Villa d'Arte 4 2017

Onder
Haus am Weinberg, Stuttgart.
‘Het pad dat ik bij Haus am Weinberg
naar het huis had afgelopen,
heb ik gespiegeld in het huis
laten terugkomen. Als je de trap
oploopt, kun je de top van de
heuvel zien’
heeft beweging nodig en infrastructuur.
Zelfs in de digitale wereld.
Als je een ontwerp maakt voor een
vliegveld of een station, wat publieke
ruimtes zijn, moet je nadenken over
het plezier van reizen. Ik ben nu
bezig met een vliegveld in Georgië
dat ik ga uitbreiden. De emotie
speelt ook in dit ontwerp een heel
belangrijke rol.’
De miljardenopdracht voor een nieuwe
terminal voor Taiwans grootste
luchthaven, Taoyuan International,
ging helaas net aan de neus voorbij.
Maar Van Berkel ziet vooral licht-
puntjes: ‘De enige twee andere in de
pitch overgebleven bureaus waren
Foster en Rogers Stirk Harbout, dat
zijn dé luchthavenspecialisten. Dat
betekent dus dat we een heel eind
op de goede weg zijn.’
Sensorial design
Maar denk niet dat UNStudio enkel
warmloopt voor megaprojecten,
want woonhuizen van particuliere
opdrachtgevers benadert Van Berkel
met eenzelfde enthousiasme en
integriteit. ‘Ik vind het heerlijk om
grote projecten af te kunnen wisselen
met kleinere, of om voor een
merk als Alessi dingen te creëren die
je kunt aanraken. Juist bij kleinschalige
projecten leer ik heel veel: over
mensen, hoe ze willen wonen en
over hun levensstijl. Alles wil ik van
de toekomstige bewoners weten,
ook van de jongsten in het gezin.
Al die data zuig ik als een soort
sociale wetenschapper in me op.’
En hoe willen we wonen? Van Berkel:
‘Vooropgesteld dat iedereen gesteld
is op privacy, is een gevoel van
saamhorigheid, je ergens thuis en op
je plek voelen, ook vreselijk belangrijk
voor het woongenot. Zowel voor
familieleden die een huis delen, als
buren die een gebouw of een verdieping
delen, maar ook de binding
die bewoners met hun omgeving
hebben. Je wilt dus een gebouw
zien te ontwerpen waarin mensen
niet “naast”, maar veel meer “met”
elkaar wonen. Dit kun je doen door
ervoor te zorgen dat ze elkaar zo veel
mogelijk in huis ontmoeten op speciaal
hiervoor ontworpen plekken,
terwijl je tevens moet zorgen voor
plekken waar mensen zich kunnen
terugtrekken. Ideale momenten
waarop je jezelf kunt zijn.’
© Iwan Baan
Bij Haus am Weinberg en het
W.I.N.D. Huis, twee projecten voor
particuliere opdrachtgevers, was het
uitgangspunt: “How Can You Bring
Your Holiday Home, Home”. ‘Dat is
ontwerpen puur vanuit een gevoel,
een gevoel dat te maken heeft
met uitzicht, samenkomen en tijd
hebben voor elkaar. Een huis als een
retreat-moment. Toch zijn beide huizen
totaal anders geworden, omdat
context en cultuur heel belangrijk
zijn. De bewoners natuurlijk, maar
ook de omgeving waarin de huizen
staan, zijn in hoge mate bepalend
voor het uiteindelijke ontwerp.’
© Iwan Baan
Duurzaamheid
Nu we het toch over de omgeving
hebben: hoe is het in de architectuur
met duurzaamheid gesteld? ‘Vanuit
Europa zal meer gedaan moeten
worden voor een gezondere en
duurzamere omgeving. En wij als
architecten, stedenbouwkundigen
en landschapsontwerpers zullen
daarin ook onze verantwoordelijkheid
moeten nemen. Er wordt veel
over groene architectuur gesproken,
maar ondertussen is er erg weinig
aandacht voor indoor environment.
Met mijn studenten in Harvard onderzoek
ik in welke mate het leefklimaat
in gebouwen verbeterd kan
worden. Ik vind het interessant om
de uitkomsten van ons onderzoek te
koppelen aan digitalisering en wil
62