23.05.2017 Views

OM Mei 2017

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Het succes van<br />

Finland<br />

Een week uit het<br />

leven van een alumna<br />

Goed, beter, best:<br />

prestatiedrang of<br />

prestatiedwang?<br />

Wist je dat...?<br />

Alles wat je altijd al<br />

wilde weten over<br />

ODI<strong>OM</strong>-leden<br />

De PromoCie<br />

aan het woord<br />

1<br />

2<br />

3


REDACTIONEEL<br />

Lief <strong>OM</strong>-lezer,<br />

ODI<strong>OM</strong><br />

In onze maatschappij lijkt het soms veel te draaien om ‘het zijn van de beste’.<br />

De beste leerkracht, de beste student, de hoogste cijfers etc. Wanneer het<br />

niet gaat om ‘de beste’ zijn als persoon, dan draait het wel om het zijn van<br />

het beste team, het beste land of de beste universiteit. Vandaar ons thema<br />

voor dit <strong>OM</strong>: ‘de beste’.<br />

Zo schrijven onze studenten van ODI<strong>OM</strong> over de prestatiedruk als student in<br />

de ‘Chat’ en schrijft Maaike in haar column over haar persoonlijke ervaringen<br />

in het zijn van de beste bij de playbackshows uit haar jeugd (inclusief foto’s!).<br />

Verder hebben we weer interessante artikelen en interviews. Zo is er een interessant<br />

interview over het combineren van topsport en studie, maar ook een<br />

artikel over het onderwijs in Finland. Geertje heeft dit keer een interessant stuk<br />

geschreven over ‘generatie Y’. Wil je weten wat dit is? Ga dan snel naar haar<br />

artikel.<br />

Ook de standaard elementen zoals commissie aan het woord, cijfers, TEDtalks<br />

en het nieuws vind je dit keer weer in het <strong>OM</strong>. In de ‘commissie aan het<br />

woord’ is dit keer de PromoCie aan de beurt! Zij leggen aan jullie uit wie ze<br />

precies zijn en wat ze doen.<br />

Aan het eind van het <strong>OM</strong> kom je weer aan bij een ander leuk gedeelte van<br />

het <strong>OM</strong>: de bijlage! In deze bijlage zijn we weer op bezoek geweest bij een<br />

ODI<strong>OM</strong>-huis met maar liefst drie (!) ODI<strong>OM</strong>’ers in één huis. Verder kun je een<br />

kijkje nemen in het leven van een alumna en hebben we spannende weetjes<br />

over allerlei ODI<strong>OM</strong>-leden! Kan je niet wachten tot je bij deze bijlage bent<br />

aangekomen? Klik dan snel hier.<br />

Sara Jonker<br />

Marieke <strong>Mei</strong>jer<br />

Mayke Blok<br />

Maaike Greydanus<br />

Sara Jonker<br />

Geertje Koehoorn<br />

Rikst Lolkema<br />

Marije Remmers<br />

Vormgeving<br />

Rikst Lolkema<br />

Sara Jonker<br />

Marije Remmers<br />

Wij wensen jullie heel veel leesplezier en zijn benieuwd naar jullie reacties.<br />

Liefs namens de RedacCie,<br />

Sara Jonker<br />

De Brouwerij<br />

Jaargang 15<br />

Editie 3<br />

<strong>Mei</strong> <strong>2017</strong><br />

2


P13<br />

P11<br />

P24<br />

P23<br />

inhoud<br />

<strong>OM</strong> <strong>2017</strong><br />

8 Goed, beter, best: prestatiedrang<br />

of prestatiedwang?<br />

Een artikel over ‘generatie Y’:<br />

de generatie die wil presteren.<br />

12 Chats<br />

5 Cijfers<br />

14 Fotopagina<br />

19 TED-talks<br />

13 Column<br />

Een column van Maaike over willen<br />

winnen bij de playbackshow.<br />

4 Voorwoord bestuur<br />

Een voorwoord van zowel het bestuurs als het<br />

kandidaatsbestuur<br />

6 Nieuws<br />

Het laatste nieuws rondom onderwijs en<br />

pedagogiek.<br />

16 Interview<br />

Een interview met topsportster Velda Tjalma die<br />

school en topsport combineert.<br />

10 Agenda<br />

20 Het succes van Finland<br />

Over de onderwijsprestraties van Finland<br />

11 Commissie aan het woord: PromoCie<br />

Wie zitten er in deze commissie en wat doen zij?<br />

26 Kinderquatsch<br />

24 Een huis vol ODI<strong>OM</strong>’ers<br />

25 Wist je dat?<br />

Grappige weetjes over ODI<strong>OM</strong>-leden<br />

23 Een week uit het leven van een alumna<br />

3


VOORWOORD BESTUUR<br />

Lieve ODI<strong>OM</strong>’er,<br />

Dit keer staat het ODI<strong>OM</strong> Magazine in het thema van ‘de beste’. Zeker<br />

weer een erg interessant onderwerp voor ons allemaal. De prestatiemaatschappij<br />

waarin we leven vraagt namelijk veel van ons als ‘de nieuwe generatie’.<br />

Maar verder ga ik daar niet op in dit keer. Ik zou het namelijk heel graag<br />

willen hebben over het beste jaar van mijn leven. Dat was namelijk afgelopen<br />

jaar, waarin ik de functie van Voorzitter van de mooiste vereniging mocht<br />

vervullen.<br />

Ruim een jaar geleden begon dit grote avontuur en ik durf nu aan het einde<br />

wel te zeggen dat de keuze om zo betrokken te raken bij ODI<strong>OM</strong> mijn beste<br />

keuze tot nu toe is geweest. Samen met de rest van het bestuur hebben<br />

we een tijd gehad die we nooit zullen vergeten, maar aan alles komt (helaas)<br />

een einde.<br />

Dit jaar had niet kunnen zijn wat het is geweest zonder jullie. Samen met<br />

jullie hebben we heel wat meegemaakt. Denk maar even aan de theeleut waar<br />

we bulten koekjes hebben opgegeten, de biertjes die we hebben gedronken<br />

op de borrels, alles wat we hebben geleerd tijdens carrièreavonden en het<br />

congres, de kilometers die we (lees: jullie) liepen tijdens de Batavierenrace,<br />

de sprongen die we hebben gemaakt in JumpXL en de pizza’s die we hebben gehad. En dit was nog maar een<br />

klein gedeelte. Voor Bestuur 2016-<strong>2017</strong> zit het er op, maar we zien jullie hopelijk nog wel op de activiteiten<br />

van het derde Lustrumbestuur!<br />

Lieve ODI<strong>OM</strong>’er, ontzettend bedankt voor afgelopen jaar. Jullie hebben ons de beste tijd gegeven die we ons<br />

hadden kunnen wensen.<br />

Liefs namens het vijftiende bestuur,<br />

Esmee Timmer<br />

Voorzitter 2016-<strong>2017</strong><br />

4<br />

Lief ODI<strong>OM</strong>-lid,<br />

De afgelopen tijd als kandidaatsbestuur is super goed bevallen en<br />

het is nog lang niet afgelopen gelukkig. De commissies heb<br />

ben goed werk gedaan dit jaar, elke activiteit was zeer geslaagd.<br />

Daardoor heb ik ook zo ontzettend veel zin in komend jaar!<br />

Volgend jaar is het ook al weer tijd voor het derde lustrum, dit<br />

gaan we groot vieren en dit maakt het jaar nog wat specialer en<br />

feestelijker voor ons allemaal.<br />

Ik sta versteld van hoe veel je in zo’n korte periode over jezelf, maar<br />

ook over de vereniging kan leren. Dat het leren allemaal zo snel gaat<br />

is ook maar wel goed want de overdrachts-ALV komt er al bijna aan. Hier worden we goed op<br />

voorbereid door het huidige bestuur en we hebben er zin in om jullie ons beleidsplan te presenteren<br />

waar we hard aan gewerkt hebben! Het is best spannend nu het allemaal zo dichtbij komt maar<br />

ik heb er alle vertrouwen in dat het volgend jaar altijd tot een goed einde komt en dat we nog veel<br />

over jullie en de vereniging komen te weten!<br />

Samen met Eline, Katharina, Marije en Sam heb ik er heel veel zin in om volgend jaar de taken<br />

over te nemen en om veel leuke momenten te mogen beleven met jullie op alle activiteiten.<br />

Nu zit het collegejaar er al bijna op en komt de zomervakantie er al weer aan. Eerst nog even die<br />

laatste studiepunten halen, waarna er alle tijd is om lekker te genieten van de collegevrije weken<br />

en de zon! Nu gaat dit <strong>OM</strong> over ‘de beste’ en het lijkt me dan ook wel erg leuk om volgend collegejaar<br />

het beste verhaal over jullie zomervakantie te horen. Alvast een hele fijne, zonnige, sportieve<br />

en gezellige vakantie gewenst en tot in september!<br />

Liefs namens het zestiende kandidaatsbestuur,<br />

Joke Hoekstra<br />

Kandidaatsvoorzitter <strong>2017</strong>-2018


CIJFERS<br />

In Nederland zijn er 45 scholen door de onderwijsinspectie betiteld als<br />

‘superschool’<br />

Nederlandse kinderen gaan tijdens<br />

de basisschool gemiddeld 840 uur per jaar naar school<br />

tegenover 693 uur in beter presterende landen<br />

3 op de 4 middelbare scholieren ervaart prestatiedruk op school<br />

40% van fulltime werkende Nederlanders<br />

geeft aan zijn werk mentaal belastend teveel druk geven<br />

30% van de 17-24 jarigen<br />

geeft aan door de sociale druk<br />

minder plezier te ervaren in sociaal contact In Indonesië is 96%<br />

van de scholieren gelukig<br />

op school, in Nederland is dit 82%<br />

Onderzoek in 55 landen gaf aan dat meisjes school leuker vinden dan<br />

jongens in deverhouding 25:20<br />

De beste leerling van Nederland in 2016<br />

slaagde voor gymnasium met zeven<br />

tienen op haar eindlijst<br />

TEKST MARIJE REMMERS<br />

In de top 20 beste landen om te wonen<br />

staat Noorwegen op 1 en Nederland op 5<br />

5


Leggen we te veel druk op onze kinderen?<br />

Uit onderzoek in 37 gemeenten is gebleken dat het aantal kinderen dat peuteronderwijs<br />

krijgt de laatste jaren sterk is gegroeid. Dit voorschoolse onderwijs is bestemd voor<br />

kinderen tussen de 2,5 tot 4 jaar en moet ervoor zorgen dat kinderen geen achterstand<br />

oplopen. Hoewel dit onderwijs vooral bedoeld is voor kinderen met een risico op een<br />

achterstand, volgen ook kinderen die niet binnen deze doelgroep vallen dit onderwijs.<br />

Wetenschappers zijn het niet met elkaar eens over de effectiviteit van het voorschoolse<br />

onderwijs, maar desondanks is er een stijging te zien in het aantal kinderen dat VWO<br />

volgt.<br />

Ook het kleuteronderwijs ligt onder vuur. Prestatiedruk zou zorgen voor stress bij de<br />

kinderen. Zo zouden ze jong al te veel toetsen moeten maken, ligt de nadruk te veel<br />

op taal en rekenen en zijn er te veel toetsmomenten. In de Tweede Kamer is een motie<br />

aangenomen waarin staat dat kleuters niet formeel hoeven te leren op school als ze<br />

daar nog niet aan toe zijn.<br />

Bron<br />

Geef stress-student een normaal bestaan<br />

Veel te vaak worden de verwachtingen, verplichtingen en andere activiteiten van studenten tegenwoordig<br />

onderschat. Uit onderzoek van Eenvandaag en 7Days is gebleken dat 6 op de 10 studenten één of meerdere<br />

keren per week stress ervaart over schoolzaken. Daarnaast ervaart 78% van de ondervraagden de prestatiedruk<br />

als hoog. Deze druk wordt gecreëerd door ouders, school en omgeving. Stress onder jongeren moet serieus<br />

genomen worden, omdat het kan leiden tot slapeloosheid, buikpijn en hoofdpijn. Als de stress en té lang duurt<br />

en té veel is, kan dit uiteindelijk leiden tot een burn-out. Hierdoor loopt de student studievertraging op, wat weer<br />

zorgt voor meer stress. 46% van de studenten is wel eens thuis gebleven vanwege oververmoeidheid of een<br />

opgebrand gevoel.<br />

Dat jongeren zoveel druk op zichzelf leggen kan een argument<br />

van een tegenstander zijn. Ze kiezen er namelijk zelf voor om te<br />

blijven sporten, een bijbaantje te hebben en tijd te spenderen aan<br />

sociale activiteiten. De druk die jongeren zichzelf opleggen is echter<br />

een verwachting van de samenleving. Zij verwacht bijvoorbeeld<br />

dat jongeren huur betalen en gezond blijven.<br />

Zowel het aantal burn-outs als de druk op studenten is<br />

toegenomen. Door de krimpende arbeidsmarkt en een toename<br />

van hoger opgeleide studenten, is het voor afgestudeerde studenten<br />

moeilijker aan een baan te komen. Hierdoor is de druk<br />

voor een goed CV en voor het leggen van sociale contacten<br />

toegenomen.<br />

Bron<br />

TEKST MAYKE BLOK<br />

Migrantenkind kan op school niet zonder zijn moedertaal<br />

Het ministerie van Onderwijs en de PO-raad hebben een boekje laten maken, ‘ruimte voor nieuwe talenten’,<br />

voor basisscholen, waarin wordt beschreven hoe vluchtelingenkinderen het beste kunnen worden opgenomen<br />

en onderwezen. Het is opmerkelijk dat het advies is om de moedertaal te betrekken in het onderwijs.<br />

De afgelopen twintig jaar was het een taboe in de moedertaal te onderwijzen, want dit zou de integratie<br />

niet bevorderen.<br />

Maaike Hajer, lector taaldidactiek verbonden aan de universiteit van Utrecht en gespecialiseerd in taalonderwijs<br />

aan nieuwkomers, zegt dat het wetenschappelijk is aangetoond dat het wel beter is om de moedertaal<br />

te betrekken in het onderwijs. Het is onder andere goed voor het welbevinden van de vluchtelingenkinderen.<br />

Het geeft ze namelijk een veilig gevoel als ze zich kunnen uiten in hun eigen taal. Daarbij gaat het ook<br />

om identiteit. Niemand wordt er gelukkig van als dat afgenomen wordt. Bovendien is het gebruik van de taal<br />

stimulerend voor het leren van de Nederlandse taal.<br />

Dit betekent echter niet dat leerkrachten in verschillende talen les moeten geven. Het gebruik van filmpjes,<br />

Google translate of de hulp van ouders maakt al een groot verschil.<br />

Bron<br />

6


Haal hoogbegaafde kinderen<br />

nu eindelijk eens uit het verdomhoekje<br />

In 2008 stelde de staatssecretaris<br />

van onderwijs dat ongeveer<br />

dertig procent van de basisschool<br />

leerlingen met een IQ van<br />

boven de 130 onder de maat<br />

presteerde. Hierbij gaat het om<br />

meer dan 10.000 leerlingen. Er<br />

zijn meerdere oorzaken voor het<br />

onderpresteren. Ten eerste ontbreekt<br />

een intellectueel klimaat<br />

op basisscholen. Onder andere<br />

de verdieping en mogelijkheden<br />

van versnelling zijn beperkt.<br />

Bovendien zorgt dit voor<br />

extra druk op leerkrachten die<br />

al overvraagd zijn. Ten tweede<br />

zullen slimme kinderen uit angst<br />

om gepest te worden zich niet te<br />

slim voordoen. Ten derde zorgt<br />

onvoldoende uitdaging ervoor<br />

dat leerlingen hun ontwikkeling<br />

van ambities, zelfdiscipline en in<br />

het eigen vermogen niet stimuleren.<br />

In ons onderwijssysteem komt er<br />

jaarlijks een bepaald bedrag vrij<br />

voor kinderen met bijvoorbeeld<br />

een leerachterstand of die de<br />

taal niet beheersen. Deze<br />

bedragen zijn achtereenvolgens<br />

€350,- en € 500,- per leerling.<br />

Voor excellente leerlingen komt<br />

slechts een bedrag van €15.- per<br />

leerling per jaar vrij. Bepaalde<br />

hoogbegaafden worden geholpen<br />

door een klas over te slaan,<br />

moeilijker lesmateriaal of de<br />

plusklas. Toch blijft er een groep<br />

hoogbegaafden over die zijn afgehaakt<br />

door te weinig uitdaging.<br />

Zij hebben behoefte aan<br />

passend onderwijs, maar dit laat<br />

het bedrag van 15 euro per leerling<br />

per jaar niet toe. Hierdoor<br />

vragen schoolbesturen ouders<br />

van hoogbegaafde leerlingen<br />

om een bijdrage dat varieert<br />

van honderden tot duizenden<br />

euro’s. Echter, nu de economie<br />

aantrekt, bestaat er de mogelijkheid<br />

om passend onderwijs<br />

voor hoogbegaafde kinderen<br />

mogelijk te maken.<br />

Bron<br />

Als je kinderen hebt, leef je langer<br />

Uit Zweeds onderzoek, gehouden onder anderhalf miljoen Zweden is<br />

gebleken dat mensen met kinderen langer leven. Vaders leven zo’n<br />

2 jaar langer en moeders zo’n 1,5 jaar. Eva-Maria Merz deed haar promotieonderzoek<br />

naar de band tussen ouders en kinderen en zegt dat het<br />

haar niet verbaast, dat de levensverwachting voor mannen hoger is op<br />

het moment dat ze kinderen hebben. Zodra ze vader worden, brengt dat<br />

een verantwoordelijkheidsgevoel met zich mee. Ze gaan dan bijvoorbeeld<br />

eerder naar bed en gebruiken minder drugs. De levensverwachting van<br />

vrouwen stijgt volgens Merz minder hard doordat ze al eerder goed bezig<br />

zijn. Ze proberen voordat ze zwanger worden hun ongezonde levensstijl al<br />

om te gooien.<br />

Uit eerder onderzoek is gebleken dat dochters eerder bereid zijn voor hun<br />

ouders te zorgen. Ze nemen sneller de zorgtaken op zich. Een Zweeds<br />

psycholoog, Modig, is er niet over uit of ouders beter af zijn met een<br />

dochter. Merz stelt dat het belangrijker is dat de kinderen een goede jeugd<br />

hebben gehad. Als ze een goede band hebben met hun ouders, dan<br />

nemen ze de zorgtaken echt wel op zich. Modig wil nog een stap verder<br />

gaan en onderzoeken of het karakter van de kinderen invloed heeft op<br />

de levensverwachting van de ouders. Voor Merz gaat dit echter een stap<br />

te ver.<br />

Bron<br />

Studenten lijden onder keuzestress en prestatiedruk<br />

De behoefte aan psychische hulp groeit, maar de wachttijden worden<br />

langer. Er is een tekort aan psychologen voor studenten in het hoger onderwijs,<br />

met name bij hogescholen. De vraag is groter geworden doordat<br />

het tempo van de studie is toegenomen, vertraging kost studenten geld.<br />

Daarnaast zijn er meer internationale studenten en studenten met een<br />

beperking.<br />

De studentenpsycholoog houdt zich voornamelijk bezig met problemen<br />

die te maken hebben met de studie of de levensfase en die kort behandeld<br />

kan worden. Ondervraagde studentpsychologen zijn van mening dat<br />

het leenstelsel en het bindend studieadvies niet de oorzaak zijn van de<br />

problemen, maar daar wel aan kunnen bijdragen. Prestatiedruk en keuzestress<br />

spelen een rol bij de problemen van studenten.<br />

De Universiteit van Amsterdam en de Hogeschool van Amsterdam werken<br />

sinds 2011 samen aan een studentengezondheidstest. Dit moedigt studenten<br />

aan hulp te zoeken als ze ver boven het gemiddelde scoren op<br />

medische of psychische problemen. Uit de test komen voornamelijk problemen<br />

als concentratieproblemen, faalangst, motivatieproblemen en<br />

gebrek aan zelfvertrouwen naar voren.<br />

De Amsterdamse studentenarts Peter Vonk schreef het boek: ‘Studenten<br />

en stille pijn; wel problemen maar geen hulp zoeken’. Hij stelt dat als men<br />

een baan heeft, men ook een baas heeft. Als deze niet komt opdagen,<br />

gaat men zoeken waar hij is. Bij een studie is dat nog onvoldoende.<br />

Bron<br />

7


ARTIKEL<br />

Goed, beter, best: prestatiedrang of prestatiedwang?<br />

“Als iedereen president wil worden, haalt niemand de kinderen van school”. Deze zin, een kop van een artikel<br />

van de NRC twee jaar geleden, vat goed samen hoe de generatie er uit ziet waartoe het merendeel van de<br />

huidige studenten behoort: generatie Y, ook wel de prestatiegeneratie genoemd. Generatie Y wordt vaak<br />

gekenmerkt als de generatie die authentiek, speciaal en creatief wil zijn. Deze jongeren groeien veelal op in<br />

luxe en hebben grenzeloze ambities. Dit zie je terug in een groeiend aantal jonge ondernemers, ambitieuze<br />

werknemers en allerlei bijzondere prestaties van jongeren op verschillende gebieden. Alles is mogelijk voor<br />

deze generatie, zo lijkt het. Tegenover dit rooskleurige beeld staat dat veel jongeren, die tot deze generatie<br />

behoren, een grote prestatiedruk van de omgeving ervaren. Constant wordt hen verteld dat ze vele kansen<br />

krijgen, daar dankbaar voor moeten zijn en deze dan ook met beide handen aan moeten grijpen. De studie<br />

wordt vaak betaald door de ouders/verzorgers en daar mogen ze heel blij mee zijn. Tegelijkertijd worden de<br />

jongeren gepusht om het maximale uit zichzelf te halen en hebben ze het gevoel constant te moeten uitblinken<br />

en er voor te zorgen dat ze zo hoog mogelijk presteren.<br />

“Succes is maakbaar:<br />

dus het is je eigen<br />

schuld als je niet<br />

succesvol wordt”<br />

Een dergelijk hoge prestatiedruk kan zelfs leiden tot psychosociale problemen,<br />

zoals een burn-out. Hoewel er niet een direct verband tussen een hoge prestatiedruk<br />

en een burn-out getrokken kan worden, wordt er toch in de cijfers van de<br />

HBSC-studie – een internationale studie naar psychisch welbevinden, gezondheid<br />

en risicogedragingen in relatie tot de dagelijkse leefomgeving van schoolgaande<br />

jongeren – teruggevonden dat psychosociale problemen onder Nederlandse<br />

jongeren in het voortgezet onderwijs in 2013 zijn toegenomen ten opzichte van<br />

2009. Dit geldt voor alle opleidingsniveaus. Tegelijkertijd wordt er geen significante<br />

toename van werkdruk op school gevonden. Ook in de praktijk ziet men terug<br />

dat het aantal psychosociale problemen onder jongeren toeneemt. Zo geeft Ybe<br />

Meesters, klinisch psycholoog, aan dat ze tien jaar geleden vooral 55-plussers behandelde<br />

die moeite hadden met de werkdruk en vernieuwingen niet bij konden<br />

houden, maar dat ze tegenwoordig ook meer mensen van rond de negentien<br />

jaar oud ziet in haar praktijk.<br />

Over de oorzaken en verklaringen van deze toename is weinig bekend, maar hier en daar wordt wel gespeculeerd<br />

over waarom juist déze generatie bezwijkt onder druk. Volgens psycholoog Jan Derksen ligt het<br />

aan het feit dat deze generatie onvoldoende draagkracht heeft ontwikkeld. De opvoeding kan daarbij een<br />

grote rol spelen: ouders zijn te lief en te makkelijk. Verwende kinderen groeien op als kwetsbare jongvolwassenen,<br />

die bij het minste of geringste verkrampen. Paul Verhaeghe, schrijver van het boek ‘Identiteit’, is het<br />

daar niet mee eens en denkt juist dat de invloed van opvoeding tegenwoordig beperkt is, maar dat vooral<br />

sociale media er voor zorgen dat de grens tussen de binnen- en buitenwereld grotendeels verdwenen is. De<br />

buitenwereld speelt een steeds dominantere rol en heeft grote invloed op de vorming van een weerbare<br />

identiteit. Verhaeghe geeft aan dat succes maakbaar is, maar dat tegelijkertijd falen óók een persoonlijke<br />

verantwoordelijkheid is. Dan zou het dus je eigen schuld zijn als je niet succesvol wordt in het leven. Juist de vrijheid<br />

en mogelijkheid om te doen wat we willen maakt ons bang. We zijn bang om te falen, omdat we telkens<br />

denken: dit is mijn schuld. Want wie was er om je tegen te houden? Je had alle denkbare mogelijkheden<br />

en kansen. Verhaeghe spreekt in dit verband zelfs over de ‘droomwereld’ waarin jongeren tegenwoordig<br />

opgroeien.<br />

TEKST GEERTJE KOEHOORN<br />

De boodschap van ‘maakbaar succes’ en het accent op de eigen verantwoordelijkheid leidt er toe dat we<br />

vaak te horen krijgen dat we constant moeten uitblinken en optimaal moeten presteren. We moeten excelleren<br />

en onze potenties tot het uiterste benutten. Het is uit den boze om te blijven hangen in een zesjes-mentaliteit;<br />

we moeten juist alle kansen aangrijpen die onze ouders en grootouders niet hadden. Vooral moeten<br />

we beter en bijzonderder zijn dan alle anderen: onze medestudent lijkt meer een concurrent dan een gelijkwaardige<br />

gesprekspartner te zijn geworden. Wij hebben zelf niet het gevoel dat we per se bijzonderder<br />

of beter zijn dan anderen, of dat we dat moeten zijn, maar we voelen een toenemende druk vanuit de<br />

maatschappij en economie van generaties voor ons dat we dat wel moeten zijn. Het voelt alsof we unieker<br />

moeten zijn dan anderen om ons heen en dat de hele wereld dat ook moet vinden.<br />

8


Jongeren herkennen zich in de toenemende prestatiedruk vanuit de omgeving. De volgende quotes van<br />

jongeren die meegedaan hebben aan een onderzoek over dit onderwerp vatten dit gevoel goed samen:<br />

“Alles moet tegenwoordig altijd<br />

maar beter en sneller. Jongeren<br />

moeten tegenwoordig voor hun<br />

werk al 10 jaar ervaring hebben,<br />

direct na het afstuderen. Er<br />

is een onrealistisch beeld in de<br />

maatschappij gekomen, wat niet<br />

werkt.”<br />

“Commissies, stage, relevante<br />

werkervaring, netwerken, honours<br />

college: alleen mijn propedeuse<br />

halen is niet genoeg.”<br />

“Tegenwoordig zijn er zoveel jonge mensen<br />

die het voor mijn gevoel al helemaal gemaakt<br />

hebben en dan voel ik me nogal eens<br />

ontiegelijk onzeker. Ik krijg dan het gevoel dat<br />

ik zelf niet goed genoeg ben.”<br />

We zouden ons af kunnen vragen waarom we steeds anders, uitdagender, echter, beter, mooier en interessanter<br />

willen zijn en voor wie we dat doen. Is dat voor onszelf of voor de mensen om ons heen?<br />

Naast dat generatie Y gebukt gaat onder toenemende prestatiedruk vanuit de omgeving is vaak ook de<br />

boodschap dat onze generatie last heeft van keuzestress. We weten niet altijd even goed wat we willen met<br />

en in ons leven. We zijn ambitieus en hebben alle mogelijkheden en vrijheid om te doen wat we willen. Deze<br />

vrijheid kan er juist ook voor zorgen dat we het idee hebben dat we gebruik moeten maken van al die vrijheid.<br />

Elke keuze die je maakt, beperkt al die andere keuzes en beperkt ook jezelf in die vrijheid. Dat we niet<br />

goed keuzes kunnen maken, wordt vaak gekoppeld aan het feit dat onze generatie weigert keuzes te maken,<br />

maar het zou ook kunnen liggen aan de constante tweestrijd tussen wat wij willen en wat we weten dat er<br />

van ons verwacht wordt. De verwachting is dat we succesvol moeten worden in ons leven, maar tegelijkertijd<br />

zijn we op zoek naar een leven waarmee we gelukkig zijn omdat het bij ons past; niet omdat het voldoet aan<br />

het verwachtingen van anderen. Want het laatste wat we willen is dat we onszelf kapot maken met een druk<br />

tot presteren die, uiteindelijk, niet de onze is.<br />

9


K<strong>OM</strong>ENDE ACTIVITEITEN<br />

Op 6 juni is het weer tijd voor de algemene ledenvergadering. De ALV zal in<br />

het teken staan van het afronden van het huidige bestuursjaar. Ook zal het<br />

kandidaatsbestuur hun plannen presenteren en zullen zij worden aangenomen.<br />

De uithamering van het huidige bestuur gemist? Bij de ALV geen kans<br />

gehad om afscheid te nemen? Op 7 juni zal het huidige bestuur afscheid nemen<br />

tijdens de thema-theeleut. We zien je graag bij de afscheidstheeleut in het hok!<br />

Hebben jullie gestreden voor de commissiebattle? Of ben je benieuwd naar de<br />

winnaar van de commissie-etentjes? Tijdens de borrel op 7 juni zal het Gouden<br />

Glas worden uitgereikt en wordt de winnaar van de commissie-battle bekend<br />

gemaakt. De borrel staat in het teken van ‘De rode ODI<strong>OM</strong>-loper’. Mis het niet!<br />

Wil jij op de hoogte blijven van alle activiteiten van ODI<strong>OM</strong>?<br />

kijk dan op www.odiom.nl en volg ons via de social media!<br />

10


C<strong>OM</strong>MISSIE AAN HET WOORD<br />

Lieve lezer,<br />

De PromoCie wordt dit jaar bekleed<br />

door vier knappe leden: Sam, Sophie,<br />

Hindrik en Mart. Sam (3e jaars Orthopedagogiek)<br />

is de voorzitter en zit<br />

momenteel in het kandidaatsbestuur van<br />

onze fantastische studievereniging! Sophie (2e jaars<br />

onderwijskunde) is vice-voorzitter en tevens het groentje van de<br />

commissie. Sophie zorgt altijd voor de nodige gezelligheid binnen de commissie met de<br />

verhalen over haar hamster. Meester Hindrik, bijnaam ‘Hinne’ (4e jaars AOLB) is fanatiek als hoofd-acquisitie.<br />

In zijn vrije tijd sport Hindrik; graag, zo doet hij aan atletiek en voetbal. Mart (master Orthopedagogiek)<br />

is de secretaris van de PromoCie. Ondanks dat er twee praatgrage vrouwen in de PromoCie<br />

zitten, praat Mart toch echt het meest. Daarnaast beheerst hij de mail, dus als je je poster nog niet hebt<br />

ontvangen, moet je hem gaan stalken. Als PromoCie zijn wij al het hele jaar druk bezig om ervoor te<br />

zorgen dat de posters voor activiteiten op tijd gemaakt worden. De desbetreffende commissie levert<br />

de ideeën en de benodigde informatie voor op de poster aan. Een commissielid gaat hiermee aan de<br />

slag en stuurt de poster vervolgens op naar de desbetreffende commissie en het bestuur. Zij kunnen hier<br />

feedback op geven en daarna kan de poster aangepast worden en worden afgedrukt. Tot slot dienen<br />

de posters nog opgehangen te worden op de faculteit en in het hok. Naast het maken van de posters<br />

is de PromoCie ook bezig met het maken van een promotiefilm over ODI<strong>OM</strong>. Hier hebben we in de<br />

ledenenquête enkele vragen over gesteld en we zijn druk bezig om de film al enige vorm te geven. Tot<br />

slot behoort het organiseren van een activiteit in de WUP-periode ook nog tot het takenpakket van de<br />

PromoCie. Wat deze activiteit zal gaan zijn gaan we nog niet verklappen, maar het beloofd heel leuk te<br />

worden!<br />

11


CHATS<br />

In de chat van dit <strong>OM</strong> bespreken we de stelling: “Tegenwoordig wordt er meer van studenten verwacht<br />

dan vroeger.” Een paar ODI<strong>OM</strong>-leden voelden zich geroepen om hier op te reageren:<br />

Katharina Vos<br />

(PW2)<br />

“Over de verwachtingen die men van studenten heeft, weet ik niet zo veel.<br />

Ik trek me er in ieder geval niet zo veel van aan. Het gaat er vooral om wat<br />

je zelf wil. Je kunt zelf invullen hoe hard je studeert, hoe hoog je cijfers zijn,<br />

hoeveel vakken je volgt en wat je allemaal naast je studie doet. Elke student<br />

maakt een afweging. Ook verschilt het per student hoe veel moeite<br />

het kost om een bepaald cijfer te halen. De een moet heel hard blokken<br />

voor een voldoende, terwijl een ander met het doorlezen een samenvatting<br />

een 8 haalt. Gelukkig bestaat je studie niet alleen uit tentamens en is<br />

je studententijd juist de perfecte tijd om leuke en leerzame dingen ernaast<br />

te doen, zoals sporten, lid zijn van een studentenvereniging, uitgaan, een<br />

extra studie doen, werken of een bestuursjaar doen ;). En dat is het fijne<br />

van je studententijd: dat je zelf kiest wat je doet en hoe je je leven invult.”<br />

Ik ben van mening dat er door de huidige prestatiemaatschappij tegenwoordig<br />

meer wordt verwacht van studenten dan vroeger. Het is tegenwoordig<br />

niet vanzelfsprekend dat banen voor het oprapen liggen wanneer<br />

je bent afgestudeerd. Hierdoor moeten we ons onderscheiden van<br />

de andere studenten. Enkel een diploma volstaat soms niet eens meer,<br />

omdat je dan op de arbeidsmarkt eruit geconcurreerd wordt. Hierbij moet<br />

ik zelf altijd denken aan dat plaatje van een sollicitatiegesprek waarbij ze<br />

iemand zoeken die “30 jaar” oud is en “20 jaar” ervaring heeft en zo is het<br />

denk ik wel. Door de huidige prestatiemaatschappij streven we naar de<br />

beste mensen op de beste plekken. Daar hoort ook bij dat je als student<br />

niet alleen studeert, maar ook aan tal van andere activiteiten moet deelnemen<br />

om kans te kunnen maken op de arbeidsmarkt<br />

Mart Analbers<br />

(Master Ortho)<br />

Patrick Holtkamp<br />

(Master Ortho)<br />

‘Vroeger was alles beter’ is een uitspraak wat veel ouderen wel eens gebruiken;<br />

‘vroeger was het makkelijker’ wordt door de jongeren als reactie<br />

daarop gegeven. Deze twee uitspraken geven wat mij betreft prima aan<br />

dat de meningen over het hoger onderwijs verdeeld zijn.<br />

Ik ben het eens met de stelling dat er tegenwoordig meer van de student<br />

verwacht wordt dan vroeger. Als je de studenten van vroeger vraagt naar<br />

zesde- of zevendejaars studenten, dan kent elk van deze studenten wel iemand<br />

die zo lang over de studie heeft gedaan. Nu wordt er tegenwoordig<br />

al raar op gekeken als er een derdejaars bij een eerstejaars vak zit. Ik vind<br />

dat met name de verandering in het hoger onderwijs hier een oorzaak<br />

van is. Nu de studiefinanciering is afgeschaft en de studenten allemaal<br />

een lening moeten afsluiten, wordt het hebben van studievertraging bijna<br />

niet meer getolereerd. De lening die er tegenwoordig is, zorgt ervoor dat<br />

de druk van studenten om hun studie nominaal te halen toe neemt. Alles<br />

staat in het teken van presteren en het sociale aspect van studeren wordt<br />

naar mijn mening dan wel eens vergeten. We moeten niet vergeten dat<br />

de studententijd één van de leukste periodes uit je leven is; waar je optimaal<br />

van moet kunnen genieten. Ik vind daarom dat er tegenwoordig<br />

meer verwacht wordt in vergelijking met vroeger, wat ten koste gaat van<br />

het sociale aspect van het student zijn.<br />

12


COLUMN<br />

Ken je dat: Zo’n evenement waar je vroeger altijd naar uit keek? Een jaarlijkse<br />

voetbalwedstrijd of misschien het terugkerende weekend op ponykamp.<br />

Maanden van tevoren begon de spanning al op te lopen en de nacht van tevoren<br />

deed je bijna geen oog dicht. Je hoopte zo dat jouw team met de beker naar huis<br />

ging of dat jij de medaille kreeg. Tijdens de prijsuitreiking was de spanning bijna<br />

niet meer te houden en het uurtje van tevoren moest je wel drie keer naar de wc.<br />

Voor mij liep de spanning hoog op bij de jaarlijkse playbackshow van het dorp.<br />

Al mijn klasgenoten, vriendjes en vriendinnetjes deden mee of kwamen in<br />

ieder geval kijken. De een deed, verkleed en al, de titelsong van ‘The Lion King’,<br />

terwijl een ander speciaal naar de kapper ging om zijn haar net zo te hebben als<br />

een bekende artiest. De een hoopte de stemmen van het lieftallige publiek, waar<br />

verdacht veel opa’s, tantes en buren in zaten, te trekken, terwijl een ander met haar ‘moves’ probeerde de<br />

driekoppige jury te verleiden.<br />

Het verlangen om mee te doen begon al toen ik een jaar of 4 was. Mijn grote zus deed met twee andere<br />

vriendinnen mee en ik vond natuurlijk dat ze het fantastisch deed. Wanneer zij op het podium stond was zij in<br />

mijn ogen de allerbeste. Voor mij was er geen twijfel over mogelijk, zij had de eerste prijs verdiend. Toen ik een<br />

jaar of 5/6 was, was het dan eindelijk zover. Ik mocht samen met mijn vriendinnetjes meedoen. Wij hadden<br />

er super veel zin in, maar onze moeders misschien nog wel meer. Zij zochten een nummer van ‘Girls Aloud’<br />

uit, haalden de breipennen uit de kast om onze topjes te maken en mijn moeder zocht de hele stad af naar<br />

gekleurde regenboog kousen. Van die kousen waarvan we allemaal achteraf zeggen; “waarom hadden<br />

we dat aan?“<br />

In mijn ogen waren we echt de allerbeste en konden we misschien later wel beroemd worden, zo goed<br />

waren we. Een paar jaar geleden zag ik het filmpje terug en moest ik er vooral om lachen. Een van de<br />

vriendinnetjes was meer bezig haar rokje omhoog te houden, waarvan het elastiek het had begeven, dan<br />

met het optreden.<br />

Het bleef niet bij die ene keer. De jaren die daarop volgden, deed ik altijd mee. Met hetzelfde vriendinnengroepje,<br />

met z’n tweetjes, met z’n drieën en zelfs een keer alleen. We wonnen diverse prijzen en mochten<br />

dan door naar de gemeentelijke playbackshow. Meestal werd het daar niks, maar een keer schopten we<br />

het tot de provinciale playbackshow. Het zijn mooie herinneringen. Onze moeders die voor jury speelden<br />

tijdens het oefenen, onze vaders die apetrots het zicht van alle kleine kinderen blokkeerden om die ene foto<br />

te kunnen maken en een keer stonden we zelfs in de krant: ‘Appels en peren vergelijken bij de playbackshow<br />

van Marrum’.<br />

Het gekke was, elk jaar leken de zenuwen erger te worden en kreeg ik meer podiumvrees. Waar de mensen<br />

in de zaal dachten: ‘die kleine van Greydanus’ is ook nergens bang voor stond ik vooraf met knikkende<br />

knieën achter de coulissen te wachten.<br />

Laatst kwam een vriendin met het fantastische idee om weer een keer mee te doen. We stuurden elkaar<br />

oude filmpjes en foto’s. Regelmatig halen we, tijdens het drinken van een wijntje, de oude herinneringen op<br />

en lachen we ons weer kapot. Toch durven we niet meer echt het podium op. Misschien over 20 jaar, als we<br />

zelf kinderen hebben? Maar voor nu, voor nu laten we het over aan de volgende generatie. We gunnen hen<br />

tenslotte ook eens een keer een prijs.<br />

TEKST MAAIKE GREYDANUS<br />

13


ALA: Levend<br />

Cluedo<br />

KB-bekendmakingsborrel<br />

Pubquiz<br />

Facultaire Carrièredag<br />

Batavierenrace<br />

ALV<br />

Seniorenavond


Carrièreavond<br />

NVO prakijk<br />

avond<br />

Borrel: Gender<br />

in de blender<br />

Klik hier voor een<br />

spetterende<br />

dia-show!<br />

Minorenmarkt<br />

BexCie:<br />

Dublin<br />

Crazy 88


INTERVIEW<br />

Topsporter Velda Tjalma<br />

Om 8.00 uur in de ochtend klaar staan om skeelertraining te geven, zelf<br />

ook nog trainen – voetbal, skeeleren dan wel marathonschaatsen –, colleges<br />

volgen en altijd een gevoel van rusteloosheid hebben. Dat is kort<br />

samengevat het leven van de 22-jarige Velda Tjalma, derdejaarsstudent<br />

Pedagogische Wetenschappen richting Orthopedagogiek, die naast<br />

haar studie op hoog niveau sport en ook training geeft aan getalenteerde<br />

jongeren. Wij waren benieuwd hoe deze voormaling Nederlands kampioen<br />

shorttrack haar studie en sport combineert, wat ze van deze combinatie<br />

vindt en hoe een gemiddelde dag voor haar er uit ziet.<br />

Zou je jezelf eens voor kunnen stellen?<br />

Ik ben Velda Tjalma, 22 jaar. Drie jaar geleden ben ik met Pedagogische<br />

Wetenschappen begonnen en ik zit nu dus ook in het laatste jaar van m’n<br />

bachelor. Ik doe de richting Orthopedagogiek, waar ik in het eerste semester<br />

een minor Neurowetenschappen heb gedaan. Naast mijn studie ben<br />

ik graag aan het sporten. Ik voetbal bij Lycurgus, maar daarnaast schaats<br />

ik ook. Dat doe ik op redelijk hoog niveau. Ik schaats marathons op regionaal niveau. Dat zijn de Noord/Oost<br />

competities. In de zomer skeeler ik ook op regionaal niveau, wat ik dit jaar graag op landelijk niveau wil gaan<br />

proberen. Hiernaast geef ik trainingen bij Iceskate: een organisatie die voor jonge talenten een heel programma<br />

qua schaatsen aanbiedt vóórdat ze naar school gaan. Ze trainen ’s morgens om 8.00 uur en gaan<br />

om 11.00 uur naar school. Ook geef ik skeelertraining aan de selectie Groningen/Drenthe. Verder houd ik er<br />

van, naast het sporten, lekker de natuur in te gaan en ga ik heel graag met vriendinnen naar de bioscoop.<br />

Een avondje stappen sla ik natuurlijk ook niet af!<br />

“Ik heb nooit niet gesport;<br />

ik kan niet niet sporten”<br />

Hoe kwam je op het idee deze sporten te gaan doen?<br />

Ik heb drie zussen die allemaal schaatsten, dus het was geen<br />

verrassing dat ik ook ging schaatsen. Daarnaast heb ik gezwommen<br />

en ook nog een tijdje geturnd, maar toen moest ik<br />

meer gaan schaatsen, dus dat paste niet meer. Toen ben ik er<br />

bij gaan shorttracken. Dat vond ik veel leuker dan langebaanschaatsen, dus daar ben ik me meer op gaan<br />

richten. Ik heb daar bijvoorbeeld Nederlands kampioenschappen gereden. Shorttracken heb ik gedaan van<br />

m’n 11e tot 16e. Toen ben ik gaan marathonschaatsen bij de selectie van Groningen. Daar heb ik ook NK’s<br />

gereden. Hierna ben ik helemaal gestopt met schaatsen. De lol was eraf, ik had er geen plezier meer in, ik<br />

moest heel veel en had geen leuke trainer. Ook wilde ik altijd heel graag voetballen. Ik ging toen studeren,<br />

dus ik ging voetballen hier in de stad. Dat heb ik vier jaar gedaan. In die tijd ben ik wel schaatstraining blijven<br />

geven: in de winter vooral shorttrack en in de zomer het skeeleren. Wat betreft het schaatsen: dat deed ik<br />

in de winter, maar aangezien er in de zomer geen ijs ligt, skeeler ik dan. Ik deed aan wedstrijdskeeleren. Het<br />

schaatsen miste ik heel erg, dus vorig jaar februari ben ik weer begonnen met trainen. Dit seizoen heb ik de<br />

wedstrijden weer helemaal opgepakt. Dus op dit moment voetbal en marathonschaats ik. Dit doe ik naast<br />

elkaar. Dat is wel druk, maar het voetbal zorgt dat ik qua schaatsen makkelijker kan versnellen in een wedstrijd<br />

en het schaatsen zorgt er voor dat ik bij voetballen meer duurvermogen, dus meer conditie, heb. Ik zeg<br />

weleens: ik heb nooit niet gesport; ik kan niet niet sporten.<br />

TEKST GEERTJE KOEHOORN & RIKST LOLKEMA<br />

Heb je wel eens prijzen gewonnen met sport?<br />

Ja! Op mijn 15e/16e ben ik Nederlands kampioen geworden met shorttrack. Dat was vrij<br />

onverwacht, maar toch ben ik het geworden. Ik kan wel zeggen dat dat mijn mooiste sportmoment tot nu<br />

toe is. Ik heb ook weleens NK’s gehad van marathonschaatsen, maar het laatste jaar wilde ik heel graag<br />

Nederlands kampioen worden. Ik wist dat dat kon, maar het hangt van heel veel factoren af. Ik maakte een<br />

foutje in de laatste ronde waardoor ik uiteindelijk 13e werd. Daar baal ik nog steeds van. Ik weet nog steeds<br />

dat het kon. Maar ja, je moet alles goed doen. Pas als je alles goed doet, dan win je. Dat deed ik toen niet,<br />

maar daar heb ik ook wel van geleerd. Toch blijf ik altijd mijn winnaarsmentaliteit behouden: ik kan niet tegen<br />

mijn verlies.<br />

16


Je studeert Pedagogische Wetenschappen, richting<br />

orthopedagogiek. Vanwaar deze studie?<br />

Ik ben begonnen met Sport, Gezondheid en Management op het hbo, aangezien ik absoluut niet naar de<br />

universiteit wilde. Deze studie deed ik ook omdat ik niet zo goed wist wat ik wilde. Na twee maanden wilde ik<br />

stoppen: ik had niet genoeg uitdaging en had geen idee wat ik na de studie wilde doen met m’n opleiding.<br />

Uit een gesprek met mijn studieloopbaanbegeleider kwam Pedagogische Wetenschappen naar voren. Ik<br />

ben gek op kinderen, daar word ik gewoon vrolijk van, helemaal kinderen die niet alles zelf kunnen en extra<br />

begeleiding nodig hebben. Ik twijfelde wel heel erg, want ik wilde ook heel graag Biologie gaan studeren.<br />

Maar als ik Biologie wilde gaan doen, moest ik 5 vakken op vwo-niveau in gaan halen. Dat wilde ik niet. Toen<br />

was m’n keuze al snel gemaakt: ik ging Pedagogische Wetenschappen studeren. Gelukkig had ik daar ook<br />

al heel snel zoiets van: als ik afgestudeerd ben, zie ik mezelf hierin werken.<br />

Hoe probeer je studie en sport te combineren?<br />

Bij de studie vind ik het heel fijn dat je heel weinig verplichte colleges<br />

hebt. Van mezelf weet ik dat ik hoorcolleges moet volgen, omdat ik<br />

“Pas als je alles goed<br />

doet, dan win je.”<br />

dan beter mijn tentamen kan halen. Daarnaast beginnen heel veel colleges om 11.00 uur. ’s Morgens geef<br />

ik vaak de training aan Iceskate en zelf probeer ik ook ’s morgens te trainen. Daarna ga ik door naar de<br />

hoorcolleges, waardoor ik heel veel stof opneem. Daarna heb ik altijd wel tijd om iets aan studie te doen. ’s<br />

Avonds heb ik nog wel tijd om te trainen. Ik kan van mezelf niet heel goed leren; ik moet echt de colleges<br />

volgen, dan pik ik al heel veel op. Vanaf jongs af aan heb ik geleerd heel goed te plannen en heel effectief<br />

te leren. Ik haal niet al mijn tentamens in één keer, maar uiteindelijk loop ik nog steeds op schema. Dit heb ik<br />

allemaal zelf gedaan, zonder hulp van externe instanties. Deze combinatie werkt nog steeds. Ik denk dat dat<br />

komt omdat ik alles wat ik doe heel erg leuk vind. Zolang ik het volhoud en het leuk vind, ga ik door.<br />

Wat vind je het grootste voor- en nadeel aan deze combinatie?<br />

Ik heb geleerd om echt te kunnen plannen en effectief te kunnen leren. In het eerste jaar van mijn studie<br />

vond ik dat wel moeilijk, vooral om effectief te kunnen leren. Het was toen heel veel lezen en ik wilde alle<br />

boeken doornemen. Al snel leerde ik dat dat niet altijd de beste manier was om een tentamen te halen en<br />

voor mij past het gewoon niet. Dan leerde ik wel een gedeelte heel goed, maar dat kon ik nooit bij alles<br />

doen. Eén van de grootste nadelen is dat ik ’s<br />

avonds eigenlijk nooit vrij heb, of in ieder geval<br />

pas na 21.00 uur. Voor feestjes is dat prima en<br />

die hoef ik dan ook niet vaak te missen, maar<br />

ik zit bijvoorbeeld nooit op de bank. Ik zou het<br />

leuk vinden om gewoon eens een avondje op<br />

de bank te zitten. Ook moet ik altijd ’s morgens<br />

vroeg op, dus mijn dag begint vroeg en eindigt<br />

laat. Daarom zorg ik er wel altijd voor dat ik op<br />

zondag vrij ben. Maar goed, ik moet soms wel<br />

dingen laten en af en toe vergeet ik echt rust<br />

te nemen. Ik ontspan wel doordat ik de dingen<br />

die ik doe leuk vind, maar ik zit nooit op de bank<br />

of ben gewoon nooit lekker niks aan het doen.<br />

Er schuilt een soort rusteloosheid in me: ik doe<br />

altijd dingen en moet altijd dingen doen. Daarnaast<br />

ben ik door het sporten perfectionistisch<br />

geworden. Vooral het schaatsen heb ik van<br />

jongs af aan op hoog niveau gedaan. Ik heb altijd<br />

de beste willen zijn. Het is ook een individuele<br />

sport, dus je bent eigenlijk altijd met jezelf bezig.<br />

In mijn studie en eigenlijk in mijn hele leven ben ik<br />

heel perfectionistisch en dat is dan ook iets wat<br />

ik graag af wil leren.<br />

17


Hoe ziet jouw gemiddelde dag eruit?<br />

Deze periode zit ik een beetje in een rustperiode, omdat<br />

het schaatsseizoen net is afgelopen. We gaan<br />

nu richting de zomer. Dit is de enige periode waarin<br />

ik echt kan rusten, dus nu kan ik een beetje uitslapen<br />

’s morgens. In de zomer wil ik bijvoorbeeld donderdagochtend<br />

beginnen met het geven van training aan<br />

de kinderen van Iceskate. Dan is er vaak wel een (gast)<br />

“Ik zou het leuk vinden om gewoon<br />

eens een avondje op de<br />

bankt te zitten”<br />

college of iets anders voor studie, rond een uur of elf. Dan ga ik daar twee uur heen. Daarna ga ik meestal<br />

naar mijn kamer om te eten. Ik weet van mezelf dat ik goed moet eten, anders heb ik geen energie. Ook<br />

doe ik in die tijd wat voor studie. Rond een uur of 4 à 5 ga ik zelf op m’n skeelers naar de skeelerbaan in Ten<br />

Boer, zo’n 20 kilometer hier vandaan. Dan heb ik een duurtraining gehad voor mezelf en in Ten Boer geef ik<br />

training aan kinderen. Dan ga ik met de bus terug naar huis en dan ben ik rond 20.00 uur thuis. Dan ben ik op<br />

zo’n dag redelijk vroeg thuis en heb ik tijd om iets leuks te doen. Dus ik kan wel zeggen dat ik ’s middags tijd<br />

heb voor studie, maar soms heb ik geen motivatie.<br />

Zou je later in je werk je studie en sport willen<br />

combineren?<br />

Ik denk wel dat het kan, maar ik vind het ook heel fijn om dingen los van<br />

elkaar te hebben. Ik sport, maar ik vind het ook fijn om een leven naast<br />

het sporten te hebben. Dan kunnen mensen met wie ik sport ook echt<br />

aan me vragen: wat doe je voor studie? Hetzelfde geldt voor mensen<br />

met wie ik studeer, dat zij kunnen vragen hoe het met het sporten gaat. Ik<br />

vind het fijn om twee hele aparte dingen te hebben. Hiervoor deed ik dus<br />

Sport, Gezondheid en Management. Toen gaf ik training en ik sportte zelf,<br />

dus alles in mijn leven had met sport te maken. Daar was ik toen wel een<br />

beetje klaar mee.<br />

Wat wil je graag nog bereiken in je sportcarrière?<br />

Ik wil ten eerste bij voetbal het hoogste niveau halen wat ik kan. Nu<br />

speel ik bij Dames 2 en ik zou heel graag bij Dames 1 spelen. Daarna wil<br />

ik echt, als ik het kan, naar een club die op hoger niveau speelt. Wat<br />

betreft het skeeleren zou ik graag het NK willen halen voor senioren.<br />

Dat zal dit jaar niet lukken, maar misschien dat het volgend seizoen<br />

lukt. Bij marathonschaatsen wil ik toch wel naar het landelijk niveau. Of<br />

ik alle drie de sporten, dus voetbal, marathonschaatsen en skeeleren,<br />

naast elkaar kan blijven doen, weet ik niet, maar dat zie ik tegen die<br />

tijd wel. Zo lang het kan, doe ik het en als ik moet kiezen, kies ik. Wat ik<br />

dan zou moeten kiezen, vind ik lastig om te zeggen.<br />

“Alles in mijn leven had met<br />

sport te maken. Daar was ik<br />

toen wel een beetje klaar mee”<br />

18<br />

Meer foto’s van Peter Veenstra


TED-TALKS<br />

Door kinderen op te zadelen met hoge verwachtingen<br />

en hun levens op elk moment te micro managen,<br />

helpen ouders hun kinderen niet. Tenminste, zo<br />

ziet Julie Lythcott-Haims het. Met passie en wrange<br />

humor maakt ze duidelijk dat ze vindt dat ouders<br />

moeten stoppen om het succes van hun kinderen te<br />

definiëren via cijfers en testscores. In plaats daarvan<br />

zouden ouders moeten focussen op het voorzien<br />

in één van de oudste ideeën: onvoorwaardelijke<br />

liefde.<br />

Scott Dinsmore stopte met de baan die hem ongelukkig<br />

maakte en besteedde de vier daaropvolgende<br />

jaren om uit te zoeken hoe hij werk kon vinden dat<br />

plezierig en betekenisvol was. In deze Ted talk deelt<br />

hij wat hij geleerd heeft over het vinden van datgene<br />

wat voor jou belangrijk is en hoe je de stap kan zetten<br />

om dat ook daadwerkelijk te gaan doen.<br />

Op deze kleuterschool in Tokio veroorzaken<br />

5-jarigen files en zijn dakramen speciaal gemaakt<br />

voor de kerstman, zodat die in de kerstperiode de<br />

klas binnen kan komen. Maak kennis met de leukste<br />

kleuterschool ter wereld, ontworpen door architect<br />

Takaharu Tezuka. In deze Ted talk loopt hij samen<br />

met ons een ontwerpproces door dat kinderen echt<br />

kind laat zijn.<br />

Rita Pierson, lerares voor meer dan 40 jaar, hoorde een<br />

keer een collega zeggen: “Ze betalen me niet om de<br />

kinderen te mogen.” Haar antwoord: “Kinderen leren<br />

niet van mensen die ze niet mogen.” Een meeslepende<br />

oproep aan docenten om in hun studenten te geloven<br />

en met hen te verbinden op een echt, menselijk,<br />

persoonlijk niveau.<br />

Waarom hebben mensen succes? Is het omdat ze<br />

slim zijn? Of hebben ze gewoon geluk? Geen van<br />

beide. Analyticus Richard St. John vat jaren van<br />

interviews samen in een Ted talk van 3 minuten over<br />

de échte geheimen van succes.<br />

19


ARTIKEL<br />

Het succes van Finland<br />

Het Nederlandse onderwijssysteem is voor ons natuurlijk een heel bekend<br />

fenomeen, maar is dit systeem ook een goed systeem? ‘Schoolsysteem<br />

vergroot achterstand’, ‘Ongelijke kansen in onderwijs zijn direct<br />

gevolg van beleid’ en ‘Nederlands onderwijs moet meer vernieuwen’.<br />

Dit zijn zomaar een paar krantenkoppen waaruit blijkt dat ons eigen<br />

onderwijssysteem helemaal niet zo succesvol en effectief blijkt te zijn.<br />

Met andere woorden; het Nederlandse onderwijssysteem moet op de<br />

schop worden genomen. Om het te verbeteren kan er bijvoorbeeld<br />

worden gekeken naar het buitenland. Nederland kan hierbij specifiek<br />

een voorbeeld nemen aan het onderwijssysteem in Finland. Het Finse<br />

onderwijs blijkt namelijk, meer dan het Nederlandse onderwijs, zeer succesvol<br />

te zijn.<br />

TEKST MAYKE BLOK<br />

Maar hoe werkt dit Finse onderwijssysteem dan?<br />

In tegenstelling tot Nederland gaan kinderen in Finland<br />

niet vanaf hun vierde levensjaar naar school,<br />

maar gebeurt dit pas wanneer zij de leeftijd van<br />

zeven jaar hebben bereikt. Hier heeft men in Finland<br />

voor gekozen, omdat er vanuit wordt gegaan<br />

dat kinderen pas vanaf hun zevende in staat zijn<br />

om schoolse vaardigheden aan te leren. Vóór het<br />

bereiken van deze leeftijd ligt de focus bij de kinderen<br />

namelijk veel meer op spelen en creatief zijn.<br />

Kinderen in Finland zijn dus van zeven tot en met hun<br />

zestiende jaar leerplichtig. Het basisschooltraject in<br />

Finland begint dan ook vanaf het zevende levensjaar<br />

en duurt zo’n negen jaar. Tijdens dit traject is er<br />

sprake van veel differentiatie; ieder kind krijgt een<br />

eigen geschikt programma. In dit programma is veel<br />

ruimte voor eigen inbreng en vrijheid voor de leerlingen<br />

zelf.<br />

Een ander groot verschil in het Finse schoolsysteem<br />

zijn het aantal lesuren. Er wordt namelijk in vergelijking<br />

met Nederland per dag een uur minder lesgegeven,<br />

zo zijn er meer pauzes en zijn ze eerder<br />

vrij. Dit wordt ten eerste gedaan, omdat kinderen<br />

beter leren wanneer ze fris zijn. Na een pauze steken<br />

ze dus veel meer op dan wanneer ze aan één<br />

stuk doorgaan. De volgende reden voor minder<br />

lesuren is dat kinderen heel veel leren van spelen.<br />

Een kind krijgt hierdoor meer sociale vaardigheden,<br />

verbeeldingskracht en creativiteit. Een laatste reden<br />

is dat door de lage hoeveelheid lesuren de leraren<br />

zelf meer tijd tot hun beschikking hebben om hun<br />

lessen voor te bereiden. Zo zal de kwaliteit van de<br />

lessen zelfs stijgen.<br />

Wanneer kinderen niet meer leerplichtig zijn en het<br />

basisschooltraject dus hebben doorlopen, kunnen<br />

zij gaan werken of er voor kiezen om een vervolgopleiding<br />

te doen. Wanneer een kind doorleert,<br />

20<br />

is er sprake van twee keuzemogelijkheden, namelijk:<br />

beroepsonderwijs of algemeen vormend onderwijs.<br />

Beide vervolgopleidingen duren drie jaar en stomen<br />

de leerlingen klaar voor het hoger beroepsonderwijs<br />

of de universiteit.<br />

Ook verschilt de rol van de leraar sterk in het Finse<br />

schoolsysteem. Het begint al met de lerarenopleiding<br />

zelf. De status en zwaarte van de opleiding voor een<br />

leraar in Finland kan vergeleken worden met die van<br />

een arts hier in Nederland. Het is dus een zware universitaire<br />

opleiding en voorafgaand hieraan moet er<br />

een strenge toelatingsprocedure worden doorlopen.<br />

Gedurende deze procedure worden de cognitieve<br />

vermogens, de motivatie voor de opleiding en in hoeverre<br />

je in staat bent om goed samen te werken,<br />

getest.<br />

Eenmaal aangenomen op de opleiding is er sprake<br />

van zowel veel theorie- als praktijkonderwijs. De koppeling<br />

van theorie en praktijk vindt plaats in samenwerking<br />

met een school die nauw verbonden is aan<br />

een universiteit. Studenten kunnen door middel van<br />

deze verbonden school in groepjes elkaars lessen<br />

bekijken en hier feedback op geven. Wanneer iemand<br />

uiteindelijk de lerarenopleiding heeft afgerond,<br />

moet hij of zij zich altijd blijven bijscholen. Zo kan de<br />

leraar zich blijven ontwikkelen en zo het onderwijs blijven<br />

verbeteren.<br />

Kijkende naar specifiek de rol van de leraar, dan berust<br />

dit voor een groot deel op vertrouwen, dit vertrouwen<br />

komt vooral tot uiting in zowel de relatie tussen<br />

de overheid en de leraren, als tussen de leraren en de<br />

leerlingen. Met het oog op het vertrouwen tussen de<br />

leraren en de overheid, uit dit zich doordat leraren vrij<br />

zijn om hun eigen curriculum samen te stellen. Tijdens<br />

de opleiding wordt hier dan ook zeer veel aandacht<br />

aan besteed. Deze vrijheid voor de leraar zorgt ervoor


dat leraren veel meer betrokken<br />

zijn bij het onderwijs<br />

zelf en daarmee ook bij zijn<br />

of haar leerlingen. Een ander<br />

aspect waarin het vertrouwen<br />

duidelijk naar voren<br />

komt, is het feit dat er in het<br />

Finse onderwijssysteem op<br />

de basisschool geen gebruik<br />

wordt gemaakt van<br />

toetsing. Er wordt hier geen<br />

gebruik van gemaakt, omdat<br />

het veel stress oplevert<br />

bij de leerlingen, leraren<br />

moeten zelf prima in staat<br />

zijn om het niveau van de<br />

leerling te bepalen en hier is<br />

dus geen toets voor nodig.<br />

Bovendien is er in het Finse<br />

schoolsysteem geen sprake<br />

van een strenge inspectie<br />

vanuit de overheid, leraren<br />

hebben zelf dus alle vrijheid<br />

om te doen wat zij als goed<br />

achten. Zoals eerder al benoemd,<br />

komt het vertrouwen<br />

ook tot uiting tussen de<br />

leraren en de leerlingen; dit<br />

gebeurt ten eerste wanneer<br />

de leraar zijn of haar leerlingen<br />

zelfstandig laat werken.<br />

Ook komt dit naar voren<br />

door het feit dat leerlingen<br />

vaak zelf hun projecten mogen<br />

kiezen. De leraar vertrouwt<br />

erop dat de leerling<br />

het project kiest waar hij of<br />

zij het meest van zal leren.<br />

Kortom, het onderwijssysteem<br />

in Finland verschilt<br />

op heel veel gebieden in<br />

vergelijking met ons eigen<br />

systeem. Zo is ten eerste de<br />

duur van de leerplicht een<br />

stuk korter in Finland dan in<br />

Nederland. Ten tweede is er<br />

sprake van minder lesuren.<br />

Ook verschilt de opleiding<br />

tot het beroep leraar erg; de status van een leraar in Nederland is bijvoorbeeld stukken lager dan dat het in<br />

Finland is. Een ander interessant verschil is het feit dat er in Finland met betrekking tot het onderwijs, sprake<br />

is van veel vertrouwen. Zo zijn er bijvoorbeeld geen inspecties of toetsen die het niveau van een school of<br />

leraar aantonen. In Nederland is van beide aspecten wel degelijk sprake.<br />

Een centrale vraag die er gesteld kan worden, is dan ook of het onderwijssysteem in Nederland in staat is om<br />

zulke dermate ingrijpende veranderingen door te maken met als doel het onderwijs te verbeteren.<br />

21


Bestuur (boven) en kandidaatsbestuur (onder)<br />

22


EEN WEEK UIT HET LEVEN VAN EEN ALUMNA<br />

Info<br />

Marloes Ottink<br />

Werkt bij Stichting Chrono en Scholengroep Perspectief als gedragswetenschapper en<br />

bij Psychologische Dienstverlening IJsselgroep<br />

Studeerde pedagogische wetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen<br />

Studeert de opleiding tot Orthopedagoog Generalist aan de Rijksuniversiteit Groningen<br />

Heeft een relatie<br />

Woont in Groningen<br />

Tijdlijn<br />

Marloes Ottink<br />

Maandag<br />

Vandaag begeleid ik kinderen met lees-en spellingproblemen.<br />

Ik ga hiervoor naar twee scholen<br />

voor speciaal basisonderwijs en een reguliere<br />

basisschool. Ik geniet ervan de kinderen stap<br />

voor stap naar een hoger niveau te brengen en<br />

vind het mooi om te zien dat het plezier in lezen<br />

en in school toeneemt. Op de foto zie je Steyn,<br />

een echte topper. Hij startte<br />

bij me en vond lezen verschrikkelijk.<br />

Nu heeft hij, door<br />

hard te oefenen, qua lezen<br />

sprongen vooruit gemaakt<br />

en geniet er van om<br />

een boek te lezen.<br />

Marloes Ottink<br />

Woensdag<br />

Op de woensdag doe ik een psychologisch<br />

onderzoek bij een jongen van 9 jaar. Ik start<br />

altijd met een intakegesprek met ouders, ga<br />

vervolgens observeren in de klas en neem een<br />

intelligentieonderzoek af (WISC-III). Het onderzoek<br />

wordt aangevuld met sociaal-emotionele<br />

vragenlijsten. Die middag start ik met een adviesgesprek<br />

met ouders, intern begeleider en leerkracht<br />

over een eerder uitgevoerd psychologisch<br />

onderzoek. Ik bespreek het onderzoek en geef<br />

school en ouders handelingsadviezen. De laatste<br />

afspraak van de dag heb ik met een collega en<br />

een aantal maatschappelijk werkers. Zij vertellen<br />

over het aanbod dat ze hebben aan cursussen<br />

voor basisschoolleerlingen (op het gebied van<br />

faalangst, scheiding, weerbaarheid). Wij kunnen<br />

de cursussen weer aanbieden op onze scholen.<br />

Marloes Ottink<br />

Zaterdag<br />

Marloes Ottink<br />

Dinsdag<br />

Vandaag heb ik ’s ochtends consultatiegesprekken<br />

gevoerd. Dit gebeurt in een ondersteuningsteam<br />

op school. Ouders, leerkrachten, intern begeleider,<br />

eventuele andere hulpverleners en ik zitten om<br />

tafel. We proberen samen te zoeken naar oplossingen<br />

bij diverse hulpvragen die er liggen. Samen<br />

zoeken we naar een passende aanpak en zetten<br />

we eventuele vervolgstappen in gang. In de middag<br />

heb ik een talentgesprek met Isa gevoerd (zie<br />

foto). Tijdens dit gesprek heb ik met behulp van een<br />

talententekening de talenten van Isa in beeld gebracht.<br />

Zie haar eens stralen en trots<br />

zijn op haar talenten! Doelen van<br />

het talentgesprek zijn om een kind<br />

emotioneel sterker te maken en in<br />

het onderwijs een manier te zoeken<br />

die goed bij de talenten van het<br />

kind past.<br />

Marloes Ottink<br />

Donderdag<br />

Op deze dag werk ik voor het Steunpunt Passend<br />

Onderwijs, onderdeel van Scholengroep Perspectief.<br />

Binnen het steunpunt werk ik samen met vier<br />

ambulante begeleiders en een gezondheidszorgpsycholoog.<br />

Deze ochtend voer ik een psychologisch<br />

onderzoek uit bij een jongen die snel afgeleid<br />

is in de klas en waar zijn resultaten achter blijven. In<br />

de middag heb ik een vergadering met mijn collega’s,<br />

waar we diverse casussen bespreken en de<br />

hulpvragen onderling verdelen.<br />

Marloes Ottink<br />

Vrijdag<br />

Elke vrijdag ga ik voor de<br />

studie tot Orthopedagoog<br />

Generalist naar de universiteit.<br />

Zie foto.<br />

23


EEN HUIS VOL ODI<strong>OM</strong>’ERS<br />

Huize Moes, Familie Moes of toch Huize Appelmoes?<br />

Ik (Maaike) had de eer om bij het tweede ontdekte ODI<strong>OM</strong><br />

huis op bezoek te gaan: Huize Moes. Dit studentenhuis, wat<br />

overigens ook prima door kan gaan als eengezinswoning,<br />

bestaat uit Maud Oude Leferink, haar zus, Sanne Wubbs en<br />

Marleen Peper. Maud, Sanne en Marleen zijn alle drie lid<br />

van ODI<strong>OM</strong> en studeren ook nog eens alledrie AOLB.<br />

Maud kent een carrière aan commissies. Zo heeft ze ook<br />

het <strong>OM</strong> mogen schrijven en heeft ze vorig jaar de BexCie<br />

naar Krakau georganiseerd. Inmiddels is haar agenda<br />

goed gevuld met de combinatie studie en voor de klas<br />

staan. Sanne is ook sinds dit jaar actief lid en organiseert<br />

de gezellige borrels van ODI<strong>OM</strong>. Marleen is vooral erg druk<br />

met het zaalvoetballen, dus echt tijd over voor een commissie<br />

is er voor haar niet. Je raadt het al; een datum plannen met deze dames was niet gemakkelijk.<br />

Toch kent Huize Moes veel tijd voor gezelligheid. Het had ook net zo goed<br />

familie Moes kunnen zijn, want de meiden eten graag samen met elkaar,<br />

houden eindeloze chill-sessies op hun favoriete plek in huis (a.k.a. de bank)<br />

en delen lief en leed met elkaar. Alle drie de dames, de zus van Maud iets<br />

minder, zijn erg netjes van zichzelf. Het huis is dan ook vele malen netter,<br />

beter ingericht en schoner dan het gemiddelde Groningse studentenhuis.<br />

Huize Moes, zo ook goed door kunnen gaan als Huize Appelmoes. Alle meiden<br />

zijn op hun eigen manier dol op eten en koken. Misschien is Appelmoes dan wel niet de<br />

juiste benaming. Er worden namelijk heel wat culinaire hoogstandjes op tafel geserveerd.<br />

Gerechten waar Sanne nog nooit van gehoord heeft, maar wel met liefde uit probeert.<br />

Het huis vol met meiden doet echter meer dan ’s avond op de bankhangen en lekker eten. Zo hebben ze in<br />

de herfst nog een huisfeest georganiseerd. Ieders vrienden, studiegenootjes en commissiegenootjes waren<br />

van de partij. Het werd een dolle avond, waarbij een van de meiden, die liever onbekend blijft, een beetje te<br />

diep in het glaasje keek. We noemen haar voor het gemak even ‘X’. ‘X’ blesseerde haar achterwerk en werd<br />

door haar blauwe billen nog lang herinnert aan die mooie avond. Als de meiden dan ook een hoogtepunt<br />

mogen benoemen van hun tijd in Huize Moes, dan is dat zeker hun huisfeest. Maar ook op het samen uit eten,<br />

de diepzinnige gesprekken en ontbijten buiten de deur kijken deze ODI<strong>OM</strong>’ers graag op terug!<br />

TEKST MAAIKE GREYDANUS<br />

24


WIST JE DAT...?<br />

Geertje Bruijn vier jaar<br />

geleden voor de<br />

verandering een keer<br />

wél matchende<br />

sokken droeg?<br />

Esmee Timmer voor<br />

haar diploma van<br />

de middelbare<br />

school Cum Laude is<br />

geslaagd?<br />

Ingrid Maring vroeger<br />

advies vroeg over jurken via<br />

facebook?<br />

Geertrude Hellema hele<br />

lekkere taarten kan<br />

bakken?<br />

Abby Kuperus Akkrum een stad<br />

noemt? (Voor wie Akkrum niet kent.<br />

Het is een klein Fries dorpje)<br />

Stan Wolbers een keer kletsnat thuis kwam en tot<br />

overmaat van ramp de verwarming het ook niet<br />

deed? #firstworldproblems<br />

Patrick Holtkamp van jurken<br />

met een split houdt?<br />

Pauline Paardenkoper wel eens bij<br />

paardenraces is gaan kijken?<br />

Sanne Wubs het<br />

leuk vond als de<br />

schoolfotograaf op<br />

school langskwam?<br />

(NOT)<br />

Mart Analbers en zijn broer<br />

fantastisch Hip-Hop kunnen dansen?<br />

Zoek zelf het filmpje maar op<br />

facebook van 4 jaar geleden.<br />

Sarah Brink ook belt<br />

met haar hondje als<br />

ze naar ‘thuisthuis’ belt?<br />

Sara Jonker in een Flintstone<br />

huis wil wonen? Klik<br />

hier om het huis te zien!<br />

25


KINDERQUATSCH<br />

Collection<br />

Jongen (6):<br />

“Mijn grote broer<br />

is vandaag<br />

verwassen. Hij is<br />

nu 18”<br />

<strong>Mei</strong>sje (5): “Juf,<br />

als je al zelf<br />

auto mag rijden<br />

dan ben je wel<br />

heel oud. Dat<br />

wist ik niet”<br />

Jongen (5): “Juf,<br />

de kikkervisjes doen<br />

raar. Volgens mij<br />

slapen ze.“<br />

Jongen (10) : “Nee,<br />

die zijn gewoon<br />

dood.”<br />

<strong>Mei</strong>sje (5) tegen<br />

haar moeder:<br />

“Mag de oppas<br />

mij naar bed<br />

brengen? Nu<br />

ze in Groningen<br />

woont, mis ik haar<br />

zo.”<br />

<strong>Mei</strong>sje (4)<br />

tegen<br />

haar<br />

vader:<br />

“Stop<br />

daarmee,<br />

je zit mij<br />

uit te<br />

dagen”<br />

Wijze kinderen -award

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!