, '} 0 M 11 N 3 0 1l ~ •£<br />

.• -<br />

I<br />

t'~. · • UleJe• ..,.<br />

. u I )I<br />

..<br />

. '·<br />

"l)JEBUIIOA<br />

l d 11


f- Geene Exemplare11 zljn eeht, dan das<br />

geceeke.-WL-~~


N og iets over<br />

bet Volmaak·<br />

.,".6 .. 1<br />

kinO.<br />

A 1 zeer vroeg ken de hij<br />

God; men zou de niet g~~,<br />

loo ven , hoe vr oeg al.<br />

Nooit fprak hij van -God;<br />

dan -met die pen' eer bied.<br />

•·<br />

W;nt l:lij 'Wist wei, dat hij vnn dett<br />

ee ni gen, al mag ti gen en al wij r.ell<br />

God fprak.<br />

--aa:;;;~ww~<br />

f-lij 1~Had ~God -ook -~- liefi


( .4 )<br />

Zij ne outieren had Hij ook z.ew<br />

fl1{: mur Hij had God lief ho vm<br />

alles.<br />

God \vas zijn he mel (che<br />

Vader. Hij wist, dat nie·<br />

mand zoo goed is, als God •<br />

•<br />

Bij had ook al tijd een<br />

goed be trou wen op God. ..<br />

W :m neer zij ne #>U tie ren eeas btzorgd<br />

wa ren over de kosi winningdnn<br />

zei de Hij wei eens:<br />

., Lie 11e ou de ren! %Qrgt tQcb niet!<br />

, laat ons maar %011 jts voorc arbti·<br />

,, den; on ze I' a dtr, die in de he·<br />

, me len is, znl bee wtl malt1n, dec


7<br />

(


(( 6 )<br />

Hij wist ook wei ,"r~~od<br />

elk ver z9rgr , en /4:(tf.~be­<br />

· ftuurt als een f7a de.~:: : ten<br />

. .<br />

bes te van zijne kin 'tlefe.'n -<br />

• • I<br />

wzen men noon<br />

gen fire ven.<br />

moet re<br />

Toen hij voor de eer fie<br />

reis boor de· van iets, her<br />

welk God ver !Jo den had,<br />

zei de. -hiJ te~ fiond:<br />

•<br />

\ ,, In


I - . '7<br />

\:· r . .....~ ' ··-,,<br />

11: . ' .c ,... ·- -<br />

• -· "I<br />

~ ··<br />

~11eeit,.· OOlt·· Z·tli1<br />

'' - . ·,' . 'J ..<br />

,, kind zoo )ief<br />

als ·,onze ·~~h·-- a;, ....<br />

''<br />

, mel fche ,., V a-<br />

"<br />

" der oris heeft."<br />

~~ Nierila:nd weet<br />

'' ·'<br />

·het ook ~~-zoo. .<br />

, goed, al~GOd, .<br />

- . ....<br />

wat voar: ..·ot1s<br />

'' . ' ~ .<br />

'<br />

-<br />

• , _het:: P.e§te ,, ~jj'"


( 8 )<br />

Ou d6 Lie den 1oon den hun·<br />

ne ver won de rinu o ver dit<br />

' 6<br />

ge zeg de ~an her kind;<br />

zij luis ter den el kan der;<br />

, dat is een wijs<br />

,, ~n deugd zaam<br />

k ·nd f''<br />

.,, . 1 •<br />

. Hij lzoor lle dat wei: maar<br />

bet be haag de hen1 r, ier,<br />

dat die men {chen hem pre­<br />

(,fe'l,, d~ar<br />

hij bii was.


lloe ~<br />

( 9 )<br />

.<br />

. '~ zei de' hij t<br />

d~~~ -is riiBme~s<br />

maar een een~<br />

voudig zeggeO~;<br />

dat kan een kind<br />

.. ~ -<br />

_ .ligr>-rbe grij pen,<br />

dar· God , nooit<br />

'iers gebiedf;dan<br />

ui~liefde; anders<br />

zoude God on·:<br />


10<br />

Die ou de lie den fchaam ..<br />

Wen zich.<br />

AI zeer vroeg bad hij ook,<br />

en dat deed hij graag eens.<br />

J\1aar 11ooit fprak hij een<br />

. en kel woord tot God, of<br />

zijn lzart 11zeen de ,her ge·<br />

.I! eel op reg t.<br />

Doch hij bad zeer kurt;


(<br />

·'<br />

~~ ~<br />

)<br />

want \ hij . was- . nog _ maa,;<br />

een klein kind.<br />

Za men fpraak.<br />

Hot <strong>Kind</strong>.<br />

Leer de zij ne Moe dcr hem<br />

dan een kor~<br />

bui ten?<br />

ge bed vat1.<br />

De Mees [er;<br />

wan neer gij u wen J7a der<br />

iets yer zoe ken ·. of vra gan '<br />

" \\'ilt, wat :-hij nu graag<br />

heeft, dat gij doet; moec<br />

u we Moe der it dan eerst<br />

dat van bui ten lee ren, tWat


gij. aan u wen Pa tle.n.<br />

zeggen zoudt?<br />

Her <strong>Kind</strong>.<br />

Dat ware belagchelijk; dat<br />

zou Vader ook wei merken;<br />

hij zou zeg gen: ,,loop<br />

. ,, he en met uw op zeg gen; ik<br />

,, mag hem niet hoo ren.'~ .<br />

Met ce ne bij zan tie re hood fcbap is<br />

"" her wat an tiers; die fc!Jrijft Moe der<br />

11lij wei op een pa pier tje.<br />

Doch wan neer ik mij nen<br />

: ' ra der om iets vra gen, of<br />

voor iets ue dan ken wil '


lj<br />

tian( ga . ik · lzeen, . en ~zeg<br />

bet maar;-zoo .. als :"' bet<br />

hart. bet mij op geeft. ·<br />

De Meester.<br />

Wei ·nu! · zoo deed ' bet<br />

vol maak te kind . ook bij<br />

. zij nen he mel fchen Vader.<br />

<strong>Het</strong> l{ind.<br />

Dit zal zijn · he mel fche,<br />

J?a der wei gaar ne ge·<br />

hoord heb ben.<br />

De Meester.<br />

0! ja: dan klop te Gods<br />

J7a der hart: zijn he me·i~ :


( Ji )<br />

.. fche V~der had dat~ kriod<br />

Inver ge lij ke lijk lie£<br />

<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />

W at ead Hij dan?<br />

De Meester.<br />

Hij ~aan b,ad God met eer·<br />

hied en vreug de; en dankte<br />

God ook met verge·<br />

noegd heid. .<br />

'<br />

<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />

Mag ik ook zoo wei eens<br />

}idden?<br />

: :Ja wei.<br />

De Meester-.


f ., '(s ><br />

,..<br />

Hij las ook al vroeg ip; d~<br />

. lzei lige Jclzrift; en dat deed<br />

- '<br />

hij zoo opmerkzaam en eerbiedig,<br />

als of.God<br />

~elfi ~ . ·. tot :·~~ hem·<br />

fprak:.<br />

Waar ~bet lie ve kind dan<br />

z~t" , ~"'met ziJn bij bel tje in<br />

J. ~<br />

de.· hand, daar zat hij , als<br />

een flil en. leer zaam kind,<br />

bij _zij nen f7a der; .19·;( zoo<br />

zat hij dan,, ,al{ ,biJ


. { 6<br />

. ..<br />

. e:ijnen Vader,<br />

die hem leer de,<br />

· Oie hem zei de,<br />

wat hij doen en<br />

la ten<br />

moest,<br />

en· hoe ge lukkig<br />

de hemel-<br />

. fche V a derhem<br />

... nog · eens ,wil­<br />

. Cie makea. ·


( 11 -~~<br />

~'<br />

Za men fp~lt·<br />

<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />

- • 'i<br />

Be gon ·, T-1 ij van"' · Ge ne -:is<br />

,.. if? · :En: las hij Clan ~ ,den<br />

ge hee len Bij bel door?<br />

· De Meester.<br />

Dat liij be gon tmet . Genezis.,<br />

kan wei zijn, want<br />

datir kon de hij le zen _ va~<br />

de eer fie wer ken ,ir. wei·<br />

ke zijn hemelfche Vader<br />

had ge daan. · - ·<br />

Hij z~al<br />

,<br />

ook wel zeer vroeg<br />

..... ,<br />

ge le<br />

'<br />

zen heb ben .- van . de--:


..<br />

'JJtoe g1 Poor va tle ren, wat<br />

God al ge zegd had aan die<br />

Vade ren, e~ wat hij door<br />

hen ons nog laat zeg gen;<br />

· als oo k , door wei ke daden<br />

God ge toond had, dat<br />

llij/ aileen God is.<br />

Maar hij was er veet te wijs rot 1<br />

om aan flontls v:m vo ren rot ac!Neren<br />

at les door te le zen ; Rt gls ler(<br />

~n na men Ooeg Hij bui ten twij fel<br />

1erst over.<br />

Met die .Registers wil God rot geen<br />

kind fpre ken; en dat wist Hij wel.<br />

En "'al bad bet kind met aile di~ bij


"<br />

f 19 )<br />

%on tie re - _'wet('" van Mo %~s nog te<br />

tloen?<br />

Die: heNig kind wist zij nen tijd wei<br />

be ter ce be fre den, om wijs keid ce<br />

lee ren.<br />

]n de Pfa! men las Hij graag<br />

h9e klein .. Hij ook ware.<br />

Een' lig ten Pfalm kon hij.<br />

le zen; ,· .als of hij h.~ I~ zon~ ~ ·<br />

en half bad.<br />

J"<br />

Dan kon er een glans van<br />

};/ijd Jchap op_ he.t ge laat van<br />

het hei li ge kind we zen.<br />

Hec: was 'Ptf' ru!t ke Iijl: vqor de Moe der,..<br />

tlic re hoo nn en ce. zien.. , . ·Maar --If


( 20 l<br />

1noest ~P p;u fon. om dit niet re zeer<br />

te la ten blijken •<br />

. T oell hij groot ge noeg<br />

I<br />

ge worden was, wan delde<br />

h~_j graag eens aileen.,<br />

Dan o ver dacht het kind ..<br />

'<br />

eens weer, bet: geen hij<br />

ge leerd had.<br />

Maar hij liep even wel<br />

niet a! tijd in ge dach ten.<br />

On der ee ne wan de ling<br />

kon Hij zich ongemeen<br />

verma ken.<br />

Hij wan del de ook wei eens<br />

(llel an de re kin de ren;


·'[ ~·· {. ).<br />

\ -....... J<br />

,maar dan W.~s Hjj toth op mer.k;,.<br />

%CIM/l QP 4/ les \n de Na~11ur~<br />

•<br />

pan zag -~;flij, •.hoe Jchoon<br />

hoe won t/er lij~ ...fchoo,rt de<br />

N·at tuur . o ver a/ is. -~ Daar<br />

t ' : . . . [ . .<br />

-van fprak :bij dan ook wei<br />

' -<br />

_- ~ens. e~q woord. ~ ·i:Degroo-<br />

~~ .·we r~lg _· z_ag Hij a~Q. ,<br />

als het .,w.erk pan God.<br />

f l ... . . . ' . . . . .<br />

Jp,aar _ in zagr B_ij' de ~ intfgt<br />

Y.an. Qod, di~<br />

-alle.s gefchap~n<br />

ep . g_e~aa~_t peeft:·<br />

. - -· -- . ".l<br />

. . '<br />

0 vera/ zag h,ij ook. ~~ wij::<br />

ze C.fltd:.b#iri.;,y~n den 1ze mel·<br />

I<br />

;


( 2.2. )<br />

ftlzen .Ya de.r; 'en hoe mee<br />

H ij, die op merk te, met<br />

hoe · meer vreug de Hij<br />

in de we reid rond zag.<br />

0! dat was een ge zigt! Hij<br />

kon .de ook al vroeg ze~r lie·<br />

ve op mer kin gen rna ken,<br />

hoe het een tot we/ zijn van<br />

bet an der ge feb a pen zij ,<br />

en hoe aile men fchen el-<br />

. k:an der goetl moe ren doen<br />

en die nen, als Bros d8 ren en<br />

Zus te ren, en als kinde ren<br />

· van ee nen hemelfchenf?a·<br />

'


{ ~3' ) .<br />

·en fler; welk hufs/vdn God<br />

de ze we reid~: zal we zen,<br />

wan neer, aile men fchen<br />

eens zij ne ge trou we knech·<br />

ten wor tlen! 0! daar ver·<br />

lang de ;:~Hij zoo naar'!<br />

-f-t.· ; 1:<br />

\Van neer I-I}j ~ag, da·r an·<br />

· de re 111en fchen niet ge hoorzaam<br />

wa ren a an Got/, en<br />

den ~ he mel fchen · Vader<br />

niet eer den, ~an kon ,,HU<br />

zeer bedroifd wor.den.<br />

Maar I-lij wist- ook wei, d~t<br />

- , . I


( 2tf )<br />

een l{ind . meer zvri} gen~<br />

dartfpre ken moe~.<br />

~wan neer Hij daar· van<br />

fprak, d'al¥ Jprak Hij be·<br />

fc hei den en voor zig tig, ge·<br />

lijk een kind be taamt.<br />

Maar wan neer Hij icts<br />

zei de van God; Jan kon<br />

men mer ken, dat er in<br />

•<br />

h~t rei ne hart van dat op·<br />

reg te kind nog vee/ rneer<br />

orn ging, dan Hij zei de. . .<br />

Dat hei fig kind had nooit de<br />

min fte ge tnaaktlzqid. ·


( .-•.. ,- ')<br />

.<br />

- 25 ' .<br />

De op regt heid en de on ge:<br />

zoch te deug d firaal den uit<br />

.zijn vrjen de /~ik ge laac.<br />

Za men fpraak.<br />

<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />

Moeder is er -wel D~il zullt een kind op dt<br />

I .<br />

11e reid ge weest?<br />

De Moe de;.<br />

HH komt u di1 vraag in den zin?<br />

Hec <strong>Kind</strong>.<br />

Dit kind was votmaala, en ik heb wei eena<br />

~e hoord , dat nie manit op de 'We f'elll vat._<br />

maakt is; ilr ben ook niet vol rnaakt.<br />

De Moeder •<br />

.Alle Chris te ntn ge loo ven vast, d:u er etm<br />

ztllk een vot mQakt kind ge weest is: die die<br />

t~iet g~ IDB/1 is ge~11 Chris ten:<br />

M~ar de Jo den ge loo ven n~c, ~~~~ et; :-.It<br />

ten. lliod ge we~sc ii.


( 26<br />

<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />

lit :wil een Christen zijn en bllj ven.<br />

Ma•r Mo~ dtrf lk hebon langskennisgemanlct<br />

m~c een H.ef Jo din ne tje. Zij ia nog geen zu<br />

ja res oud; ik wil u van haar wa t ver ccllen.,<br />

De Moeder.<br />

Wel nu?<br />

<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />

Wij bad den on langs in de · fckool ee ne let<br />

over dea almag1igm en g~eien God, ~ die<br />

.ie Heer van de '!Vt r1ld is. ·<br />

De Moes te'r las ons voQr; en w/j Ia: zen al le tf6,<br />

tJk in oni boek. Wq za ten at le. zo~ ftil, als<br />

of wij in de }erk ~a reo.<br />

flat kid ne J odin ne cje tnc nd•st mij. T oen ~~<br />

ios uit was, kreeg bet Jo din ne tje mij bii de<br />

/J~nd, en luis ter de mij: ., ik beb nog nooit<br />

, mooijer les fen op de fcbool ge had.<br />

,, Dit iS Yan den God v1m Is,. all! ..<br />

)'Iaarer zat ecn dik ke. dom me jon ,;en te g(tft<br />

i o er; die dom me jon gen lach te den gt•<br />

/HI lin tijd dQor, toe wij lie les badd~n.


'27 j)-<br />

,.Men boor de den dom mm jon ~en an d~t<br />

·nooic pra ten, dan van tek ker I t~n mdrin k'eb •<br />

. flij ac l)'ltijd bij bee 'tijf 7ol. N:t. den t7Jjj ...<br />

fltig zag hij er ~lcijd Jla pe rig uic.<br />

An de re kin de ren nam hij oo~ huttnc: print•<br />

jes en f peel goed nf, met '1i.j n! dik.ke vuis ce~<br />

~n wan neer wij over heni ltlatig lilt~ blj deiJ<br />

Mees cer ; dan kon hij fchrik ke ltjk lit [,ttl.<br />

Hij was een gtoo te deu~ niet, f/k was ~~n'<br />

voor hem. . . '<br />

I -" - j<br />

. Toen wij qjl: de fcho~Jl giiigen, zei~e hij,<br />

·met eeh d_?m 'gdach, dat hij den' Gid, die<br />

een Beer ~: vei de gdteele we iel~ i~, niec<br />

~ kon de zicil. Ik ont flelde.<br />

1 Nee11 zei de hij; elk moet m!


( )<br />

Ja : zei den wij ; daar is her U om tt ti1en; tla:.<br />

we ren wij wei.<br />

Wi} vroegen hem: gelooft gij dan nitt. d!t<br />

.er itls is , of wij moe ten bet !tun nen zien ?<br />

N een , zeide hij.<br />

Toen vloog hem de hOed af.<br />

0 I wa: waait b'ec, zei de hij, on der woeat<br />

ge fchreeuw •<br />

.}k zeide Gij zijt een tek: wan1 nu ze't gij,<br />

aat bet waail.<br />

Kum gij dan den 'Wiml z:ien? Of kunt gij<br />

meer zien dan wij, om da.r gij meer eet, dan wlj<br />

De deugniet fprak geen ~oord; maar hij<br />

werd boos, en rood om zijn ho~fd. Elk lach.<br />

te den d()m~men jon ~en uit.<br />

.<br />

De Moeder •<br />

Maar wir det gi} mij niet nog wat ver telleR<br />

van dat J o din net je?<br />

<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />

Ja Moeder! Toen dle domme jongen met zij­<br />

De dik ke ka ken Jacls te onder de les over li1n<br />

Httr ier -wenld, bcgo~ dat']o dinnetje er•


~ !19 )<br />

b-ar me-UJk ce fchrei je1;. Zij riep bet ofrt'<br />

Och! hij heeft den Beer on WI lAd :e It~~·<br />

terti! lk droogde hare era nen .af. Toem<br />

zei de zlj: ik houd niet van aan bren ge1r.­<br />

die eischt de hei li ge wet- zlj tril de.<br />

Se d[rt dien tijd heb ik veel ach ting en vrien4·<br />

[chap voor dat It lei ne J odin ne tje op ge vat.<br />

-<br />

De Moeder.<br />

lk bib ook mter achtin~vooreerlijkeenbrtJ·<br />

"ejoden. dan voor ondeugende, da,mmejon·<br />

gens, die fpot ren met den Gods tiiemt.<br />

De Jo den zijn Is rae lie ten, zlj ge lao ven aan<br />

11nen God, tven gelijk de Christenen.<br />

<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />

Mag ik dat J odin ne tje ,eens bij mij noo di gen<br />

op ee ne .,; fi te?<br />

De Moeder.<br />

Ja wtl.<br />

<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />

Dan w·il. ik ha01r in dit boek jc eens la ten ~lez~a .<br />

, Oe Motder.<br />

lit weer niel, of diw'Wel &oed zij~


<strong>Het</strong> <strong>Kind</strong>.<br />

(I~ hebt: inlj ge zegd, d~t ik wat ver tel len<br />

moet uit de hoek: jes, die ik lees, dnn wil_<br />

ik J.iaar nit Jit hoek je wac ver tel len. Zij zal<br />

er "r.VCl ntar Juis tt Tt'D: want, 'Wtlfz ncer zij iets<br />

goetls zitt aan ee nen an der, dan zegt zlj: %0~<br />

\fil ik ook doen.<br />

De Moeder.<br />

lk weer bet ti.Dg niet tegt: manr gij moet :tl;..<br />

thans met haar niet fpre ken over de ver fchil·<br />

len der Chrisrenen tnet de Joden. Dargeefc<br />

niets, dan "er deeld!Jeitl blj kin deren.- Manr<br />

ik wil er u roch bij zeg gen, clar de Chris tt nen<br />

gc Joo ven. d:tt t/itvolmaak re kit'ld uit deJo den<br />

ge boren is.<br />

Her <strong>Kind</strong>.<br />

Uit de JtJd6n?<br />

Wnanm veracb ten de Christenen de Joden<br />

dan zoo?-<br />

1'1 u , · k wil ilat J odin ne tje c:lnnt eens op aan­<br />

%ien.-ik be h ach ting voor hnar, en zij<br />

vo0r mlj: <strong>Het</strong> fpijt mij toch, dat zij oot<br />

nie: in •it hoek je le .zen mag.


Bij den<br />

ge drukc en tt bekomett:<br />

I. Voor een <strong>Kind</strong>, om ticb zelf te leere,<br />

kennen.<br />

,, h. Wij .zljn <strong>Kind</strong>erf!l niet elbadtT.<br />

III. lets Yoor een <strong>Kind</strong> over zljnen Vader<br />

en Moeder.<br />

JV .. Hu f~ roch goed. darer•deMenfclten<br />

in de wereld ZiJn.<br />

V. lets voor <strong>Kind</strong>cren, over :llles eerst ee~~r<br />

weinigje, of een ldeine Wer:et.d.ku;,d~t.<br />

VI. lets van God, voor ecn <strong>Kind</strong> vans of&.<br />

jaren.<br />

VII. De fchoone Namur en de Heer der Na ..<br />

tuur. De Herfst.<br />

VIII. __;;,....._..... De Winrer. Derde dr.k.<br />

IX. Eerftt Gercdiedenisfea nn bet volA<br />

rnaakr~ <strong>Kind</strong>.<br />

X • .Hen Allerbeste <strong>Kind</strong>,<br />

xr.


XII. De Twaalfjarige Jezes.<br />

1 XIII. Jezus bet beste Vocrbeeld.<br />

XIV. -<br />

<strong>Kind</strong>er lid de.<br />

XV. Gefchiedenis van den Godsdienn, ~<br />

deeltjes.<br />

ABe -nn den Predikant en Schoolopziener<br />

J. H. N 1 r, u w o Ln. Gefcbikt voor de Eerfte<br />

tG 'fweede · Clasre.<br />

/


11_<br />

\

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!